Από το ξύλο της μαφίας στη μαφία του ξύλου
Τάσος ΣαραντήςΑν και τα περιστατικά λαθροϋλοτομίας εμφανίζονται αισθητά μειωμένα φέτος, αλλά και την προηγούμενη χρονιά σε σχέση με το 2012, η καταπολέμηση
της παράνομης κοπής ξυλείας εξακολουθεί να προκαλεί πονοκέφαλο για τις δασικές αρχές σε ολόκληρη τη χώρα. Και παρά την αυστηροποίηση ποινών και προστίμων και την εντατικοποίηση των ελέγχων, οι δασικοί υπάλληλοι εξακολουθούν να βρίσκονται αντιμέτωποι με επικίνδυνες καταστάσεις, όπως συνέβη πρόσφατα στον Εβρο όταν δασοφύλακας έπεσε θύμα άγριου ξυλοδαρμού.Οι αριθμοί μιλούν μόνοι τους για ένα φαινόμενο που, κατά γενική ομολογία, εντάθηκε εξαιτίας της εκτόξευσης της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης και των άγριων μέτρων λιτότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2012 κατασχέθηκαν πάνω από 13.000 τόνοι λαθραία υλοτομημένων ξύλων, ενώ κατατέθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες 3.105 μηνύσεις για συμβάντα σχετικά με λαθροϋλοτομία.
Λαθρεμπόριο
Το 2013 η ποσότητα των κατασχεμένων παράνομα υλοτομημένων ξύλων ανήλθε σε 9.000 τόνους και κατατέθηκαν 1.780 μηνύσεις, ενώ για το πρώτο εννιάμηνο του 2014 καταγράφεται μείωση κατά 50% των περιστατικών σε σχέση με το 2013 και -το κυριότερο- μείωση των περιστατικών που συνδέονται με το εμπόριο παράνομης ξυλείας έναντι των περιστατικών λαθροϋλοτόμησης για ατομικές ανάγκες.
Σύμφωνα με τον Βαγγέλη Κουντούφα, αντιπρόεδρο της Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων, «οι βασικές αιτίες στις οποίες φαίνεται πως οφείλεται η μείωση της λαθροϋλοτόμησης είναι η εντατικοποίηση και αυστηροποίηση των ελέγχων, όπως επίσης και η αυστηροποίηση των ποινών και κυρώσεων που επιβάλλονται».
Στην αυστηροποιημένη από πέρσι νομοθεσία τα σχετικά αδικήματα ανάγονται σε πταίσμα, αν η ζημιά που προκαλείται είναι έως 300 ευρώ, σε πλημμέλημα από 300 έως 10.000 ευρώ και σε κακούργημα για πάνω από 10.000 ευρώ. Επιπρόσθετα της ποινής, οι Διευθύνσεις Δασών επιβάλλουν και διοικητικό πρόστιμο πενταπλάσιο της αξίας των κατασχεθέντων ξύλων, κατάσχονται τα ξύλα και εκποιούνται άμεσα με δημοπρασία, ενώ για τα αυτοκίνητα και τα εργαλεία που κατάσχονται αποφασίζουν τα δικαστήρια αν θα δημευτούν.
Προβλήματα
Ωστόσο, η Δασική Υπηρεσία, παρά την αναδιοργάνωσή της τα τελευταία χρόνια, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα που εμποδίζουν τη δραστική αντιμετώπιση της λαθροϋλοτομίας. Η έλλειψη αυτοκινήτων και καυσίμων, ώστε να βρίσκονται οι δασοφύλακες την κατάλληλη στιγμή στο κατάλληλο σημείο και ο περιορισμός των υπερωριών των δασοφυλάκων είναι τα μεγαλύτερα «αγκάθια».
«Υπάρχει μια γραφειοκρατική αντιμετώπιση για τον εφοδιασμό της βενζίνης των υπηρεσιακών οχημάτων και περιορισμοί στα διανυόμενα χιλιόμετρα. Μόλις πρόσφατα, οι δασικές υπηρεσίες απέκτησαν 14 νέα ευέλικτα οχήματα. Περιορισμοί όμως υπάρχουν και στις υπερωρίες, που έχουν οριστεί στις 20 βραδινές ώρες και τις Κυριακές στις 16. Υπάρχουν ανάγκες να ενισχυθούν οι δασικές υπηρεσίες με προσλήψεις σε επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Βαγγέλης Κουντούφας.
Κι αυτά συμβαίνουν, όταν οι λαθροϋλοτόμοι δρουν πλέον καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, επιλέγοντας κυρίως τους «νεκρούς» μήνες, όπως τον Αύγουστο, μη έχοντας συγκεκριμένες ημέρες και ώρες και δουλεύοντας ακόμη και στις 2 και στις 3 τα ξημερώματα. Τα αποτελέσματα της πληρέστερης κάλυψης με προσωπικό και με τις απαιτούμενες υπερωρίες έγιναν αισθητά στην περιοχή που εποπτεύει ο Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς.
Νυχτερινές περιπολίες
Οπως μας εξηγεί η Γεωργία Καραμπέρου, συντονίστρια του Φορέα, μετά από 51 περιστατικά που καταγράφηκαν το 2012 (20 το 2010 και 28 το 2011) και έπειτα από τη διαπίστωση ότι τα περισσότερα κρούσματα σημειώνονταν κατά τις νυχτερινές ώρες, οι άνθρωποι του Φορέα πίεσαν τις αρμόδιες αρχές, ώστε να οργανωθούν νυχτερινές περιπολίες, κάτι που έγινε. Το αποτέλεσμα ήταν φέτος να έχουν καταγραφεί μόλις δύο περιστατικά.
«Παρ’όλο που δεν έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα, έχει γίνει μια μεγάλη προσπάθεια τόσο στο ζήτημα των υπερωριών όσο και σε θέματα όλων των εξόδων κίνησης. Υπάρχει και εφαρμόζεται το Πρόγραμμα Πρόληψης Λαθροϋλοτομίας 2014, που χρηματοδοτείται με περίπου 1,5 εκατομμύριο ευρώ. Καταλαβαίνετε ότι υπάρχουν δημοσιονομικοί περιορισμοί, αλλά προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό και παράγεται αποτέλεσμα. Επιπλέον, έγινε μια αναδιάρθρωση στην αρμόδια κεντρική υπηρεσία και θα γίνει και στις περιφερειακές», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Θοδωρής Καραουλάνης, συνεργάτης του αναπληρωτή υπουργού ΠΕΚΑ.
Σε ό,τι αφορά την πάταξη του λαθρεμπορίου ξύλων και την ευθύνη των πολιτών, ακόμα και η αγορά ξύλων χωρίς τα νόμιμα παραστατικά αποτελεί αδίκημα και η αγορά λαθραίων ξύλων επιφέρει ποινικές κυρώσεις. Ωστόσο, η υλοτομία αυτή καθεαυτή δεν απαγορεύεται. Αντιθέτως, προβλέπονται από τον νόμο ευνοϊκές ρυθμίσεις για «ορεινούς και παραδασόβιους πληθυσμούς», αλλά και ευπαθείς ομάδες, προκειμένου να καλύψουν τις ατομικές τους ανάγκες. Εξάλλου, τα δασαρχεία διαθέτουν ποσότητες καυσόξυλων στους κατοίκους που πληρούν μια σειρά από προϋποθέσεις έναντι συμβολικού αντιτίμου.
Περιστατικά λαθροϋλοτόμησης το 2014
*3/1: Καταγγελία για λαθροϋλοτομία πεύκων ηλικίας έως 50 ετών στο όρος Αιγάλεω από μέλη των οργανώσεων ΟΙΚΟΠΟΛΙΣ και Φίλοι της Φύσης.
*9/1: Οδηγός αγροτικού αυτοκινήτου, η καρότσα του οποίου ήταν γεμάτη με παράνομα υλοτομημένα καυσόξυλα, συνελήφθη στο προαύλιο της Δ/νσης Δασών Δωδεκανήσου όπου το είχε παρκάρει προκειμένου να επισκεφτεί την Εφορία.
*10/1: Σύλληψη 4 λαθροϋλοτόμων και κατάσχεση 3 αυτοκινήτων για περιστατικά παράνομης υλοτομίας πεύκων σε περιοχές της Ρόδου.
*13/1: Καταγγελίες για λαθροϋλοτομία στο Σέιχ Σου.
*16/1: Τέσσερις συλλήψεις για λαθροϋλοτομία στο Μιχαλίτσι στην Πρέβεζα.
*18/1: Καταγγελία από την οργάνωση «Εν Δράσει» για τη λαθραία υλοτόμηση πάνω από 50 αιωνόβιων βελανιδιών στην Οθρυ.
*29/1: Κατάσχεση 7 τόνων καυσόξυλων δρυός και οξιάς από το Δασαρχείο Ξάνθης.
*4/2: Καταγγελία για εκτεταμένη λαθροϋλοτομία στο άλσος Δαφνί και το Ποικίλο Ορος από τη Διαρκή Κίνηση Χαλανδρίου.
*8/2: Επίθεση λαθροϋλοτόμων με αγροτικό όχημα φορτωμένο με περίπου έναν τόνο καυσόξυλα δρυός σε υπηρεσιακό όχημα του Δασαρχείου Σταυρού.
*11/7: Κοπή οκτώ μεγάλης ηλικίας πεύκων, ύψους περίπου 30 μέτρων, σε δασάκι έξω από το χωριό Κυψέλη του Δήμου Αγρινίου.
*24/7: Κατάσχεση φορτηγού με 30 τόνους φρεσκοκομμένα καυσόξυλα δρυός σε νυχτερινή επιχείρηση στο δάσος της Φολόης, το μεγαλύτερο δρυοδάσος στα Βαλκάνια, στην Αρχαία Ολυμπία.
*11/8: Κατάσχεση 4 τόνων χλωρών ξύλων δρυός στο Καστράκι του Δήμου Αγρινίου στις 5 τα ξημερώματα.
*18/8: Σύλληψη για παράνομη υλοτόμηση και κατάσχεση ξυλείας δρυός στη Χρυσαυγής του Δήμου Λαγκαδά.
*26/8: Μήνυση κατ’ αγνώστων για πρόκληση τεχνητής ξήρανσης (40) δένδρων οξιάς και δρυός με σκοπό την ξύλευση στο Δημόσιο Δάσος Σοχού.
*20/9: Προκλητική κοπή βελανιδιών βάρους 13 τόνων στο δάσος της Φολόης, την οποία ο δασάρχης Πύργου κατήγγειλε ως επίδειξη δύναμης γνωστών ξυλέμπορων μετά από απανωτές κατασχέσεις και μηνύσεις από το Δασαρχείο.
*25/9: Εντοπισμός 200 τόνων ξυλείας καλυμμένης με κλαδιά σε περιοχή του ορεινού Βάλτου στην Αμφιλοχία (δρυς, αριές, πουρνάρια). Σύλληψη μέλους ενεργού δασικού συνεταιρισμού που δραστηριοποιείται στην περιοχή ως «εγκεφάλου» κυκλώματος λαθροϋλοτομίας.
*2/10: Κατάσχεση 28,5 τόνων παράνομων καυσόξυλων σε δύο διαφορετικά περιστατικά στις παρυφές της Φολόης από το Δασαρχείο Πύργου.
*8-9/10: Αλλοι 80 τόνοι λαθραίας ξυλείας στον Ορεινό Βάλτο.
*14/10: Εντοπισμός 50 τόνων παράνομης ξυλείας στα Κατσαϊτέικα Χαλανδρίτσας.
*16/10: Εντοπισμός αγροτικού φορτηγού τις πρώτες πρωινές ώρες με 3,5 κ.μ. κομμένης ξυλείας από πλατάνια, που προορίζονταν για καυσόξυλα για την Πάτρα. Προειδοποίηση του δασάρχη Πύργου για κίνδυνο διασποράς του μύκητα που προσβάλλει τα πλατάνια.
*18/10: Καταγγελία για εκτεταμένη υλοτόμηση πουρναριών ύψους 3 μέτρων και πλέον στις βόρειες πλαγιές του Ποικίλου Ορους, στα διοικητικά όρια του Δήμου Ανω Λιοσίων, σε δασική έκταση αρμοδιότητας του Δασαρχείου Πάρνηθας.
*31/10: Συλλήψεις οδηγών αυτοκινήτων που μετέφεραν καυσόξυλα χωρίς συνοδευτικά έγγραφα και κατασχέσεις των αυτοκινήτων τους περιφερειακά της Λάρισας.
*2/11: Κατάσχεση τριών φορτηγών με παράνομη ξυλεία στη Βόρεια Αττική.
*6/11: Επίθεση από δύο λαθροϋλοτόμους (65χρονος πατέρας και ο 40χρονος γιος του) σε 52χρονο δασοφύλακα που τους εντόπισε, στην περιοχή Κόμμαρα στην Ορεστιάδα.
