Αρωματικά φαρμακευτικά φυτά στην Δυτική Μακεδονία (της Μάγδας Ανδρονικίδου)
ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ (ΑΦΦ) ΣΤΗΝ ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ
ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΠΟΙΛΙΛΙΩΝ. ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (ΕΣΣ) ΤΩΝ ΑΦΦ. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ (ΠΠΥ).
- Η ΕΥΓΕΝΕΣΤΕΡΗ ΑΠΟ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΕΙΝΑΙ Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΤΕΧΝΗ (Α. ΡΟΥΣΣΩ)
<< ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Ο ΣΠΟΡΟΣ >>
Ήταν η περίοδος της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων στη χώρα μας, πάνω από μια δεκαετία, που δυναμικά ξεκίνησε η καλλιέργεια των ΑΦΦ στην Δυτ.Μακεδονία. Είναι η πρώτη Περιφέρεια στα ΑΦΦ, έχει συνέχεια και συνέπεια, ασχολείται στα σοβαρά και επενδύει στα ΑΦΦ. Είναι κοντά της Ινστιτούτα – πανεπιστήμια - επιμελητήρια – φορείς – υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ. Το έναυσμα όλων των διαδικασιών ήταν το ενδιαφέρον που έδειξαν οι παραγωγοί – μεταποιητές που διαρκώς αυξάνεται και που προσελκύει το ενδιαφέρον ξένων αγορών.
Από στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ (πηγή) του 2022 και από επεξεργασία δεδομένων της HERBS&OILS προκύπτει ότι η Δυτ. Μακεδονία είναι η δεύτερη περιφέρεια φέτος ΑΦΦ με 26.870στρ.το(27,3%) της χώρας, Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας με 23.543στρ.(24,0%), Περιφέρεια Θεσσαλίαςη πρώτη φετος με 28.986στρ.( 29,7%). Είναι η Π.Ε Κοζάνης με 17.366 στρ (λεβάντα – κρόκος), η Π.Ε Λάρισας με 18366 στμ. (ρίγανη-λεβάντα), Π.Ε Θεσσαλονίκης με 10.536 στρ.(ρίγανη-λεβάντα), ΠΕ Μαγνησίας 8.856 στρ. ( ρίγανη-τσάϊ του βουνού),ΠΕ Γρεβενών 6.528στρ. (λεβάντα) . Η Ελλάδα το 2012 καλλιεργούσε 20 χιλ στρ., σήμερα καλλιεργεί 98 χιλ. στρ. ΑΦΦ.
Η Ελλάδα με τον πλούτο της φυτικής βιοποικιλότητας αλλά και με το πρόβλημα απώλειας σπάνιων – απειλούμενων από αυθαίρετη συλλογή και με την διεθνή βιοπειρατία των ΑΦΦ, δεν πρέπει να μείνει άπραγη. Ας διαφυλάξουμε τον πλούτο και μοναδικότητα των βοτάνων μας. Ας διαφυλάξουμε το φυτικό γενετικό υλικό και όχι μόνο.
Όταν λέμε ΦΥΤΙΚΟ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ εννοούμε όλα εκείνα τα τμήματα του φυτού που είναι δυνατό να αξιοποιηθούν για να παραχθεί νέα φυτεία. Ήταν από τις πρωταρχικές παρατηρήσεις του πρωτόγονου ανθρώπου. Ο Πολλαπλασιασμός είναι εγγενής με σπόρο ή αγενής με διάφορα τμήματα του υπέργειου ή του υπόγειου τμήματος του φυτού όπως μοσχεύματα – ριζώματα -κόνδυλοι – βολβοί. Με τον αγενή πολ/σμό τα χαρακτηριστικά του γονέα μεταφέρονται στον γονέα, απαραίτητα για ποιότητα και απόδοση. Η Ελλάδα έπρεπε να είναι η παγκόσμια δύναμη στους σπόρους αντί να είναι η Ολλανδία ή Δανία. << Tο χρυσάφι της Ελληνικής γης>> είναι τα ΑΦΦ λέει ο καθηγητής Α.Τσαυτάρης πρώην υπουργός (ο καλύτερος ) του ΥΠΑΑΤ. Αποτελούν συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα και πρέπει να στηριχθεί η καλλιέργεια τους.
΄Ηταν αρχές του 2013 στην Δυτ. Μακεδονία ( σταθμός) , που ο Γ.Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτ. Μακεδονίας ο Ηλίας Θεοδωρίδης και η κ. Γεωργία Ζεμπιλιάδου (ειδική γραμματέας ΕΣΠΑ), ανέλαβαν την πρωτοβουλία κατόπιν συσκέψεων για την επιτάχυνση διαδικασίας Πιστοποίησης Πολλαπλασιαστικού Υλικού (Π.Π.Υ.) στα ΑΦΦ που απαντούν στην περιοχή όπως ρίγανη-τσάι του βουνού-φασκόμηλο-χαμομήλι -μάραθος-λεβάντα.. Πίστεψαν ότι η πιστοποίηση γενετικού υλικού (Π.Π.Υ) είναι υψίστης σημασίας για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και μέσα από αυτήν την προβολή των ελληνικών διατροφικών ειδών στις διεθνείς αγορές. Πίστεψαν ότι η Π.Π.Υ συμβάλει όχι μόνο στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας αλλά και στον εμπλουτισμό και την ανάδειξη της μοναδικότητας του φυτικού πλούτου όλης της χώρας. Πρωτίστως πίστεψαν στην προσπάθεια των Ελλήνων καλλιεργητών ΑΦΦ της Δυτ. Μακεδονίας.
΄Ηταν το 2014 στην συνέχεια που λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που παρουσιάστηκε για την καλλιέργεια των ΑΦΦ και της έλλειψης θεσμικού πλαισίου για την εμπορία πιστοποιημένου υλικού δημοσιεύτηκαν οι δύο κανονισμοί που φέρουν την υπογραφή του τότε Αναπληρωτή Υπουργού του ΥΠΑΑΤ Πάρι Κουκουλόπουλου: 1) ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΠΟΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΑΦΦ
Υ.Α 7594/115508/12-9-2014
2) ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ ΑΦΦ (άνηθος, βασιλικός, χαμομήλι, θυμάρι, ρίγανη)
Υ.Α 7057/102367/2014( ΦΕΚ 2266 Β΄)
Ήταν το Μάη του 2017 που εκπονήθηκε το ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ για τα ΑΦΦ (Υπουργός Ε.Αποστόλου ), με στόχο την καλλιέργεια, επεξεργασία ,προώθηση και εμπορία των ΑΦΦ και τον καλύτερο συντονισμό όλων των συναρμόδιων φορέων. Για το Ε.Σ.Σ συνεργάστηκαν εκπρόσωποι των αρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΑΑΤ και του ΥΠΕΚΑ, Οργανισμών, Πανεπιστημίων Εταιριών. Παραγωγών και Ενώσεων.
Ήταν το 2023 που παρουσιάστηκε το έργο <<ανάδειξη και διαπίστευση ΑΦΦ περιοχής Κοζάνης >> από την κ. Λίνα Χατζοπούλου, προϊσταμένης τότε και Διευθύντριας σήμερα του ινστιτούτο γενετικής βελτίωσης& φυτογενετικών πόρων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ με την υποστήριξη -χρηματοδότηση του ΔΗΜΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ. Είναι τα κορυφαία βότανα της μελέτης τσάϊ του βουνού, φασκόμηλου, ρίγανης.
Ήταν το 2019 η 2η Έκθεση και το Συνέδριο ΑΦΦ στην Δυτ.Μακεδονία. Ευελπιστούμε πως η νέα Περιφερειακή Αρχή στο 2024 να διοργανώσει την 3η έκθεση – συνέδριο στην Κοζάνη.
Ήταν μετά το 2015 που οι μονάδες απόσταξης Αιθερίων Ελαίων ΑΦΦ αυξήθηκαν πανελλαδικά και στην Δυτ. Μακεδονία.
Ήταν το 2015 που υλοποιήθηκε έρευνα-μελέτη στο πλαίσιο διδακτορικής διατριβής του κ. Δ. Γαλαμάτη ΑΠΘ για την χρήση ΑΦΦ στην πτηνοτροφία με συμπέρασμα ότι με << λίγο φασκόμηλο στην τροφή τους οι κότες γεννάνε ποιοτικά και περισσότερα αυγά>>. Είναι αρκετές ανάλογες μελέτες-έρευνες από ιδρύματα – πανεπιστήμια – ινστιτούτα για τον πολύτιμο πλούτο των ΑΦΦ, για τις θαυματουργικές τους ιδιότητες αρωματικές – φαρμακευτικές που δεν πρέπει να μένουν στα συρτάρια, αλλά να γίνονται γνωστά μέσω συνεδρίων και να έχουν εφαρμογή.
Ήταν τον Απρίλιο του 2022 που ιδρύθηκε το Ινστιτούτο στο ΓΠΑ (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) για τ\την μελέτη και προώθηση ΑΦΦ και με αποστολή την σύνδεση έρευνας και της παραγωγής γνώσης του ΓΠΑ με παραγωγούς, με βιομηχανία τροφίμων – φαρμάκων και κοσμετολογίας ως επίσης την ένταξη των αντίστοιχων προϊόντων στο διεθνές δίκτυο αγορών
Ήταν το 2023 που το ΕΚΕΤΑ με το τυροκομείο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ και την HERBS&OILS συνεργάστηκαν για την παραγωγή καινοτόμων τυροκομικών προϊόντων με ΑΦΦ. Ανάλογες συνέργειες έχουν υλοποιηθεί από σχετικές αντίστοιχες εταιρείες ή επιχειρήσεις του κλάδου των ΑΦΦ στον Νομό μας. Θα ήταν καλό να γνωστοποιούνται προς όφελος του κλάδου των ΑΦΦ.
Ήταν το 2023 που εταιρία της περιοχής μας ήταν παρούσα στο συνέδριο της IFEAT στο Βερολίνο. Επί κεφαλής της ΕΕ ήταν η ευρωβουλευτής κ Μ. Σπυράκη, η οποία νωρίτερα επισκέφτηκε μονάδες απόσταξης ΑΦΦ σε Ελλάδα – Βουλγαρία για ενημέρωση. Είναι αλήθεια λοιπόν ότι η Ελλάδα είναι μετρήσιμη δύναμη στα Αιθέρια έλαια. Η Ελλάδα είναι αναγνωρίσιμη δύναμη πλέον στο εξωτερικό στα ΑΦΦ και στα Αιθέρια Έλαια.
Είναι αλήθεια ότι μονάδες και αντίστοιχες επιχειρήσεις παράγουν – δημιουργούν καλλυντικά, δημιουργούν βιολειτουργικά τρόφιμα μετά από μελέτες – έρευνες, συμμετέχουν με συνέργειες σε προγράμματα π.χ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ και αλλού.
Είναι αλήθεια ότι αντίστοιχες επιχειρήσεις επισκέπτονται διεθνείς εκθέσεις τακτικά ή εκθέτουν τα προϊόντα τους διεθνώς και στην χώρα πρωτίστως .
Είναι αλήθεια ότι πολλοί μεμονωμένοι καλλιεργητές καταβάλλουν προσπάθειες για να απολαμβάνουν την προστιθέμενη αξία των προϊόντων τους. Απουσιάζει δυστυχώς ένα αξιόπιστο συλλογικό σχήμα στην περιοχή μας.
ΝΑΙ λοιπόν στην καλλιέργεια των ΑΦΦ γιατί επί πλέον αξιοποιεί ορεινές – ημιορεινές περιοχές που αποτελούν το 75% (πάνω από 650 μ.) της χώρας. ΝΑΙ γιατί αξιοποιεί εκτάσεις άγονες. ΝΑΙ γατί μπορεί να αξιοποιήσει εκτάσεις που θα πληγούν από την κλιματική αλλαγή με περιορισμένο κόστος (εφόδια, νερό κλπ) ΝΑΙ για το περιβάλλον. ΝΑΙ στην επενδυτική δραστηριότητα του τομέα γιατί τα οφέλη είναι οικονομικά – κοινωνικά – περιβαλλοντικά.
ΜΑΓΔΑ ΑΝΔΡΟΝΙΚΙΔΟΥ
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ HERBS&OILS
KOZANH ΜΑΡΤΙΟΣ 2024
