Τα τρύπια παπούτσια της Αριστεράς
Του Β. Π. Καραγιάννη
Ανήκε στην κατηγορία των λαϊκών συγγραφέων της αριστεράς, αλλά όχι των φλύαρων από τους οποίους πλήττεται το είδος αυτό
της ιστορικής αφήγησης. Σύντομος, πυκνός, περιεκτικός, προς το προφορικό ο λόγος του. Προπολεμικό στέλεχος του ΚΚΕ με μετοχή και συμμετοχή στα πάντα του με όλες τις συνέπειες (φυλακίσεις εξορίες εκτοπίσεις, βασανιστήρια κ.λπ). Στις κατοπινές μεταμορφώσεις του κινήματος ακολούθησε την Ανανεωτική Αριστερά. Εγραψε 6 μονογραφίες ολιγοσέλιδες 4, 5 τυπογραφικά, με τις εμπειρίες και τις σκέψεις του.
Ερχόταν στο γραφείο μου τακτικά όταν έφυγε από την Αθήνα κι εγκαταστάθηκε στην Ποντοκώμη – Κοζάνης (τη λέγαν κάποτε μικρή Μόσχα). Βασίλης Τσουκαλίδης (1913 Καρς Καυκάσου - 1991 Ποντοκώμη). Κοιτούσα στα πόδια του τα παπούτσια. Ηταν κομμένα και τα δύο στο εξωτερικό μέρος προς τα δάκτυλα. Είχαν από μια τρύπα. Μου θύμιζαν την τρύπα στη σημαία της Ρουμανίας μετά την εκτέλεση του Τσαουσέσκου. Το δέρμα του δεν ανέχονταν ξένο δέρμα. Κατεστραμμένο από τα βασανιστήρια. Αγρια κι αταλάντευτα αντιδογματικός. Ενα φεγγάρι συνομιλούσε ιδεολογικά με τον Μ. Γλέζο στο περιοδικού του δεύτερου «74». Ηταν αριστερός από τους γνήσιους, τους απόλυτους, τους ανιδιοτελείς, τους ασάλευτους, σαν τις δρυς. Στο τελευταίο του βιβλίο του «Αναγκαστική αλλαγή καθοδήγησης» 1981 σημειώνει στον επίλογό του: «...Αν βρεθεί κανένας Μόσχος Χρήστος, κανένας Γκένιος Αθανάσης, Γλέζος, Δρακόπουλος, Κύρκος, Αναστασέας και πει δυό λόγια σαν επικήδειο, να μην αναφερθούν για ηρωισμούς, ούτε για κατορθώματα. Να περιοριστούνε στην απλή ζωή ενός αγωνιστή, που έζησε ολόρθος και θα πεθάνει ολόρθιος, χωρίς ποτέ να προσβάλει το Κόμμα. Θέλω στον τάφο μου να φυτευτεί ένα κυπαρίσσι κι από κάτω του ένας ζαρωμένος σκοίνος....». Δεν ήταν κανείς τους εννοείται. Του τα είπα μετ’ εμποδίων.
Γιατί τον θυμήθηκα. Δεν έζησα την προδικτατορική αριστερά της πράξης. Διάβασα γι αυτήν, όμως για κάποια (πολλά) της πρόσωπα μπορείς να πεις «Μύρο το χώμα που τα σκέπασε..» εν εξ αυτών κι ο Β. Τσκλδς - όπως κι ο γείτονάς του εν τάφοις, Κυριάκος Σιδηρόπουλος στο Μαυροδένδρι -με το τρύπια παπούτσια να θυμίζουν τα πολλά τραύματα και πολλαπλά κατάγματα του άλλοτε και του τώρα, αυτού του χώρου και του τρόπου.
Τον βλέπω ευσταλή κι αγέρωχο σε μια φωτογραφία στη λαϊκή αγορά της Κοζάνης καλοκαίρι του 1989 μαζί με τους: Λ. Κύρκο, Γ. Μητλιάγκα, Στέλιο Νέστορα, Μ. Καραγιάννη, Βασ. Τσιρίδη , Μ. Μαυρουδή της τότε Συνασπισμένης Αριστεράς και της Προόδου...
