Μοσκοβισί προς Παπαδημούλη: Θα εξετάσουμε το ενδεχόμενο αντικατάστασης της τρόικας
Έμμεση κριτική στη δομή και τη λειτουργία της Τρόικα ασκεί ο Γάλλος Επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Πιέρ Μοσκοβισί, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του αντιπροέδρου
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Δημ. Παπαδημούλη, αφήνοντας, ταυτόχρονα, ανοιχτό το ενδεχόμενο για την αντικατάστασή της.
Πιο συγκεκριμένα, ο Δημήτρης Παπαδημούλης στην ερώτησή του έθετε το θέμα της λειτουργίας της Τρόικα και συγκεκριμένα των προτεραιοτήτων της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφορικά με την αντικατάσταση του μοντέλου της Τρόικα στις χώρες με Πρόγραμμα Μακροοικονομικής Προσαρμογής, ζητώντας από την Κομισιόν να τον ενημερώσει σχετικά με το «χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει για την ‘αντικατάσταση' της Τρόικα», καθώς επίσης, «ποιους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα περιλαμβάνει».
Στη συνέχεια της ερώτησής του ο Έλληνας ευρωβουλευτής ζητούσε από την Κομισιόν να τοποθετηθεί σχετικά με τα «προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από τη λειτουργία της Τρόικα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο», καθώς επίσης, εάν «πιστεύει ότι αυτά έχουν ως αιτίες, εκτός από την έλλειψη λογοδοσίας και νομιμοποίησης, την επιβολή αντικοινωνικών και υφεσιακών οικονομικών πολιτικών παρά τη θέληση λαών ή/και κυβερνήσεων».
Ο Γάλλος Επίτροπος, Πιέρ Μοσκοβισί, στην απάντησή του, αφού καρφώνει τις ελληνικές μνημονιακές κυβερνήσεις για την εφαρμογή των μέτρων του Προγράμματος Προσαρμογής, λέγοντας ότι «όλα τα μνημόνια συμφωνίας στο πλαίσιο του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής υπογράφηκαν από δημοκρατικά εκλεγμένες εθνικές κυβερνήσεις», ασκεί έμμεση κριτική στη δομή της Τρόικα, θεωρώντας ότι διαθέτει ελλιπή «δημοκρατική νομιμοποίηση και λογοδοσία».
Τονίζει συγκεκριμένα ο Επίτροπος Οικονομικών ότι «η Επιτροπή θα εξετάσει το ρόλο της αποκαλούμενης Τρόικας, μεταξύ άλλων και το ενδεχόμενο αντικατάστασής της, με την πάροδο του χρόνου, με μια δομή που θα διαθέτει μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμοποίηση και λογοδοσία, θα βασίζεται στα ευρωπαϊκά όργανα και θα υπόκειται σε μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό έλεγχο σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο», ενώ καταλήγοντας στην απάντησή του σημειώνει ότι «δεδομένου ότι η αλλαγή της υπάρχουσας δομής συνεπάγεται την εξέταση σύνθετων θεσμικών, νομικών και δημοσιονομικών θεμάτων, οι προτάσεις θα πρέπει να συζητηθούν και να συμφωνηθούν από τα κράτη-μέλη».
Ακολουθούν η πλήρης ερώτηση και απάντηση:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης προς την Επιτροπή
Dimitrios Papadimoulis (GUE/NGL)
Θέμα: Θεσμικές αλλαγές και αντικατάσταση της Τρόικα
Μία από τις δέκα προτεραιότητες του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Γιούνκερ, που παρουσιάστηκαν στην πρώτη του ομιλία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι και η εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Πιο συγκεκριμένα ο κ. Γιούνκερ αναφέρει ότι «στο μέλλον θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντικαταστήσουμε την Τρόικα με μια περισσότερο δημοκρατικά νομιμοποιημένη δομή, βασισμένη στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και με ενισχυμένο κοινοβουλευτικό έλεγχο σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο». Με δεδομένα τα συμπεράσματα που έχουν συναχθεί τόσο από τη μέχρι τώρα εφαρμογή των προγραμμάτων προσαρμογής, σε χώρες όπως η Ελλάδα, όσο και από τη λειτουργία της Τρόικα, ερωτάται η Επιτροπή:
– Ποια είναι τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από τη λειτουργία της Τρόικα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο; Πιστεύει ότι αυτά έχουν ως αιτίες, εκτός από την έλλειψη λογοδοσίας και νομιμοποίησης, την επιβολή αντικοινωνικών και υφεσιακών οικονομικών πολιτικών παρά τη θέληση λαών ή/και κυβερνήσεων;
– Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει για την «αντικατάσταση» της Τρόικα; Ποιος θεσμός θα δώσει «νομιμοποίηση» στη νέα δομή; Ποιους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα περιλαμβάνει αυτή η δομή και τι μορφή θα έχει;
– Έχει αυτό το σχέδιο συζητηθεί, έως τώρα, με κυβερνήσεις όπως η ελληνική;
Απάντηση του κ. Moscovici εξ ονόματος της Επιτροπής
Η δημοκρατική λογοδοσία της στρατηγικής επίλυσης κρίσεων είναι πράγματι θεμελιώδους σημασίας. Όλα τα μνημόνια συμφωνίας στο πλαίσιο του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής υπογράφηκαν από δημοκρατικά εκλεγμένες εθνικές κυβερνήσεις, μετά την έγκριση και από το εθνικό Κοινοβούλιο. Τα εθνικά μέτρα εφαρμογής έχουν θεσπιστεί σύμφωνα με τα εθνικά νομικά πλαίσια, καταρχήν από τα εθνικά κοινοβούλια.
Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 του κανονισμού 472/2013 («δίπτυχο»), κατά την παροχή βοήθειας στις χώρες του προγράμματος, η Επιτροπή θα πρέπει να ενεργεί «σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και, όπου είναι σκόπιμο, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ)». Ο εν λόγω κανονισμός θεσπίζει επίσης κανόνες για τη διαφάνεια και την υποχρέωση λογοδοσίας της Επιτροπής.
Στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές του, ο πρόεδρος Juncker δήλωσε ότι ο τρόπος με τον οποίο χορηγείται υπό όρους στήριξη σταθερότητας για τις χώρες της ζώνης του ευρώ που αντιμετωπίζουν δυσκολίες θα πρέπει να επανεξισορροπιστεί, εφόσον προκύψει στο μέλλον αυτή η ανάγκη. Αυτή η επανεξισορρόπηση θα περιλαμβάνει την εκπόνηση εκτιμήσεων του κοινωνικού αντικτύπου ως αναπόσπαστο μέρος κάθε μελλοντικής υπό όρους στήριξης προγράμματος σταθερότητας για τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης τον ρόλο της αποκαλούμενης Τρόικας, μεταξύ άλλων και το ενδεχόμενο αντικατάστασής της, με την πάροδο του χρόνου, με μια δομή που θα διαθέτει μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμοποίηση και λογοδοσία, θα βασίζεται στα ευρωπαϊκά όργανα και θα υπόκειται σε μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό έλεγχο σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο. Δεδομένου ότι η αλλαγή της υπάρχουσας δομής συνεπάγεται την εξέταση σύνθετων θεσμικών, νομικών και δημοσιονομικών θεμάτων, οι προτάσεις θα πρέπει να συζητηθούν και να συμφωνηθούν από τα κράτη-μέλη.
