Είμαστε πεισματάρηδες και αθεράπευτα αισιόδοξοι για δυο λόγους
Θανάσης Τσιριγώτης
Το παρακάτω σχόλιο γεννήθηκε όταν η Βάγια Ρ. θεώρησε πως δεν μπορεί να κάνει τόσα όσα....
Η παρατήρηση πως “οι συνθήκες διαμορφώνουν τους ανθρώπους” είναι απόλυτα σωστή. Στο πέρασμα της νεοελληνικής ιστορίας και κυρίως στις μεγάλες κορυφές της είδαμε ανθρώπους να ψηλώνουν και να γιγαντώνουν. Είδαμε αγράμματους να γίνονται συγγραφείς και λαϊκούς βιοπαλαιστές να μεταμορφώνονται σε καπετάνιους, οδηγητές, ζωντανούς φάρους. Ο Κ. Μαρξ είχε γράψει πως “το είναι καθορίζει τη συνείδηση”, πως δηλαδή οι υλικοί όροι που τρέφουν τον άνθρωπο όπως η οικονομία, οι κοινωνικές σχέσεις, η παιδεία, η εργασία, ο πολιτισμός δημιουργούν τα δεκάδες νήματα που κινούν τη σκέψη μας, μας οδηγούν, μας ωθούν, μας διαμορφώνουν. Αυτό είναι το κύριο.
Ωστόσο υπάρχει και το δευτερεύον. Αυτό που γεννήθηκε από τις συνθήκες, το παιδί τού “είναι”. Και αυτό είναι ο ανθρώπινος παράγοντας, ο νους, η σκέψη, η βούληση, η πρωτοπορία. Μέσα στην κοινωνική ιστορία έρχονται στιγμές που το ξεχωριστό άτομο βγαίνει ένα βήμα μπροστά. Όπως οι σοφιστές στην αρχαία Αθήνα, ο Σπάρτακος στη Ρώμη, τα μυαλά της Αναγέννησης, οι διαφωτιστές. Είναι η στιγμή που οι πνευματικές κεραίες και η βούληση του ανθρώπου λειτουργεί σαν συλλέκτης και σαν πομπός. Μαζεύει, ψυχανεμίζεται τις στροφές του αέρα και σαν συμπυκνωτής τις αναλύει και τις υπερασπίζεται. Ο Ρήγας Φεραίος ήταν ένας τέτοιος νους. Από δίπλα υπάρχει η ομαδική δράση όπως είναι το κόμμα. Το επαναστατικό κόμμα. Ο καθένας μονάχος του είναι “καλαμιά στον κάμπο”. Το κόμμα της εργατικής τάξης έχει καθήκον, έχει αποστολή να πάρει από τα μέλη του όλα τα θετικά στοιχεία, να αφαιρέσει τα -τυχόν- κουσούρια και ταυτόχρονα να τους ψηλώσει ως τις ανάγκες της εποχής.
Οι πολιτικοί πρόσφυγες στις ανατολικές πρώην σοσιαλιστικές χώρες ήταν παιδιά του λαού. Ωστόσο βαστούσαν το φυλαχτό του “Κ”, το αλφαβητάρι του κομμουνιστή και όταν έγινε η μεγάλη στροφή με το 20ό συνέδριο του Χρουστσώφ εύκολα προσανατολίστηκαν. Σήμερα η άρχουσα τάξη έχει δεκάδες όπλα στη διάθεσή της. Κράτος, στρατό, αστυνομία, εκκλησία, ΜΜΕ, σχολεία, εργοδοσία, τράπεζες. Απέναντί τους βρίσκεται μία χούφτα κομμουνιστών με γυμνά χέρια. Σαν να πολεμάει ο Δαυίδ τον Γολιάθ. Αν είμαστε πεισματάρηδες και αθεράπευτα αισιόδοξοι είναι για δυο λόγους.
Πρώτον γιατί μελετάμε την ιστορία που μας διδάσκει “τα πάντα ρει” και
Δεύτερον γιατί η θέληση των αποφασισμένων μπορεί να μετακινήσει ολάκερα βουνά, αρκεί νάχουν σχέδιο, οργάνωση και πίστη.
Αυτοί που υπέστησαν διωγμούς στον προηγούμενο αιώνα ήσαν οι επαναστάτες αγωνιστές· οι κομμουνιστές. Αυτοί που άλλαξαν τα πράγματα σ' ανατολή και δύση, οι ίδιοι.
Υποστηρίζουμε λοιπόν πως θεωρητικά «το είναι γεννάει τη συνείδηση» αλλά ταυτόχρονα οι άνθρωποι επενεργούν πάνω στις συνθήκες που τους δημιούργησαν όπως το παιδί επηρεάζει -αν θέλει- τους γονείς του.
Οι εργαζόμενοι δεν είναι άβουλα όντα μιας τεράστιας αρχής που άλλοι τη λένε σύστημα και άλλοι θεό.
Οι παραγωγοί όλου του πλούτου, οι άνθρωποι του χεριού ή του πνεύματος ή θα παραδοθούν στη μοίρα τους (μοιρολατρία) ή θα αλλάξουν τη ζωή τους.
Δεν θεωρούμε ότι θα κάνουν πράγματα μόνο επειδή τα πιστεύουν (βουλησιαρχία). Αλλά επειδή ωριμάζουν οι συνθήκες, γεννιέται το νέο, κράζουν οι καιροί, ο κόσμος ζητάει απαντήσεις.
Ας κάνουμε το καθήκον μας.
Η ατσάλινη στόφα των αγωνιστών της αντίστασης δείχνει το δρόμο.
Αν βλέπουμε τεράστιο τον αντίπαλο είναι γιατί είμαστε γονατισμένοι. Ας εξεγερθούμε!
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΛΑΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ
