Ενεργειακή καρδιά της χώρας η Δυτική Μακεδονία.
Άρθρο της Ευγενίας Ουζουνίδου, βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Π.Ε. Κοζάνης.
Ο εξηλεκτρισμός και η ανάπτυξη της Ελλάδας εδώ και εξήντα χρόνια βασίστηκε,
χωρίς καμία αμφιβολία, στην εξόρυξη
του λιγνίτη της Δ. Μακεδονίας και στην εντατική και καθετοποιημένη αξιοποίησή του από τη ΔΕΗ.Έτσι εξασφαλίστηκε η ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας σε φθηνή ηλεκτρική ενέργεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι η δημόσια ΔΕΗ, στην προσπάθεια να κρατήσει την τιμή του ρεύματος χαμηλά, υπολογίζει πολλαπλάσιο χρόνο απόσβεσης των σημαντικών επενδύσεών της, από ότι οι ιδιώτες ανταγωνιστές της. Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η ενεργειακή καρδιά της χώρας χτυπά ουσιαστικά στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, προς όφελος όλης της χώρας και της εθνικής οικονομίας.
Το τίμημα, ωστόσο, για την τοπική κοινωνία ήταν και είναι μεγάλο. Αναμφισβήτητα, αυτή η ανάπτυξη πάτησε «στα σπλάχνα της Δυτικής Μακεδονίας», καθώς το μέγεθος και το εύρος των επιπτώσεων μιας τέτοιας καθετοποιημένης βαριάς βιομηχανίας επιβάρυναν και εξακολουθούν να επιβαρύνουν ιδιαίτερα και πολλαπλά την τοπική κοινωνία. Οι κάτοικοι της Περιφέρειας όλα αυτά τα χρόνια υφίστανται βαρύ κοινωνικό και περιβαλλοντικό τίμημα από τη δραστηριότητα αυτή. Με καταστροφή της χλωρίδας και της πανίδας, κλιματολογικές αλλαγές, επιπτώσεις στην υγεία, μόλυνση και καταστροφή του περιβάλλοντος, αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, καθώς και με απαξίωση και εγκατάλειψη των άλλων παραγωγικών δυνατοτήτων πλήρωσε η περιοχή αυτήν την ανάπτυξη.
Παράλληλα, την τελευταία δεκαπενταετία οι κάτοικοι υφίστανται και άδικη απώλεια κοινοτικών πόρων,καθώς η δραστηριότητα ακριβώς της ΔΕΗ προσμετράται στο περιφερειακό ΑΕΠ και κατατάσσει την Περιφέρεια σε πλασματική πλεονεκτικότερη θέση από αυτήν στην οποία στην πραγματικότητα βρίσκεται.
Όλες αυτές τις επιπτώσεις οι κάτοικοι, ωστόσο, τις παρέβλεπαν, γιατί η επιχείρηση έδινε εγγυήσεις ανάπτυξης της περιοχής, οικονομικής αναβάθμισης καθώς και σταθερής και μόνιμης εργασίας λόγω του δημόσιου και κατ’επέκταση αξιόπιστου χαρακτήρα της.
Σήμερα, όμως, η Εταιρεία απαξιώνεται και μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων της ανατίθεται σε εργολάβους με καταστροφικές συνέπειες τόσο για τους εργαζόμενους στους εργολάβους, που δουλεύουν σε συνθήκες δουλεμπορίου, με μαύρη και ανασφάλιστη εργασία, όσο και για το κόστος του παραγόμενου προϊόντος από το ορυχείο. Με τη δραματική μείωση του προσωπικού, κυρίως, των ορυχείων(καθώς τις μόνιμες προσλήψεις για πολλά χρόνια αντικατέστησαν οι οχτάμηνες συμβάσεις) και την ανάληψη της δραστηριότητας σε μεγάλο βαθμό από εργολάβους το κόστος προς τρίτους αυξήθηκε τόσο πολύ που αναιρεί σε ποσοστό 80% τη μείωση του κόστους μισθοδοσίας και τελικά οδηγεί σε αύξηση του κόστους των ορυχείων ανά MWH, λόγω της συνεχώς μειούμενης παραγωγής από λιγνιτικούς σταθμούς. Παράλληλα η επί σειρά ετών κατακτηθείσα εσωτερική τεχνογνωσία χάνεται με συνέπειες ολέθριες για τη λειτουργία και την αποδοτικότητα της Επιχείρησης.
Όλα αυτά δημιούργησαν δικαιολογημένη ανησυχία στους κατοίκους της Δ Μακεδονίας, οι οποίοι βλέπουν όλες τις αρνητικές επιπτώσεις να διατηρούνται και να αυξάνονται, ενώ ταυτόχρονα τα όποια «ευεργετήματα» από τις δραστηριότητες της ΔΕΗ στον τόπο τους, να μειώνονται σταθερά και μεθοδευμένα. Η Δ. Μακεδονία βλέποντας και εκτιμώντας τις παραπάνω αρνητικές παραμέτρους αρνείται πλέον τη συναίνεση και την ανοχή και απαντά δυναμικά σε προσπάθειες απαξίωσης και υποβάθμισής της.
Η ΔΕΗ μπορεί και πρέπει να αποτελέσει ξανά βασικό πυλώνα ανάπτυξης της περιφέρειας και της χώρας. Μία ΔΕΗ,όμως,που θα στελεχωθεί επαρκώς με ανθρώπινο δυναμικό, θα επαναλειτουργήσει τη σχολή της και θα προετοιμάζει εξειδικευμένο προσωπικό για να ανταποκριθεί πλήρως στις απαιτήσεις της, αλλά και θα αναλάβει με υπευθυνότητα ,όπως έπραττε όλα τα χρόνια, τις ανειλημμένες προς την τοπική κοινωνία υποχρεώσεις της για αποκατάσταση των εδαφών και για χρηματοδότηση της ομαλής μετάβασης στη μεταλιγνιτική εποχή.
Πρέπει όλοι να καταλάβουν το συντομότερο ότι η παραγωγή και διάθεση του πιο βασικού, μαζί με το νερό, κοινωνικού αγαθού, δεν προσφέρεται για νεοφιλελεύθερα πειράματα και κερδοσκοπικές μπίζνες.
