Αυτή είναι η απόφαση σταθμός για τους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο
Μια απόφαση σταθμό η οποία είναι παράλληλα δεσμευτική για τις τράπεζες, εξέδωσε το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, το οποίο έκανε δεκτή τη συλλογική αγωγή τριών καταναλωτικών
οργανώσεων με την οποία ζητούσαν την ακυρότητα των γενικών όρων συναλλαγών σε ελβετικό φράγκο.
Συγκεκριμένα με την υπ' αριθμ. 334/2016 απόφαση, το Πρωτοδικείο αποδέχεται την αγωγή του ΙΝΚΑ Κρήτης, της Γενικής Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδος, της Ένωσης Καταναλωτών Αιτωλοακαρνανίας και άλλων δανειοληπτών, κατά της Eurobank για υποθέσεις δανειοδότησης σε ελβετικό φράγκο.
Ειδικότερα το διατακτικό της απόφασης, που εκδόθηκε στις 24 Μαΐου, απαγορεύει στην τράπεζα να διατυπώνει, να επικαλείται και να χρησιμοποιεί στις συναλλαγές της με τους εν λόγω καταναλωτές τον γενικό όρο σύμφωνα με τον οποίο «η αποπληρωμή του δανείου λαμβάνει χώρα με την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος την ημέρα της καταβολής» (αυτό αφορά συμβάσεις δανείων σε ελβετικό φράγκο ή με ρήτρα ελβετικού φράγκου).
Επίσης, μεταξύ άλλων, απαγορεύει στην τράπεζα την καταγγελία των συμβάσεων των δανείων, εάν οι δανειολήπτες καταβάλλουν στο ισόποσό τους σε ευρώ τις τοκοχρεωλυτικές τους δόσεις σε ελβετικό φράγκο, βάσει της ισοτιμίας των δύο νομισμάτων «κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου και χορήγησης σε ευρώ».
Οι παραδοχές του δικαστηρίου που οδήγησαν στη θετική έκβαση για τους δανειολήπτες αναφέρουν ότι οι συμβάσεις αυτές δεν ήταν συνηθισμένες, αλλά έφεραν έντονο το στοιχείο του επενδυτικού εγχειρήματος. Προσθέτουν ότι η τακτική ενημέρωσης από πλευράς τραπεζών δεν πληρούσε το αναγκαίο πλαίσιο ενημέρωσης και τις ασφαλιστικές δικλείδες που αυτό προβλέπει.
«Πρακτικά το δικαστήριο επανέφερε την ισοτιμία αποπληρωμής των δανείων σε ελβετικό φράγκο στην αρχική ισοτιμία εκταμίευσης, τόσο για τις μελλοντικές καταβολές, όσο και για τις παρελθοντικές», σημειώνει μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, η Αριάδνη Νούκα, μία από τους τέσσερις δικηγόρους που χειρίστηκαν την υπόθεση.
Το ζήτημα αφορά 65.000-70.000 Έλληνες δανειολήπτες, που είχαν λάβει δάνεια σε ελβετικό φράγκο από κάποιες τράπεζες, κυρίως κατά τα έτη 2006-2009. Οι δανειολήπτες αυτοί, εξαιτίας της αλλαγής της ισοτιμίας του νομίσματος έναντι του ευρώ, έφτασαν να πληρώνουν «χρυσά» τα ληφθέντα ποσά, όπως υποστηρίζει η ίδια.
Στην ουσία, οποιαδήποτε καταβολή πραγματοποιούσαν οι δανειολήπτες για την εξόφληση του δανείου τους εξανεμιζόταν στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, ενώ το κεφάλαιο που πραγματικά δανείστηκαν, αυξανόταν διαρκώς αντί να μειώνεται. Η κ. Νούκα χαρακτηριστικά αναφέρει ότι «αν θα θέλαμε να δώσουμε ένα αριθμητικό παράδειγμα η επιβάρυνση μπορεί να ανερχόταν ακόμη και σε 95.000 ευρώ για ένα δάνειο 125.000 ευρώ. Το παράδειγμα αυτό είναι πραγματικό και όχι υποθετικό».
Οι τέσσερις δικηγόροι που χειρίστηκαν την υπόθεση -Αριάδνη Νούκα, Ιωάννης Μυταλούλης, Μάριος Μαρινάκος και Αναστάσιος Σανδαλάκης- ανέφεραν ότι επρόκειτο για μια ιστορική απόφαση και για μια σημαντικότατη δικαστική εξέλιξη για την αναγκαία και δίκαιη προστασία των δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο.
Το πρόβλημα των δανείων σε ελβετικό φράγκο
Το πρόβλημα, όπως αναλυτικά είχε γράψει το Hot Doc από τον Απρίλιο του 2014, έγκειτο στην αλλαγή της ισοτιμίας ευρώ-ελβετικού φράγκου. Τα δάνειά σε ελβετικό φράγκο είχαν ληφθεί στην πλειονότητά τους τη διετία 2007-2008, όταν οι τράπεζες, εκμεταλλεύονταν την υψηλή συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ-ελβετικού φράγκου, η οποία τότε κυμαινόταν περίπου στο 1,65. Ο αριθμός των δανείων που δόθηκαν σε ελβετικό φράγκο αντιστοιχούσε περίπου στο 10% του χαρτοφυλακίου στεγαστικής πίστης των τραπεζών, δηλαδή σε δάνεια συνολικού ύψους τουλάχιστον 8 δισ. ευρώ.
Στην πορεία των χρόνων και αφού η οικονομική κρίση έγινε αισθητή στην Ευρώπη, το ελβετικό φράγκο ισχυροποιήθηκε σημαντικά έναντι του ευρώ. Η ισοτιμία των δύο νομισμάτων άλλαξε ραγδαία κι έφθασε το 2013 ακόμη και στο 1,19, με αποτέλεσμα τα όποια χρέη των δανειοληπτών προς τις τράπεζες να εκτοξευθούν. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος πήρε το 2007 με την ισοτιμία στο 1,64 δάνειο 282.000 δηλαδή 171.783 ευρώ, μετά από έξι χρόνια το συνολικό ποσό που είχε καταβάλει σε δόσεις ήταν 89.170 ελβετικά φράγκα ή 64.920 ευρώ, όμως το υπόλοιπο της οφειλής του ανερχόταν, δεδομένης της νέας ισοτιμίας, σε 230.500 ελβετικά φράγκα ή 193.690 ευρώ, ήταν δηλαδή κατά 21.907 ευρώ υψηλότερο από το δάνειο που έλαβε πριν από έξι χρόνια.
Σύμφωνα με τους δανειολήπτες, η ελκυστικότητα της πρότασης όπως εμφανιζόταν από τις τράπεζες στηριζόταν στην παραδοχή ότι η συναλλαγματική ισοτιμία των δύο νομισμάτων ήταν σχετικά σταθερή τα τελευταία χρόνια πριν από τη σύναψη του δανείου. Έτσι, το ρίσκο του δανειολήπτη εμφανιζόταν μειωμένο. Όπως φαίνεται δηλαδή οι τράπεζες δεν εξηγούσαν τον κίνδυνο μεταβολής της συναλλαγματικής ισοτιμίας, ενώ οι ίδιες, όπως προέκυπτε από τις ετήσιες εκθέσεις τους υπολόγιζαν ήδη από το 2007 υποτίμηση του ευρώ έως και κατά 30%.
