Η εικόνα της πόλης - Της Δήμητρας Καραγιάννη

Ήταν ένα συνηθισμένο πρωί και πάρκαρα στη γνωστή γωνιά μου, για να κατέβω με τα πόδια ως το κέντρο. Οδός Περικλέους. Πρώτη φορά, ομολογώ, πρόσεξα ότι έτσι λέγεται η τόσο οικεία αυτή οδός…

Το παθαίνω αυτό στην Κοζάνη, να προσδιορίζω τα σημεία περιγραφικά, και όχι με γνώμονα τις διευθύνσεις.

Στο κτίριο πίσω μου ένα άθλιο γκράφιτι «κοσμεί» τον τοίχο, χαλώντας την αισθητική του πρωινού και του περιβάλλοντος χώρου. Αναρωτιέμαι πόσα ανάλογα γκράφιτι κακοποίησης του δημόσιου χώρου θα συναντήσω παρακάτω… Αποφασίζω, λοιπόν, να φωτογραφίσω, κατεβαίνοντας, όλους τους τοίχους που θα συναντήσω με γκράφιτι, στη διαδρομή από την οδό Περικλέους ως την κεντρική πλατεία, όχι περισσότερο από ενάμισι χιλιόμετρο, δηλαδή.    

Και διαπιστώνω, με μεγάλη μου θλίψη, πως ο αριθμός τους είναι τρομαχτικά μεγάλος. Είναι παντού. Όπου κι αν γυρίσω το βλέμμα. Σε πόρτες, τοίχους, παράθυρα, γκαράζ. Να μουντζουρώνουν αδιάκριτα τον ιδιωτικό και δημόσιο χώρο μας, να λερώνουν τα ντουβάρια και τη σκέψη μας. Παραθέτω αρκετά από αυτά -καθώς ήταν αδύνατο να τα συμπεριλάβω όλα- ως φωτογραφικές αποτυπώσεις της πραγματικότητας της πόλης μας.

Διαπιστώνω με ακόμα περισσότερη θλίψη -κρίνοντας κι απ’ τον ίδιο τον εαυτό μου- πως είναι τόσα, που δεν τα παρατηρούμε πια... Δε μας ενοχλούν διόλου. Τα έχουμε τόσο συνηθίσει, έτσι που δεν τα βλέπουμε καν. Ζούμε μαζί τους, ξυπνάμε και κοιμόμαστε με το άκομψο αυτό ντεκόρ να συνοδεύει την καθημερινότητά μας και να διαμορφώνει ασυνείδητα την αισθητική μας. Με τρομάζει, αλήθεια, το πόσο πολύ δεν μας ενοχλούν. Το ότι έχουμε εξοικειωθεί με αυτή την εικόνα.

Τι είναι, άραγε, όλο αυτό; Βίαιη παραβίαση της αισθητικής μας από θρασείς καταστροφείς ή και καθρέφτης του εαυτού μας, ως μια συνενοχή παθητικής σιωπής κι αποδοχής του μίζερου κοινωνικού και πολιτισμικού «είναι» μας;

Δεν αμφιβάλλω, ο πολιτισμός μας βρίσκεται σε μεγάλη κρίση. Η πτώση ηθικών και ανθρωπιστικών αξιών συνυπάρχει πάντοτε με την παρακμή του πολιτισμού, σε κάθε μορφή και έννοιά του. Όμως… τόσο; Και… για πόσο; Για πόσο θα περιγράφει αυτή η εικόνα την πόλη μας; Ως πότε θα καταστρέφουμε τη δημόσια περιουσία, προκαλώντας ζημιές που πολλές φορές δεν διορθώνονται; Ως πότε θα ξαναλερώνουμε τα καθαρά σε χρόνο μηδέν; Ως πότε δεν θα μας ενοχλεί το αποτέλεσμα της καταστροφής; Οι καιροί αλλάζουν, γιατί εμείς να παραμένουμε ίδιοι;

Μπορεί να μη μοιάζει με ζωγραφιά, όμως αυτή είναι η πόλη μας. Είναι ο τόπος στον οποίο ζούμε και οφείλουμε να τον σεβαστούμε. Είναι ο τόπος που, παρόλα τα στραβά του, τον αγαπάμε. Οφείλουμε να τον προσέχουμε, γενικά του οφείλουμε πολλά, όπως πολλά είναι κι αυτά που μας έχει δώσει. Την ιστορία του κάθε τόπου τη γράφουν οι άνθρωποί του. Οι άνθρωποι που κινούνται και εργάζονται σ’ αυτόν. Στο χέρι μας είναι να πάψουμε να τον φθείρουμε. Στο χέρι μας είναι να έχουμε μια πιο όμορφη και φροντισμένη πόλη, και να καθρεφτίσουμε σ’ αυτήν τον πιο ωραίο εαυτό μας.