Αφιέρωμα στον αιωνόβιο Κοζανίτη ορειβάτη Λάζαρο Κυρατσού. Η συνέντευξή του στο περιοδικό «Omikron Magazine” και στον Σωκράτη Μουτίδη το 2009

Σε ηλικία 99 χρόνων απεβίωσε ο αιωνόβιος ορειβάτης Λάζαρος Κυρατσούς ο οποίος ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Συλλόγου Ελλήνων Ορειβατών Κοζάνης

και η ψυχή των ορειβατών της περιοχής. Ο Λάζαρος Κυρατσούς μίλησε στο περιοδικό «Omikron Magazine» και στον Σωκράτη Μουτίδη σε μια συνέντευξή που έδωσε το 2009 και σε ηλικία τότε 91 ετών. Ακούραστος και με διαύγεια εξιστόρησε τις αμέτρητες διαδρομές που έκανε ως ορειβάτης και τις εμπειρίες του από τη ζωή στο βουνό.

ΛΑΖΑΡΟΣ ΚΥΡΑΤΣΟΥΣ ΟΡΕΙΒΑΤΗΣ ΕΤΩΝ… 91 : “KEEP WALKING”

Του Σωκράτη Μουτίδη για το Omikron magazine

«Όταν μιλάω για το βουνό δεν κουράζομαι ποτέ»... μας είπε ο κ. Λάζαρος Κυρατσούς, γελαστός και χαρούμενος για την κουβέντα που θα κάναμε. Λίγες μέρες πριν την συνέντευξη, γιόρτασε τα 91α γενέθλιά του, στο σπίτι του στην Κοζάνη. «Τα γενέθλια του Λάζου τα γιορτάζουμε κάθε χρόνο μεγαλοπρεπώς» μας λέει, όταν συναντιόμαστε, η σύζυγος του, προσθέτοντας πως στα 90α γενέθλια το σπίτι γέμισε με 90 τριαντάφυλλα, τα οποία έστειλαν οι συγγενείς που δεν μπόρεσαν να παραβρεθούν. «Είμαστε αγαπημένη οικογένεια» σπεύδει να προσθέσει ο ίδιος ο εορτάζων, ο οποίος κρατά όλο καμάρι στα χέρια του τα φωτογραφικά άλμπουμ από τις εξορμήσεις του στα ελληνικά βουνά.

Από μικρό παιδί ο Λάζαρος Κυρατσούς έδειξε πως αγαπάει το περπάτημα και την ορειβασία. Στην εφηβεία του είχε ήδη περπατήσει τα «χαμηλά» και τα «ψηλά» βουνά γύρω από την Κοζάνη. Αρχικά ανεβοκατέβαινε …για πλάκα τον ψηλό Αϊ Λιά. Όταν μάλιστα αργότερα ανέλαβε τη θέση του επιτρόπου στην εκκλησία, ανεβοκατέβαινε καθημερινά. «Το περπάτημα στο βουνό ήταν πάντα για μένα ικανοποίηση και ευχαρίστηση» εξομολογείται ο κ. Λάζαρος, ο οποίος ποιο να πρωτοθυμηθεί από όλα τα βουνά και τις κορυφές που έχει περπατήσει. Γράμμος, Σμόλικας, Κίσαβος, Βέρμιο, Μπούρινος, Σινιάτσικο, Βίτσι, Βασιλίτσα, Δούσκο, Βαρνούντας, Καιμακτσαλάν, Πιέρια, είναι κάποια που μας αναφέρει με τη βοήθεια της συζύγου του. «Έζησα τόσες πολλές καταστάσεις που δεν μπορώ να θυμηθώ και να ξεχωρίσω κάποια, ειδικά στον Όλυμπο έζησα πολύ ζεστές στιγμές», προσθέτει ο δεινός ορειβάτης.

Το αγαπημένο του βουνό, όμως, ήταν και είναι ο Μπούρινος. Δεν υπάρχει περιοχή του Μπούρινου που δεν έχει περπατήσει «έχω ανέβει από παντού και από όλες τις μεριές, είναι υπέροχο βουνό, έχει πολλά νερά και πολύ πράσινο και ευχαριστιέμαι πολύ όταν πηγαίνω εκεί» λέει με ενθουσιασμό εφήβου ο κ. Λάζαρος. Και ο Όλυμπος, όμως, ήταν «στέκι» του κ. Λάζου. Έχει ανέβει πέντε - έξι φορές και μάλιστα μια φορά ανέβηκε νύχτα, όπως, όμως, τώρα παραδέχεται «ήταν μεγάλο λάθος αυτό που είχαμε κάνει. Δεν ανεβαίνεις νύχτα ποτέ σε ένα τόσο επικίνδυνο και δύσκολο βουνό. Μάλιστα είχαμε βρει στον δρόμο και μια ομάδα Γερμανών ορειβατών, τους οποίους πήραμε μαζί μας και κοιμηθήκαμε στο καταφύγιο». Ο 91χρονος ορειβάτης συνιστά μεγάλη προσοχή στους νεότερους ορειβάτες, προτρέποντας τους να μην παρασύρονται από την όρεξη για την «κατάκτηση της κορυφής» και να ζυγίζουν πολύ καλά τα πράγματα. «Να μην ριψοκινδυνεύουν και να μην εγκαταλείπουν το βουνό, το ξέρω από πρώτο χέρι πως ο μεγάλος ζήλος και η όρεξη να ανέβουμε στο βουνό μας κάνει να ξεχνάμε τις συνέπειες» λέει με πραγματικό ενδιαφέρον.

Ο κ. Λάζαρος είναι ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ορειβατών Κοζάνης. Από τη θέση του αντιπροέδρου του ΣΕΟ βοήθησε να αλλάξουν πολλά πράγματα. Όπως λέει ο ίδιος, όταν ιδρύθηκε ο σύλλογος το 1970, τα πράγματα φυσικά δεν ήταν όπως είναι σήμερα, «τότε δεν υπήρχε ο εξοπλισμός που υπάρχει σήμερα. Τα ορειβατικά παπούτσια μας τα έφερναν από την Ιταλία τα παιδιά μου, που σπούδαζαν εκεί. Επίσης, όταν θέλαμε να πάμε σε κάποιο βουνό, για παράδειγμα στο Βέρμιο, παίρναμε το λεωφορείο της γραμμής για Θεσσαλονίκη, μας άφηνε στον Πολύμυλο και από το σημείο εκείνο ξεκινούσε η ορειβασία μας». Αργότερα ήταν που αγόρασε ένα Λαντ Ρόβερ, με το οποίο εξορμούσε πολύ πιο εύκολα πλέον στα βουνά.

Σε όλες τις αναβάσεις ο Λάζαρος Κυρατσούς είχε συντροφιά εκτός από τους ορειβάτες του ΣΕΟ Κοζάνης, την 85χρονη σήμερα σύζυγό του, με την οποία είναι παντρεμένος από το 1954. Όπως λέει και η ίδια, το μικρόβιο της ορειβασίας της το κόλλησε ο κ. Λάζαρος σε σημείο που να ανυπομονεί κι εκείνη για την επόμενη εξόρμηση. «Ήταν οι καλύτερες βόλτες που κάναμε ποτέ. Όταν είχαμε ελεύθερο χρόνο δεν τον αφήναμε ανεκμετάλλευτο και χωρίς δεύτερη κουβέντα αποφασίζαμε σε ποιο βουνό θα είναι η επόμενή μας εξόρμηση» διηγείται με ζωντάνια, ενώ ο συνοδοιπόρος της στη ζωή και στο βουνό προσθέτει «μαζί στη ζωή μαζί και στον θάνατο» και γελούν και οι δύο. Και η ίδια θυμάται περιστατικά από τις πεζοπορίες τους, όπως τότε που «ανεβαίναμε στον Όλυμπο και μας έπιασε ένα πολύ δυνατό και πυκνό χαλάζι. Τέτοιο χαλάζι δεν είχα ξαναδεί, έπεφτε πυκνό και ανακατεμένο, λόγω του δυνατού ανέμου και χτυπούσε πάνω μας με τέτοια δύναμη, μέχρι που τα χέρια μας έγιναν μπλε από τα δυνατά χτυπήματα. Ήμασταν μια ομάδα περίπου τριάντα ατόμων με μέλη του ΣΕΟ Θεσσαλονίκης».

Ανέκαθεν ο κ. Λάζαρος μιλούσε για την ορειβασία και καλούσε τους φίλους να τον ακολουθήσουν, προκειμένου να ζήσουν την εμπειρία της ανάβασης στα όμορφα ελληνικά βουνά. Άλλωστε οι πολλές φωτογραφίες που μας έδειξε, απεικονίζουν τον ίδιο και τη σύζυγό του ανάμεσα σε πολυπληθείς ομάδες σε αμέτρητες πλαγιές και με αφορμή διαφορετικά γεγονότα, όπως στις Αρένες του Γράμμου για την πανελλήνια συνάντηση ορειβατών, στο Σινιάτσικο με φόντο την όμορφη Βλάστη, στη Χαλκιδική με τα εγγόνια του και στο Φλάμπουρο, στο οποίο «το Λαντ Ρόβερ πήγαινε μοναχό του», όπως προσθέτει γελώντας η σύζυγος του. Σε μια φωτογραφία μάλιστα, την οποία κοιτά και αμέσως αλλάζει το βλέμμα του, είναι μαζί με τον αδερφό του, τον αείμνηστο Κοζανίτη πολιτικό Μερκούρη Κυρατσού, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 67 χρόνων σε μια ανάβαση μαζί με τον κ. Λάζαρο στα Πιέρια όρη κοντά στο Καταφύγι. Στη μνήμη του Μερκούρη Κυρατσού, το καταφύγιο στα Πιέρια όρη φέρει το όνομά του.

Σήμερα ο Λάζαρος Κυρατσούς είναι μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ορειβατών Κοζάνης, αλλά δεν συμμετέχει στις εκδρομές. Μπορεί να μην ορειβατεί, λόγω ηλικίας, αλλά περπατάει μια φορά στις δύο μέρες για περίπου δυο ώρες στο πάρκο. «Θέλω να πάω και στον Αϊ Λιά, μπορώ να πάω αλλά δεν μ’ αφήνει η γυναίκα μου» λέει ο ίδιος, ενώ η σύζυγός του τον διακόπτει λέγοντας «είναι απότομα εκεί». «Δεν είναι απότομα, αλλά τέλος πάντων» της απαντά εκείνος που μέχρι πριν ενάμιση χρόνο περπατούσε ακόμη. Το περπάτημα όμως, όπως ομολογεί, δεν το χόρτασε ακόμη.