Από "Τα ψηλά βουνά" που κάηκαν δημοσίως και το "Αλφαβητάρι με τον ήλιο" πέρασαν 100 χρόνια εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων -Διήμερο συνέδριο για τα " Εκατό χρόνια από τη γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917" διοργανώνεται στο ΑΠΘ

Ακολουθούν οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις τις πολιτικές αλλαγές και
καθίστανται ενίοτε οι πολιορκητικοί κριοί

των πολιτικών μεταρρυθμίσεων ή κομματικών αντιπαραθέσεων και σκοπιμοτήτων; 

Είναι αμιγώς πολιτικοί οι όροι που οδηγούν στην κατασκευή των εχθρικών
"Άλλων" και "εθνικών εαυτών" στα σχολικά βιβλία, που κατασκευάζουν και
"εγγράφουν" στους μαθητές εθνικά στερεότυπα;

Συνιστά η διαμάχη για τη γλώσσα ένα πολυεπίπεδο πεδίο μάχης, στο οποίο

συγκρούστηκαν κατά καιρούς διαφορετικές προτάσεις για τις προοπτικές του

ελληνικού έθνους, ιδεολογίες για την εθνική ταυτότητα και πολιτικές για το
κράτος και την κοινωνία;

Πώς προσλαμβάνεται το παρελθόν, ποια η θέση του στο παρόν και στη
σύγχρονη εκπαίδευση;

Εκατό χρόνια μετά την πρώτη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στη χώρα, ένα
συνέδριο επιχειρεί να διαμορφώσει το πλαίσιο επιστημονικού διαλόγου, όπου θα
συζητηθούν τα επιτεύγματα και οι αστοχίες της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής
μεταρρύθμισης αλλά και οι συνέχειες και ασυνέχειες του μεταρρυθμιστικού
φαινομένου στην ελληνική εκπαίδευση.

"Εκατό χρόνια από τη γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917" είναι ο
τίτλος του διήμερου συνεδρίου, που διοργανώνει στις 12 και 13 Μαΐου 2017,
στην Αίθουσα Τελετών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ η Φιλοσοφική Σχολή του
ΑΠΘ, το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ και το Μεταπτυχιακό
Πρόγραμμα Σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας "Επιστήμες της
Αγωγής: Θεωρητικές, Ερευνητικές και Διδακτικές Προσεγγίσεις στην Ιστορία και
στην Τοπική Ιστορία". Το συνέδριο διοργανώνεται σε συνεργασία με την
Ελληνική Εταιρεία Ιστορικών της Εκπαίδευσης (ΕΛΕΙΕ), το Εθνικό Ίδρυμα
Ερευνών και Μελετών "Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος", το Ινστιτούτο Νεοελληνικών
Σπουδών και το Ίδρυμα Γληνού.

Το θρυλικό αναγνωστικό "Τα ψηλά βουνά" του Ευρυτάνα Ζαχαρία Παπαντωνίου
(βιβλίο-σταθμός στην ιστορία της νεοελληνικής σχολικής και παιδικής
λογοτεχνίας- γραμμένο στη δημοτική γλώσσα), που ...κάηκε δημοσίως στο
πλαίσιο λυσσαλέων πολιτικών αντιδράσεων και προτροπής της ..."Επιτροπείας"
της νέας κυβέρνησης του 1920, (η οποία εις άπταιστον καθαρεύουσα, αποφάνθηκε
ότι τα βιβλία αυτά ως "εθνικά επιλήψιμα" έπρεπε "να εκβληθώσι πάραυτα εκ των
σχολείων και να καώσι", ενώ οι δημιουργοί τους έπρεπε να διωχθούν ποινικά
για τη "διαφθορά της ελληνικής γλώσσας"), αλλά και "Το αλφαβητάρι με τον
ήλιο" (όπως αποκαλούσαν οι μαθητές το "Αλφαβητάριο" της Συντακτικής
Επιτροπής- της ίδιας χρονιάς) που γλίτωσε από την πυρά αλλά ...απομακρύνθηκε
προσωρινά από τις σχολικές αίθουσες, στις οποίες επέστρεψε από το 1928, μετά
τη νίκη του Ελευθέριου Βενιζέλου στις εκλογές της 19ης Αυγούστου είναι μόνο
ορισμένα από τα δείγματα - αφορμές για σειρά εισηγήσεων, στο πλαίσιο του
συνεδρίου ειδικών επιστημόνων, μελετητών και εκπαιδευτικών.

Σύμφωνα με τους διοργανωτές "από πολλές απόψεις, η εκπαιδευτική
μεταρρύθμιση, που ξεκίνησε να σχεδιάζεται και να εφαρμόζεται στη Θεσσαλονίκη
το 1916, μπορεί να θεωρηθεί ως μια σημαντική τομή στην Ιστορία της
Νεοελληνικής Εκπαίδευσης. Αφενός, εστίασε για πρώτη φορά στον βαθύτερο
πυρήνα της εκπαιδευτικής πραγματικότητας, την εσωτερική μεταρρύθμιση,
αποσκοπώντας παράλληλα να συμβάλει στη σταδιακή διευθέτηση του γλωσσικού
ζητήματος. Αφετέρου, επιχείρησε να συνδέσει την επιβολή των εκπαιδευτικών
αλλαγών με τη 'σχεδιασμένη κοινωνική μεταβολή', η οποία, με τη σειρά της, θα
διευκόλυνε τον αστικό εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας. Βέβαια, οι
ίδιοι οι πρωτεργάτες της μεταρρύθμισης, ήδη από το 1920, με αυτοκριτική
διάθεση εντοπίζουν στη μεταρρύθμιση μια παιδαγωγική πρόταση προσανατολισμένη
πρωτίστως στην πολιτική πράξη και, ως εκ τούτου, την υπαγωγή του
εκπαιδευτικού ζητήματος στις σκοπιμότητες των πολιτικών αντιπαραθέσεων".

Β.Χ - ΑΠΕ-ΜΠΕ