Η προσφυγιά. Συνομήλικη του ανθρώπου. Πάντα παρούσα. Με παρελθόν, παρόν και μέλλον. Γράφτηκαν τόσα κι ειπώθηκαν πολλά περισσότερα.
Τι άλλο να προσθέσεις; Κι όμως… Ό,τι σχετίζεται με τον ανθρώπινο πόνο δεν αφορά μόνον έναν, λίγους ή περισσότερους, δεν αφορά μόνο τους προηγούμενους, αλλά και τους τωρινούς. Αφορά, εν τέλει, και τους επόμενους.
Η προσφυγιά επί σκηνής. Θέμα επίκαιρο. Λόγω των ημερών. Όλων των ημερών. Επικίνδυνο. Εύκολα φορτώνονται και γιγαντώνονται τα άκρα και αν σταθείς στη μέση πασχίζοντας να μην αδικήσεις κανένα, να κατανοήσεις, να δεις την αλήθεια χωρίς τους παραμορφωτικούς φακούς της υποκειμενικότητας και των προκαταλήψεων, κινδυνεύεις να βρεθείς εν μέσω διασταυρούμενων πυρών.
Κινδυνεύεις. Γίνεται τέχνη χωρίς κίνδυνο; Χωρίς ρίσκο; Όχι. Η ευκολία συνάδει με την ευτέλεια. Εναρμονίζεται με την προχειρότητα.
«Η πόλη στη σκηνή», η νεόκοπη ομάδα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης το τόλμησε. Δεν κρύφτηκε πίσω απ’ τη δικαιολογία ¨ερασιτεχνική¨ για να μας προσκαλέσει σε κάτι εύληπτο και εύπεπτο. Βούτηξε στα βαθιά, ανακάτεψε το βούρκο, για να βρει και να ανασύρει το δικό της Σαντ. Γιατί μας αρέσει ή όχι, εκεί βρίσκει πάντα καταφύγιο ο Σαντ. Ο Σαντ ο πρόσφυγας, ο μετανάστης, ο ανέστιος, ο παρίας, ο αποσυνάγωγος. Ο διαφορετικός Σαντ, όχι αποκλειστικά λόγω καταγωγής και χρώματος, αλλά και λόγω κοινωνικής θέσης και σεξουαλικής συμπεριφοράς.
«Η πόλη στη σκηνή», μια ομάδα δέκα ανθρώπων, κατάφερε το μικρό χώρο που λειτουργεί ως σκηνή στην αποθήκη του πάλαι ποτέ Σιδηροδρομικού μας Σταθμού να τον διευρύνει, να τον επεκτείνει απεριόριστα, για να χωρέσει ο Σαντ. Ο Σαντ που δεν είναι ένα πρόσωπο μόνο, αλλά είναι το πρόσωπο εκατοντάδων, χιλιάδων, εκατομμυρίων ανθρώπων. Ανθρώπων που έχεις την αίσθηση πως βγαίνουν ο ένας πίσω απ’ τον άλλο και εμφανίζονται επί σκηνής, περνώντας από μπροστά σου. Άλλοτε σιωπηλοί, άλλοτε ψιθυρίζοντας και κάποιες φορές κραυγάζοντας. Ακόμα και αν κλείσεις τα αυτιά σου για να μην ακούς και τα μάτια σου για να μη βλέπεις αυτοί θα είναι εκεί.
Άδικα εστιάζεις σ’ ένα πρόσωπο. Το πρόσωπο του Σαντ αλλάζει συνεχώς λες κι είναι μια εικόνα που μόλις αφαιρείται αποκαλύπτεται μια άλλη από κάτω και έπειτα μια άλλη και μια άλλη και μια άλλη… Μια ατέλειωτη σειρά εικόνων που όλες μαζί σου στρώνουν το δρόμο που σε οδηγεί στην ανθρώπινη ψυχή. Το αποτέλεσμα μόνο ευχάριστο δεν είναι. Γιατί αν δεις και συνειδητοποιήσεις πως ο ¨άλλος¨, ο ¨διαφορετικός¨, έχει ψυχή που ‘ναι φτιαγμένη με τα ίδια υλικά που ‘ναι φτιαγμένη κι η δική σου, πώς να τον μισήσεις, πώς να τον καταδιώξεις;
«Η πόλη στη σκηνή» και με το τέλος της παράστασης νιώθεις πως η σκηνή για μια ώρα, περίπου, ήταν ο πραγματικός κόσμος. Πώς θέλοντας και μη βρέθηκες και συ να περπατάς σε κακοτράχαλους και δύσβατους δρόμους, να δίνεις τη μάχη για έναν ύπνο στο παγκάκι ή στη γωνιά κάποιας υπόγειας διάβασης. Πώς βρέθηκες μπροστά σ’ έναν μεγάλο καθρέπτη και είδες τον εαυτό σου να βρίζει και να αναθεματίζει, να πιάνει την πέτρα και να την εκτοξεύει στον ξένο, το διαφορετικό, τον παράξενο, στο Σαντ…
«Η πόλη στη σκηνή». Μια ομάδα ερασιτεχνών που σε πείθουν πως ό,τι παριστούν το ζούνε, ό,τι παρουσιάζουν είναι δικό τους, κτήμα τους. Τι περισσότερο να ζητήσεις από έναν ερασιτέχνη; Το να τον κρίνεις εστιάζοντας στις όποιες ατέλειες ή αστοχίες, που ναι, υπάρχουν και τέτοιες και καλώς υπάρχουν, είναι σαν να εστιάζεις στο δένδρο και να χάνεις το δάσος. Το κυριότερο, είναι πως χάνεις την ομορφιά που είχε αυτή η παράσταση.
Μια παράσταση με ένα λιτό αλλά λειτουργικό σκηνικό, τους ηθοποιούς ξυπόλυτους και ντυμένους με γήινα χρώματα, τονίζοντας αυτό που είναι ο οποιοσδήποτε μετανάστης, δεμένος με τη γη, τη γη που τον διώχνει, τη γη που διασχίζει, τη γη που τον υποδέχεται, τη γη που τον απομέμπει.
Μια παράσταση που από την αρχή μέχρι το τέλος βρισκόταν σε κίνηση. Με τους ηθοποιούς ν’ αλλάζουν θέσεις και ρόλους, συνδυαζόμενοι αρμονικά μεταξύ τους, μετατρεπόμενοι από πρωταγωνιστές σε κομπάρσους από τη μια στιγμή στην άλλη και πάλι απ’ την αρχή. Ένα σφιχτοδεμένο και καλοδουλεμένο σύνολο όπου διέκρινες πως τα μέλη του συνδέονταν μεταξύ τους και αλληλοϋποστηρίζονταν μ’ ένα βλέμμα.
Μια παράσταση για την οποία αξίζουν πολλά μπράβο σε όλους τους συντελεστές της.
Το κείμενο της παράστασης βασίστηκε στο θεατρικό έργο του Ρόμπερτ Σνάϊντερ «Η βρωμιά» και το ποίημα του Τούρκου ποιητή Αζίζ Νεσίν, «Σώπα μην μιλάς».
Οι συντελεστές ήταν:
Τη σκηνοθεσία & επιμέλεια κειμένου έκανε η Μαίρη Ανδρέου.
Την κίνηση και τις χορογραφίες ο Τάσος Παπαδόπουλος.
Την ενδυματολογική και σκηνογραφική επιμέλεια είχε η Ευαγγελία Κιρκινέ.
Την επιμέλεια σκηνικών ο Σπύρος Σαραφιανός.
Τη μουσική επιμέλεια οι Τάσος Παπαδόπουλος και Μαίρη Ανδρέου.
Τις φωτογραφίες έβγαλε ο Ανδρέας Κωστογλίδης
Την αφίσα έκανε ο Τόλης Τσιρούδης
Έπαιξαν οι ηθοποιοί: Αλεξία Αντωνιάδου, Κωνσταντίνα Βαϊνά, Φωτεινή Γούλκα, Φώφη Ζαγορίτου, Σόνια Κούτσιανου, Βάια Λαμπροπούλου, Τάνια Πάκου, Φωτεινή Πατσιούρα, Χάρης Σισμανίδης, Λόλα Τσίτσαρη.
