Το τελευταίο αντίο στον Μάνο Ελευθερίου
Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε το μεσημέρι της Τρίτης 24 Ιουλίου στο Α' Νεκροταφείο για να απευθύνει τον τελευταίο χαιρετισμό στον Μάνο Ελευθερίου. Ποιητές, πεζογράφοι, συνθέτες, τραγουδιστές, ηθοποιοί και εκπρόσωποι της κυβέρνησης και του πολιτικού κόσμου παραβρέθηκαν στην πολιτική κηδεία τού εκλιπόντος, ο οποίος διακρίθηκε ως στιχουργός, ποιητής, μυθιστοριογράφος, ιστορικός της Σύρου και του μουσικού θεάτρου της, συλλέκτης, ζωγράφος, δημιουργός λευκωμάτων και κολάζ, αλλά και ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων.
«Η ελληνική γλώσσα με τις ομηρικές της ρίζες είναι ένα υφάδι πάνω στο οποίο δούλεψε επίμονα ο Μάνος Ελευθερίου, ένα υφάδι πάνω στο οποίο κέντησε πολύτιμα πετράδια» ανέφερε στον επικήδειο που εκφώνησε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λυδία Κονιόρδου. «Ο Μάνος Ελευθερίου έκανε έτσι ώστε να συναντηθούν στο τραγούδι από τη μια πλευρά ο έντεχνος δημιουργός και από την άλλη ο λαϊκός μάστορας. Και μας επέτρεψε, μέσα από την οικειότητα και την αυθεντικότητα των δημιουργημάτων του, να παρακολουθήσουμε την ποίησή του, που είναι ποίηση έκτατης ανάγκης με την περήφανη ελληνικότητά της και την ικανότητά της να περνά από το ατομικό στο συλλογικό. Οι επόμενες γενιές θα τραγουδούν τα τραγούδια του Μάνου χωρίς, ίσως, να ξέρουν το όνομά του. Αλλά αυτή είναι η μοίρα της λαϊκής τέχνης: Να λειτουργεί σαν συλλογική μνήμη» πρόσθεσε.
«Έζησε ανάμεσα στους φτωχούς σαν πλούσιος» παρατήρησε για τον Μάνο Ελευθερίου ο στιχουργός και σκηνοθέτης Θοδωρής Γκόνης. «Σε έναν τόπο που προτιμάει να κατεβάζει παρά να ανεβάζει, ο Ελευθερίου έδειξε πως έχουν σημασία και οι λιγότερο αστραφτεροί άνθρωποι, πως τέτοιοι άνθρωποι μπορούν να αφήσουν τη δική τους λάμψη. Όσο για τον ίδιο, γνώριζε το πώς να χορταίνει, αλλά και το πώς να πεινά» συμπλήρωσε.
«Έφυγε όταν όλα έδειχναν πως είχαν αρχίσει να πηγαίνουν καλά» σημείωσε ο ποιητής και κριτικός λογοτεχνίας Θανάσης Νιάρχος και τόνισε: «Τον διακατείχε ένα αίσθημα νοικοκυροσύνης στην καθημερινή του ζωή ενώ σε ό,τι είχε να κάνει με την καλλιτεχνική του δουλειά ήταν βαθιά αναρχικός. Ήταν ένα θαύμα παραγωγικότητας και κατάφερε να συνενώσει μορφές περιθωριακές ή περιφερειακές με μεγάλες, κεντρικές προσωπικότητες».
«Ο Μάνος έφυγε γιατί το είχε προγραμματίσει να φύγει. Δεν φοβόταν τον θάνατο, αλλά απεχθανόταν την αρρώστια» είπε ο καρδιοχειρουργός και προσωπικός γιατρός του εκλιπόντος Σωτήρης Πράπας.
Τέλος, κλείνοντας τους αποχαιρετιστήριους λόγους, ο δήμαρχος Σύρου, Γιώργος Μαραγκός, μίλησε για την πολύχρονη προσφορά του Μάνου Ελευθερίου στο νησί, τον γενέθλιο τόπο του, μέσα από την παραγωγή λευκωμάτων και ιστορικών εκδόσεων, όπως και με τις πλούσιες δωρεές του σε βιβλία.
Ανάμεσα στα στεφάνια ήταν το στεφάνι του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, του προέδρου της Βουλής, Νίκου Βούτση, του δημάρχου Αθηναίων, Γιώργου Καμίνη, των εκδοτικών οίκων Μεταίχμιο και Μικρή Άρκτος, της οικογένειας Σταύρου Κουγιουμτζή, της Μαριάννας Λάτση, του Σπύρου Βραχωρίτη, των Νίκου και Γιώργου Λαβράνου, του Γιώργου Μαργαρίτη, του Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου και του ραδιοσταθμού Αθήνα 9,84.
Από τον πολιτικό κόσμο το «παρών» έδωσαν, μεταξύ άλλων, ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Κωνσταντίνος Στρατής, ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Στέργιος Πιτσιόρλας, οι πρώην υπουργοί, Αριστείδης Μπαλτάς, Ευάγγελος Βενιζέλος, Κώστας Λαλιώτης και Γιώργος Λιάνης και ο βουλευτής Σπύρος Λυκούδης. Από τους λογοτεχνικούς κύκλους παρόντες ήταν οι ποιητές Τίτος Πατρίκιος, Δημήτρης Καλοκύρης, Γιώργος Μαρκόπουλος, Χριστόφορος Λιοντάκης, Γιώργος Χουλιάρας, Πάνος Κυπαρίσσης, Στρατής Πασχάλης και Γιάννης Τζανετάκης, οι πεζογράφοι Αχιλλέας Κυριακίδης, Γιώργος Συμπάρδης, Ιωάννα Καρυστιάνη, Μαρία Ευσταθιάδη, Κώστας Ακρίβος, Νίκος Δαββέτας και Χρήστος Χωμενίδης και ο εκδότης Νώντας Παπαγεωργίου. Παρόντες ήταν, επίσης, οι ηθοποιοί Γκέλυ Μαυροπούλου, Βασίλης Παπαβασιλείου και Στέλιος Μάινας, ενώ από τον κόσμο της μουσικής και του τραγουδιού παραβρέθηκαν οι Θάνος Μικρούτσικος, Χρήστος Λεοντής, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Νότης Μαυρουδής, Μιχάλης Τερζής και Κώστας Θωμαΐδης.
Β. Χατζηβασιλείου ΑΠΕΜΠΕ
