Η σκοτεινή βιομηχανία της παρένθετης μητρότητας
Offshore babies, Επιμέλεια: Μαρία Αγγελοπούλου
Η υπόθεση ενός ζευγαριού από την Αυστραλία, το οποίο, αφού ανακάλυψε ότι το μωρό του έπασχε από σύνδρομο Down, το εγκατέλειψε αφήνοντάς το
στην Ταϊλανδέζα παρένθετη μητέρα (παίρνοντας στο σπίτι μόνο το υγιές δίδυμο αδελφάκι του) έχει στρέψει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης στο σκοτεινό κόσμο της παγκόσμιας βιομηχανίας της παρένθετης μητρότητας.
Τέτοιες περιπτώσεις έχουν εγείρει ηθικά και νομικά διλήμματα, τα οποία, σύμφωνα με ειδικούς, αποτελούν τις αναπόφευκτες συνέπειες της ανεξέλεγκτης βιομηχανίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, βιομηχανίας που βασίζεται σε φτωχές γυναίκες των αναπτυσσόμενων χωρών που λόγω της ανέχειας αναγκάζονται να παρέχουν ως «προϊόν» ένα παιδί για τους επίδοξους γονείς των πλούσιων χωρών.
Οι Αυστραλοί γονείς υποστηρίζουν ότι η Ταϊλανδέζα παρένθετη μητέρα, Παταραμόν Σανμπουά, αρνήθηκε να τους δώσει την κηδεμονία του παιδιού και ότι εκείνοι δεν είχαν το νόμιμο δικαίωμα να την αναγκάσουν να κάνει το αντίθετο.
Η Παταραμόν δήλωσε, από την πλευρά της, ότι δεν είχε αρχικά ενημερωθεί ότι το παιδί είχε σύνδρομο Down, αν και οι γιατροί και οι γονείς του παιδιού ήξεραν από όταν η παρένθετη μητέρα ήταν τεσσάρων μηνών έγκυος.
Ωστόσο, όπως αναφέρει η Παταραμόν, το γραφείο διαμεσολάβησης μεταξύ των γονιών και της ίδιας, της ζήτησε όταν ήταν ήδη 7 μηνών να κάνει έκτρωση, αλλά εκείνη αρνήθηκε γιατί πίστευε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αμαρτία. Αντ' αυτού ζήτησε από το γραφείο 40% περισσότερα χρήματα. Τελικά, όπως είπε η παρένθετη μητέρα, έλαβε μόνο τα μισά χρήματα από αυτά που είχαν συμφωνήσει.
Από τότε, η Παταραμόν έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 200.000 δολάρια μέσω μιας διαδικτυακής εκστρατείας, που ξεκίνησε από μια αυστραλιανή φιλανθρωπική οργάνωση. Στο μεταξύ, μετά τη δημοσιότητα που έλαβε το θέμα, ανάμεσα στα στοιχεία που έχουν προκύψει είναι ότι ο φερόμενος ως βιολογικός πατέρας του παιδιού έχει καταδικαστεί για παιδεραστία.
Χωρίς εγγυήσεις
Το πρώτο παρένθετο μωρό γεννήθηκε τη δεκαετία του 1970, ενώ οι νόμοι σχετικά με την παρένθετη μητρότητα είναι διαφορετικοί σε κάθε χώρα. Σε ορισμένα κράτη έχει περιοριστεί η παρένθετη μητρότητα ή έχει απαγορευτεί πλήρως, ενώ σε άλλα δεν υπάρχει καμία σχετική νομοθεσία και ως εκ τούτου καμία εποπτεία. Ορισμένες χώρες όπως η Ινδία και η Ταϊλανδή οι σχετικοί νόμοι είναι αρκετά «χαλαροι» και γι’ αυτό τον λόγο αποτελούν δημοφιλείς προορισμούς για ζευγάρια από ανεπτυγμένες χώρες, όπως η Αυστραλία και η Ιαπωνία, τα οποία αναζητούν παρένθετη μητέρα για να φέρει στη ζωή το παιδί τους. Μόνο στην Ινδία, περίπου 3.000 κλινικές προσφέρουν υπηρεσίες παρένθετης μητρότητας, σύμφωνα με την Σάμα, μια οργάνωση στο Νέο Δελχί για θέματα υγείας των γυναικών.
Υποστηρικτές του «εμπορίου» της παρένθετης μητρότητας, συνήθως κάνουν διακρίσεις μεταξύ των ρυθμίσεων στις ανεπτυγμένες χώρες σε σχέση με τις αναπτυσσόμενες χώρες. Μια ολοκληρωμένη διαδικασία παρένθετης μητρότητας στην Ταϊλάνδη και στην Ινδία κοστίζει συνήθως 63.000-72.000 δολάρια, ενώ στις ΗΠΑ μπορεί να κοστίσει μέχρι και 226.000 δολάρια, σύμφωνα με έκθεση της Συνδιάσκεψης της Χάγης για το Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο.
Σύμφωνα με ειδικούς, η μέση παρένθετη μητέρα στην Ινδία και στην Ταϊλάνδη είναι μια γυναίκα χαμηλού εισοδήματος και μόρφωσης, παντρεμένη με παιδιά. Στην Ινδία, η παρένθετη μητρότητα απαιτεί τη συναίνεση του συζύγου, που είναι συνήθως μισθωτός και ττο εισόδημα του δεν επαρκεί για να καλύψει τα έξοδα της οικογένειας του, σύμφωνα με τη Σάμα. Οι γυναίκες στις αναπτυσσόμενες χώρες μπορούν να κερδίσουν με μια παρένθετη μητρότητα περίπου 10 φορές το ετήσιο εισόδημα του συζύγου τους.
«Είναι σημαντικό να το σκεφτείτε ως μια ορθολογική επιλογή μέσα σε μια πολύ άνιση αγορά εργασίας. Οι γυναίκες αυτές προχωρούν σε αυτή τη διαδικασία, έτσι ώστε να μπορούν να συντηρούν ένα σπίτι με μια τουαλέτα», ανέφερε στο Al Jazeera, η Ουίντανσε Τουάιν, Γαλλίδα καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και συγγραφέας του βιβλίου «Outsourcing the Womb».
Οι εν λόγω συμφωνίες παρένθετης μητρότητας στη Ινδία είναι συχνά γραμμένες στα αγγλικά από δικηγόρους που έχουν προσλάβει οι γονείς ή οι γιατροί. Έτσι η παρένθετη μητέρα και ο σύζυγός της πολλές φορές δεν διαβάζουν την σύμβαση και απλώς δηλώνουν ότι είναι σύμφωνα. Έτσι, η σχετική συμφωνία παρέχει ασφάλεια μόνον στους βιολογικούς γονεις.
Αόρατες μητέρες
Η Τζένιφερ Λάχλ, είναι πρόεδρος του Κέντρου Βιοηθικής και Πολιτισμού, της Καλιφόρνια, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, για θέματα αναπαραγωγής. Η Λάχλ πιστεύει ότι η παρένθετη μητρότητα θα πρέπει να απαγορευθεί τελείως, καθώς όπως λέει, «είναι αφελές» ότι μια τέτοια «βιομηχανία» μπορεί να ελεγχθεί.
Η Αγέσα Σάτερτζε, διευθύντρια του προγράμματος για τη μη κερδοσκοπική οργάνωση «Our Bodies, Ourselves», έχει συνεργαστεί με την οργάνωση Σάμα για να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη σχετικά με τους κινδύνους, που αντιμετωπίζουν οι παρένθετες μητέρες στις αναπτυσσόμενες χώρες. «Ο στόχος μας θα είναι να γεμίσουμε αυτά τα κενά που δημιουργούνται από μια βιομηχανία που έχει σκοπό μόνοτο κέρδος. Αν κοιτάξετε τις ιστοσελίδες που διαφημίζουν την παρένθετη μητρότητα σε αυτές τις χώρες, θα διαπιστώσετε ότι υπάρχουν πολύ λίγες πληροφορίες σχετικά με την ίδια την παρένθετη μητέρα», σημειώνει η Σάτερτζε.
