Μπορεί να είναι χειρότερο από ρατσισμός, αστείο! (του Θανάση Σκαμνάκη)
Ο εικονικά πυρπολούμενος ρομά στο κέντρο της Πάτρας, εντός ευυπόληπτου καταστήματος και ενώπιον αξιοσέβαστων πολιτών, πέραν των ρατσιστικού τύπου
δηλούμενων στοιχείων, βγάζει στην επιφάνεια και κάποια άλλα πιο παθογενή και πιο περίπλοκα.
Προφανώς πρόκειται για μια αχρειότητα. Μια μεμονωμένη αχρειότητα; Μεμονωμένη εντός της πόλης και εντός της περιοχής; Μεμονωμένη σε σχέση με τη φυλή του θύματος;
Μπορεί, ακόμη, να μην είναι ρατσιστικό, μπορεί να είναι κάτι χειρότερο, αστείο!..
Σκέφτομαι πως στην Πάτρα, τα χρόνια που έζησα εκεί, ήταν πάντα προσφιλής ενασχόλιση για κάποιες μερίδες ανθρώπων να χλευάζουν, να στοχοποιούν και να διασκεδάζουν με ανθρώπους που παρουσίαζαν κάποιες αδυναμίες, πολύ περισσότερο υστερήσεις. Ήταν ένας τρόπος να σπάνε την ανία τους. Με πολλά θύματα, καθώς άνθρωποι οδηγήθηκαν σε οδυνηρή πορεία εξ αιτίας αυτών των παιχνιδιών. Τους θυμάμαι με τα ονόματά τους.
Από τη δεκαετία του 70 εγώ έλειψα, εκείνοι μεγάλωσαν, η πόλη άλλαξε. Το επίπεδο της ζωής ανέβηκε, επίσης και κάποιες πνευματικές, πολιτικές και άλλες αναζητήσεις. Τα θεάματα, οι διασκεδάσεις πλήθυναν, οι δυνατότητες διοχέτευσης της φιλοπαίγμονος διάθεσης σε ανώδυνες τροχιές πολλαπλασιάστηκαν, Μετά, «ΠΑΣΟΚ, ωραία χρόνια», η πόλη βόλεψε την αναζήτησή της σε πολιτικές και οικονομικές ευκαιρίες, αλλά ήρθε κρίση. Πριν από εκείνη που σάρωσε όλη τη χώρα.
Με όσες ματαιώσεις επιφυλάσσει μια κρίση τόσο σε κοινωνικό όσο και σε ατομικό επίπεδο.
Ωστόσο, το περιστατικό που καταγγέλθηκε και εξετάζεται, με τον τριανταπεντάχρονο ρομά να υποχρεώνεται να πει κάλαντα γονατιστός και δίπλα ν’ ανάβουνε φωτιά για να διασκεδάσουν με το φόβο του, αν και έλκει την καταγωγή του από εκείνη τη διαδεδομένη συνήθεια του 60, δεν αποτελεί επανάληψη. Μπορεί εξωτερικά να είναι, αλλά τώρα έχει βαθύ το σημάδι της εποχής.
Δεν είναι καρναβάλι και πείραγμα της αποκριάς!
Είναι οι διαδρομές των ανθρώπων, οι περίπλοκες και σκοτεινές, σε μια εποχή που έχασε τα στηρίγματά της και αγωνιά να βρει κάπου να σταθεί και να ελπίσει. Είναι οι ματαιώσεις και οι ελλείψεις προσδοκιών, σχεδίων, ορίζοντα…
Μου έφερε αυτόματα στο νου κάποιες από τις επισημάνσεις Ζύγκμουντ Μπάουμαν στο βιβλίο του «Ρετροτοπία» (εκδ. Νησίδες), το οποίο κατά σύμπτωση διάβαζα ακριβώς αυτές τις ημέρες.
Εκεί μιλάει για «επιθετικότητα που κυοφορείται από την ανυπόφορη αίσθηση ταπείνωσης και υποτίμησης, ή από την παρόμοια αφόρητη φρίκη της κοινωνικής υποβάθμισης και αποκλεισμού…». Και επίσης για «παράπλευρο αποτέλεσμα της αδυνατότητας γνώσης ή πρόσβασης σε έναν συγκεκριμένο στόχο αληθινά υπεύθυνο για τη δυστυχία και το άγχος…»
«Αντί να κυοφορεί αλληλεγγύη, η σημερινή υπαρξιακή κατάσταση, βοηθούμενη και παρακινούμενη από τη νέα διευθυντική/διαχειριστική φιλοσοφία και τη νέα στρατηγική κυριαρχίας, είναι παράγοντας αμοιβαίας καχυποψίας, ανταγωνισμού συμφερόντων, αντιζηλία και διαμάχης. Όπως το διατυπώνει περιεκτικά ο Paul Verhaeghe:
‘’… Το μπούλινγκ συνήθιζε να περιορίζεται στα σχολεία· σήμερα είναι κοινό χαρακτηριστικό στους χώρους εργασίας. Είναι τυπικό σύμπτωμα του αδύναμου που ξεσπάει την απογοήτευση του στον αδύναμο – και είναι γνωστό στην ψυχολογία ως μετατόπιση επιθετικότητας. Υπάρχει μια θαμμένη αίσθηση φόβου, που επεκτείνεται από άγχος επιτέλεσης έως έναν ευρύτερο κοινωνικό φόβο για τον απειλητικό άλλο’’».
Βλέπω τα χαμόγελα της ειρωνείας. Πολύ βαρύγδουπα πράγματα για ένα αστείο, έστω οδυνηρό και κακόγουστο. Και οι άνθρωποι που εμπλέκονται, Κώστας, Γιάννης, Αντρέας, ας πούμε, τι σχέση έχουν με όλα αυτά που λένε οι κοινωνιολόγοι και οι ψυχολόγοι; Οι ίδιοι αν δεν βρίσκονταν στη μέγγενη μιας δίωξης θα κάγχαζαν με τις αναλύσεις. Γιατί δεν τους αφορούν. Και ακριβώς από εδώ ξεκινάει το ζήτημα. Νομίζουν πως δεν τους αφορά τι συμβαίνει στη μεγάλη πλατεία του κόσμου. Αυτοί βολεύονται στον μικρομεσαίο κόσμο τους, βασανίζουν κανά ρομά, περιγελούν κάποιον ανήμπορο, καταδιώκουν κάποιον ξένο…
Καθημερινά, απλά πράγματα της ζωής, δηλαδή. Για να περνάει η ώρα. Από ξεκινάει αυτό και τι κρύβει δεν τους αφορά!..
Μας αφορά εμάς όλους, όμως!
ΠΗΓΗ: www.kommon.gr
