Η Google στο στόχαστρο των γερμανών εκδοτών (Επίκαιρα, 11-17 Δεκεμβρίου 2014)
Του Λεωνίδα Βατικιώτη
Ξεχείλιζαν υποκρισία το σκεπτικό του ψηφίσματος της 27ης Νοεμβρίου και οι συνοδευτικές δηλώσεις των ευρωπαίων αξιωματούχων
με το οποίο δινόταν το πράσινο φως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ακόμη και να διατάξει την διάσπαση της Google. Η δημοφιλής μηχανή αναζήτησης στο διαδίκτυο βρίσκεται στο μικροσκόπιο της επιτροπής ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εδώ και περισσότερα από πέντε χρόνια, αν και προϊόντος του χρόνου επιδείνωνε συνεχώς την θέση της…
ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ
Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει από τις ευρωπαϊκές αρχές η Google είναι τρεις. Περισσότερο γνωστή εξ αυτών είναι η επιμονή των ευρωπαϊκών αρχών πως το «δικαίωμα στη λήθη» δεν εφαρμόστηκε μέχρι τέλους. Με τον όρο «δικαίωμα στη λήθη» περιγράφεται η υποχρέωση που ανέλαβε η Googleνα σβήσει από την μηχανή αναζήτησης προσωπικά δεδομένα χρηστών που αφορούσαν το παρελθόν. Η ίδια η αξίωση, παρότι θεμιτή από τη σκοπιά της διαφύλαξης των προσωπικών δεδομένων, ήταν εξ αρχής προβληματική μιας και η μηχανή αναζήτησης δεν ήταν ο δημιουργός της επίμαχης είδησης ή του γεγονότος, αλλά η διαμεσολαβητική υπηρεσία που την ανέσυρε, με τους κατάλληλους αλγόριθμους, μέσα από το χάος του διαδικτύου και την έκανε προσβάσιμη στον χρήστη. Ακόμη δηλαδή κι αν η Google κατάφερνε να μην εμφανίζεται το αποτέλεσμα μετά την αναζήτηση του χρήστη, πχ μια καταδίκη σε φυλακή ή για μια απάτη, η πρωτογενής αναφορά στην εφημερίδα δεν μπορούσε να σβηστεί. Παρέμενε, απλώς μη προσπελάσιμη από μηχανή αναζήτησης. Η ΕΕ έκανε τα πράγματα ακόμη χειρότερα σε αυτό το δύσκολο σταυρόλεξο γιατί αφού η Google συμμορφώθηκε με τις σχετικές υποδείξεις, διαχειριζόμενη 30 εκ. σχετικά αιτήματα διαγραφής συνδέσμων μέχρι τις 30 Αυγούστου 2014, η απαίτηση επεκτάθηκε παγκόσμια, με τις Βρυξέλλες να ζητούν την διαγραφή όχι μόνο από τους ευρωπαϊκούς ιστότοπους της εταιρείας, αλλά και τους αμερικάνικους, στοGoogle.com.Αίτημα που προφανώς προσέκρουε σε διαφορετικές νομοθεσίες…
Πρώτη μηχανή αναζήτησης και με διαφορά
Η δεύτερη κατηγορία που αντιμετωπίζει η εταιρεία αφορά την δεσπόζουσα θέση που κατέχει στην αγορά, όπου όμως επικρατεί μια όχι τόσο πολύ συνηθισμένη εικόνα. Η Google πράγματι απολαμβάνει ποσοστά που δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό της ως το απόλυτο μονοπώλιο. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ ελέγχει το 68% της αγοράς, με την μηχανή αναζήτησης της Microsoft, την Bing να ελέγχει το 19% και την Yahoo να ελέγχει το 10%. Η μοναδική μάλιστα μεταβολή που παρατηρείται θέλει την Bing να επεκτείνεται, σε βάρος όμως της Yahoo και όχι της Google. Η κυριαρχία της Googleστα αναζητήσεις μέσω κινητών στις ΗΠΑ είναι ακόμη μεγαλύτερη φτάνοντας το 83%! Στην Ευρώπη η Google κατέχει πολύ μεγαλύτερα μερίδια αγοράς στις μηχανές αναζήτησης. Σε Γερμανία και Ολλανδία το 93%, σε Ιταλία και Γαλλία το 95%, στην Ισπανία το 96%, κοκ. Είναι εν ολίγοις ο απόλυτος κυρίαρχος, χωρίς μάλιστα να υπάρχει ούτε μία ευρωπαϊκή μηχανή αναζήτησης που να την ανταγωνίζεται. Το «παράδοξο της Google» έγκειται στο ότι ενώ νέμεται πολύ μεγάλα ποσοστά της αγοράς, αυτό δε συμβαίνει κατά τον συνήθη τρόπο, δηλαδή σε βάρος των καταναλωτών ή των ανταγωνιστών της. Αυτοί οι τρόποι όμως ήταν που δικαιολογούσαν στο πλαίσιο αντιμονοπωλιακών νόμων την διάσπαση εταιρειών και το υποχρεωτικό άνοιγμα της αγοράς∙ από την εμβληματική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ το 1911 όταν επιβλήθηκε η διάσπαση της Standard Oil σε 34 εταιρείες, μέχρι τα μέτρα που εφαρμόστηκαν από την Microsoft σε βάρος του δημοφιλούς της προγράμματος Internet Explorer τη δεκαετία του ‘90 για να διευκολυνθεί η είσοδος στην αγορά των browser του Netscape Navigator. Αντίθετα με αυτά τα παραδείγματα, η Google δεν μπορεί να κατηγορηθεί για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης ή για υπερβολικές χρεώσεις. Οι διαφημίσεις από την βασικότερη πηγή εσόδων της, Αdwords τιμολογούνται στη βάση δημοπρασιών, ενώ από τη δεύτερη πηγή εσόδων, Αdsense, η Google επιστρέφει ακόμη και το 70% στους πελάτες της. Η Google επομένως θα μπορούσε να επικριθεί για πολλά, με τις αιτιάσεις του μαρξιστή οικονομολόγου Ντέιβιντ Χάρβεϋ που την θεωρεί εταιρεία σύμβολο μιας παρασιτικής οικονομίας που δεν παράγει τίποτε ενώ καταφέρνει να εκμεταλλεύεται την εργασία άλλων να ξεχωρίζει, όχι όμως με τις συνήθεις κατηγορίες, που θα δικαιολογούσαν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για «αποσύνδεση των μηχανών αναζήτησης από άλλες εμπορικές υπηρεσίες». Τέτοιες είναι οι χάρτες, το λεξικό, κ.α.
Η τρίτη κατηγορία που αντιμετωπίζει η Google, κι η οποία βοηθάει να καταλάβουμε ποιοί υποκινούν την επίθεση εναντίον της, είναι η λιγότερο προβεβλημένη κι αυτό δε συμβαίνει καθόλου τυχαία. Ελάχιστα αναφέρεται και αναλύεται, επειδή οι χρήστες αν έπρεπε να πάρουν θέση στη διαμάχη, θα τάσσονταν με το μέρος της Google! Στο άλλο μέρος της αντιδικίας βρίσκονται οι εκδότες, κυρίως οι Γερμανοί που κατάφεραν και επέβαλλαν έναν ειδικό φόρο στην Google, που σύντομα χαρακτηρίστηκε Google tax, τον οποίο όφειλε να πληρώνει για κάθε αναδημοσίευση αποσπάσματος από τα άρθρα τους. Ούτε αυτός όμως ο φόρος αποδείχτηκε αρκετός για να τους κατευνάσει. Η οργή τους κορυφώθηκε όταν αποφάσισαν να διακόψουν την πρόσβαση της μηχανής αναζήτησης της Google στις εφημερίδες τους κι είδαν με τα ίδια τους τα μάτια αυτό που φοβόντουσαν: ότι η επισκεψιμότητα στις εφημερίδες τους, χωρίς τη διαμεσολάβηση της Google, εκμηδενιζόταν!
Η Μπιλντ σημαιοφόρος
Πρωταγωνιστής στον ευρωπαϊκό «ανένδοτο» εναντίον της δημοφιλούς μηχανής αναζήτησης τέθηκε οΜατίαςΝτέπφνερ, διευθυντής του κολοσσιαίου εκδοτικού ομίλου του ΆξελΣπρίνγκερ, που μεταξύ άλλων εκδίδει και την λαϊκίστικη, χυδαία φυλλάδα Μπιλντ. Το μοναδικό εμπόδιο στη φιλοδοξία του Ντέπφνερ, να γίνει «ο μεγαλύτερος ψηφιακός εκδότης του κόσμου», ακούει στο όνομα Google. Σε αυτήν μάλιστα την μάχη, μικρή αλλά στρατηγικής σημασίας νίκη του γερμανού βαρόνου των μίντια ήταν ο διορισμός στη θέση του ψηφιακού επιτρόπου του γερμανού Γκιέντερ Έτινγκερ, ο οποίος από την πρώτη μέρα που ανέλαβε τα νέα του καθήκοντα έχει στοχοποιήσει την Google. Τελευταία του επινόηση η επιβολή ενός φόρου επί των πνευματικών δικαιωμάτων που θα βαρύνει σχεδόν αποκλειστικά την Google.
Φαίνεται επομένως ότι η κοινοτική νομοθεσία και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν ήταν παρά το φύλλο συκής που ήρθε να καλύψει τα γερμανικά συμφέροντα. Οι γερμανοί εκδότες στοχεύουν την Googleόχι στο όνομα της πολυφωνίας, του ελεύθερου ανταγωνισμού ή του δικαιώματος των ευρωπαίων πολιτών στην ανεμπόδιστη πρόσβαση στον πλούτο του διαδικτύου. Μάλιστα, η λυσσαλέα μάχη τους έχει ως έπαθλο την κατίσχυση της πιο ελεεινής δημοσιογραφίας που έχει γνωρίσει ποτέ η ανθρωπότητα, η οποία θρέφεται με τον στιγματισμό ανθρώπων, ιδεών, ακόμη και μικρών κρατών. Δεν πρόκειται απλώς για την προώθηση μιας δεξιάς ατζέντας. Ο εκδότης της Μπιλντ επιδιώκει να επιβάλει ως κανόνα στην γηραιά ήπειρο μια ηλεκτρονική δημοσιογραφία της σκανδαλοθηρίας και του εντυπωσιασμού. Η πολιορκία της Google γίνεται στο πλαίσιο αυτής ακριβώς της σταυροφορίας…
