Με τον ποταμό Εβρο ενάντια στην Ακροδεξιά
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΑΚΑΛΟΥ
ομότιμου καθηγητή Παιδαγωγικής ΑΠΘ
Δημοσιεύτηκε: Κυριακή, 8 Φεβρουαρίου 2015 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Από τα παιδικά μου χρόνια στην Αλεξανδρούπολη είχα συνηθίσει να ταυτίζω
την έννοια «φυσική καταστροφή» με την είδηση «πλημμύρισε ο Εβρος». Είχα
συνηθίσει να βλέπω τους φτωχούς ανθρώπους να τους απασχολεί σχεδόν κάθε
χρόνο το ίδιο ερώτημα: Αραγε πόσα σπαρτά χάθηκαν, πόσο θα λιγόστευε το
«γέννημα» και τι θα είχε να φάει ο κόσμος, αν τα όσπρια των παραγωγών
δεν αρκούσαν παρά μονάχα για τη δική τους κατανάλωση. Και με βάση τις
αραιές πληροφορίες που έφταναν με ταξιδιώτες από τις πλημμυρισμένες
περιοχές ακολουθούσαν οι υπολογισμοί για τις ζημιές και οι προβλέψεις
για το δικό μας διατροφικό μέλλον.
Ετσι έμαθα τη γεωγραφία της περιοχής: με τα ονόματα των χωριών, την
απόστασή τους από τη Μαρίτσα (ονομασία του Εβρου στις καθημερινές
συζητήσεις), την ιδιαιτερότητα του εδάφους, τη σύσταση του πληθυσμού, το
είδος της παραγωγής. Με την καταστροφή ερχόταν η γνώση της γεωγραφίας,
αλλά μαζί της ερχόταν και η γνώση ότι οι «φυσικές καταστροφές» είναι
στην πραγματικότητα «κοινωνικό πρόβλημα», καθώς η δυστυχία που φέρνουν
στους ανθρώπους είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής που παραλείπει να
θωρακίσει κατάλληλα το βιος και τη ζωή των πολιτών απέναντι στα στοιχεία
της φύσης.
Φέρνοντας στο νου μου σήμερα εκείνες τις εποχές διαπιστώνω αλλαγές μόνο
στα ονόματα κάποιων χωριών (τότε ήταν ακόμη τούρκικα και όχι
«εξευγενισμένα»), όμως η ενασχόληση με τις πλημμύρες συνεχίζει να
συνδέεται με την έγνοια που ακούει στην ίδια λέξη: «φράγμα». Τότε με την
ανάγκη της κατασκευής του, σήμερα με την αγωνία για την αντοχή του. Η
ελπίδα μας ήταν και είναι: ένα φράγμα στον Εβρο να αναχαιτίζει τον εχθρό
που επιχειρεί να περάσει την όχθη της δικής μας πλευράς και ν’ απειλήσει
τη σχετική ευημερία μας, ακόμη και τη ζωή μας.
Αυτήν τη φορά πάντως κάτι διαφορετικό συνέβη: οι εικόνες από τις
ιδιαίτερα εκτεταμένες και καταστροφικές πλημμύρες των τελευταίων
εβδομάδων χάθηκαν μέσα στο τεράστιο πλήθος εικόνων που μας έρχονται από
την Αθήνα και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπου οι πολιτικοί μας –
«επιτέλους!»- «με γενναιότητα και ευφράδεια» διαπραγματεύονται με τους
δανειστές μας το χρέος της χώρας. Είναι η εικονογράφηση, λένε, ενός
ελληνικού ΟΧΙ στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης που ξεριζώνει
ανθρώπους από τα σπίτια τους (επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις
των δανείων τους), οδηγεί χιλιάδες οικογένειες σε αβάσταχτη φτώχεια και
ανέχεια, κλέβει κάθε ελπίδα για το μέλλον και υποχρεώνει τους νέους μας
να εγκαταλείπουν την πατρίδα τους και να μεταναστεύουν προς τις πλούσιες
χώρες της Ευρώπης σε αναζήτηση εργασίας.
Είμαστε πολλοί και πολλές που αισθανόμαστε ικανοποίηση και υπερηφάνεια
βλέποντας αυτές τις εικόνες. Ή, πιο σωστά, θα αισθανόμασταν απόλυτη
ικανοποίηση και υπερηφάνεια εάν από τον πλημυρισμένο Εβρο δεν ερχόταν
μια άλλη εικόνα (που δεν ταιριάζει στις προηγούμενες) για να μας θυμίσει
μια ευρωπαϊκή πολιτική που αν και είναι ακόμη πιο απάνθρωπη από εκείνη
που εμείς βιώνουμε, συνεχίζει να είναι πολιτική και της δικής μας
σημερινής κυβέρνησης. Διότι αυτό ακριβώς έρχεται να υπενθυμίσει η εικόνα
του Εβρου που γκρεμίζει το «φράχτη» της FRONTEX.
Αυτόν τον φράχτη που ορθώθηκε στο απόγειο της δικής μας κρίσης για να
εμποδίζει την έλευση στην Ευρώπη κάποιων από εκείνους που ξεριζώθηκαν
από τις χώρες τους, δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, δε γνωρίζουν ποτέ θα
βάλουν μια μπουκιά στο στόμα τους, ξέχασαν τι θα πει σπίτι και στέγη και
η μοναδική τους ευτυχία είναι να βλέπουν ότι το παιδί τους αναπνέει
ακόμη. Ηλθε, λοιπόν, αυτή η εικόνα μόλις μια μέρα μετά τη δήλωση του
αρμόδιου υπουργού της νέας κυβέρνησης ότι «φυσικά» δεν θα γκρεμιστεί ο
φράχτης, αφού πέτυχε το σκοπό για τον οποίο φτιάχτηκε: μειώθηκε δραστικά
ο αριθμός των παράνομων μεταναστών που περνούν τον Εβρο. Πράγματι έτσι
είναι, όπως το είπε ο υπουργός, αλλά παρέλειψε να πει ότι ως συνέπεια
αυτού αυξήθηκε κατακόρυφα ο αριθμός των απελπισμένων που βρίσκουν το
θάνατο στα νερά του Αιγαίου. Γι’ αυτό ο Εβρος (φάνηκε να) είπε: αυτό το
φράγμα δεν το ανέχομαι!
«Κόκκινες γραμμές» αποκάλεσε ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων το
πρόγραμμά τους για τους μετανάστες, με το οποίο θα πορευτούν και στις
σχετικές συζητήσεις και ψηφοφορίες στη Βουλή. Σ’ αυτό περιλαμβάνεται η
«ενεργοποίηση προγράμματος ολικής απέλασης λαθρομεταναστών που σε βάθος
τετραετίας θα υλοποιηθεί με απελάσεις και επαναπροωθήσεις», καθώς επίσης
«καθορισμός μέγιστου ποσοστού μεταναστών το οποίο δεν δύναται να
υπερβαίνει το 2,5% του συνολικού πληθυσμού της χώρας» (που πάει να πει
απέλαση ακόμη και νόμιμων μεταναστών). Παράλληλα διαβεβαίωσε ότι αυτό
δεν θα οδηγήσει σε αποχώρησή του από την κυβέρνηση. Που πάει να πει ότι,
γνωρίζοντας την αδυναμία άμεσης εφαρμογής της πολιτικής του ατζέντας,
επιδιώκει τη νομιμοποίηση και ένταξη των βασικών –ακροδεξιών- θέσεών του
στον κοινωνικά και κοινοβουλευτικά αποδεκτό πολιτικό λόγο. Και όταν αυτό
επιτυγχάνεται με τη συμβολή της Αριστεράς, τότε έχει πολύ μεγαλύτερη
αξία.
Μπορεί κάτι τέτοιο να γίνει αποδεκτό; ΟΧΙ, ήταν η απάντηση του ποταμού
Εβρου. Ας γίνει σύμβολό μας στον αγώνα ενάντια στις απάνθρωπες πολιτικές
– ντόπιες και ευρωπαϊκές.
