Από τη Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων στο Μετρό του Παρισιού, μια σκέψη δρόμος
Και ενώ το πρωί είσαι στην πίεση και τρέχεις να προλάβεις τα πάντα, το βράδυ όταν τελειώνεις τη δουλειά και αποκαμωμένος κατευθύνεσαι στα καθίσματα του μετρό περιμένοντας
τον επόμενο συρμό, δύσκολο να μην παρατηρήσεις, για ακόμη μια μέρα, στην οθόνη δίπλα σου την ανακοίνωση της Υπηρεσίας Silver Alert για την εξαφάνιση του εικοσάχρονου φοιτητή της Γαλακτοκομικής Σχολής, του Ευάγγελου (Βαγγέλη) Γιακούμακη από την περιοχή Κατσικά των Ιωαννίνων.
Σύμφωνα με την ειδησεογραφία η εξαφάνιση αυτή δεν είναι ανεξήγητη, αλλά συνδέεται άμεσα με το γεγονός ότι ο εικοσάχρονος Κρητικός επανειλημμένως υπήρξε θύμαbullying (εκφοβισμού). Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι διάφορες μαρτυρίες, οι θύτες φέρονται να είναι ‘’ομοεθνείς του’’, άλλοι Κρητικοί, οι οποίοι ως ομάδα συστηματικά ασκούσαν πάνω στο θύμα λεκτική, σωματική και κυρίως ψυχολογική βία.
Και ενώ γεννιέται το αγωνιώδες ερώτημα τί να έχει απογίνει ο νεαρός φοιτητής, η έλευση μια νεαρής μαύρης κοπέλας στην αποβάθρα, έτοιμη να λάβει θέση μπροστά στην πόρτα του επερχόμενου συρμού, ο νους αυτόματα πηγαίνει σε ένα άλλο πρόσφατο περιστατικό που διαδραματίστηκε στο μετρό του Παρισιού.
Μετά τον ποδοσφαιρικό αγώνα της γαλλικής ομάδας Paris Saint Germain F.C με την αγγλική ομάδα Chelsea F.C, μερίδα (ευτυχώς) οπαδών της αγγλικής ομάδας, έχοντας ήδη επιβιβαστεί στο συρμό, απωθούν με βίαιο τρόπο έναν επιβάτη μαύρου χρώματος και τον εμποδίζουν να επιβιβαστεί. Ενθουσιασμένοι για το ‘’κατόρθωμά’’ τους, μέσα σε παραλήρημα αρχίζουν να τραγουδούν ‘we are racists, we are racists and that’s the way we like it – είμαστε ρατσιστές, είμαστε ρατσιστές, και έτσι μας γουστάρει’’. Μόνο όταν αντιλαμβάνονται ότι βιντεοσκοπούνται, αρχίζουν να μαζεύονται. Το κακό, όμως, ήδη έχει γίνει, ο στόχος τους επιτεύχθηκε, ο φόβος εξαπλώθηκε, οι παρευρισκόμενοι αμίλητοι, και σύντομα μια άλλη κοπέλα μαύρου χρώματος, αποβιβάζεται από τον συρμό, φοβούμενη τα χειρότερα, θύμα και εκείνη ενός επικίνδυνου μείγματος ρατσισμού και bullying.
Τα δυο γεγονότα, η εξαφάνιση του νεαρού φοιτητή στα Ιωάννινα και το περιστατικό ρατσιστικής βίας στο ‘’φωτεινό’’ κατά τα άλλα Παρίσι αν και δεν σχετίζονται άμεσα, ωστόσο έχουν πολλά κοινά στοιχεία.
Αποδεικνύουν με εμφατικό τρόπο ότι αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου πολιτισμού δυστυχώς αποτελεί και η κουλτούρα του εκφοβισμού – εξαναγκασμού (στις παιδικές κυρίως ηλικίες και στους εφήβους), που περιγράφεται με τον διεθνή όρο bullying. Το νταηλίκι, όπως λέμε, τείνει να γίνει μια ιδιόμορφη μάστιγα με τα θύματα συνεχώς να αυξάνονται. Η προσπάθεια να τεθεί ένα πλαίσιο νόμου και να υπάρχουν κυρώσεις για τους θύτες – bullies συναντά πολλές δυσκολίες επειδή η κάθε μορφή κακοποίησης που ασκείται και οι συνέπειές της λαμβάνουν χώρα κυρίως στον ψυχολογικό κόσμο του θύματος (κατάθλιψη, ακόμη και αυτοκτονία), με αποτέλεσμα ο δράστης να παραμένει ατιμώρητος, αφού δεν υπάρχει συνήθως ορατή βλάβη, εκτός αν το θύμα καταφέρει να ξεπεράσει το φόβο του και προχωρήσει σε καταγγελίες.
Εκείνο, όμως, που και στα δυο περιστατικά προκαλεί εξαιρετικά αλγεινή εντύπωση είναι η εικόνα των παρευρισκόμενων. Και ο Βαγγέλης, και ο κύριος στο μετρό περιστοιχίζονται από ένα περιβάλλον, κοινωνικό περίγυρο, όχι αποτελούμενο από ένα, δυο άτομα, αλλά πολλούς. Η αντίδρασή τους; Απάθεια, αδράνεια, καμία επέμβαση από την πλευρά τους σε αυτό το άσχημο που διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια τους. Το παραπάνω συμπέρασμα δεν γράφεται για να κατηγορηθούν οι παρευρισκόμενοι, το αντίθετο, και ο γράφων θα μπορούσε να κρατήσει την ίδια στάση, αλλά για να τονιστεί πως ο Φόβος είναι το βασικότερο όπλο του bullying και αυτό είναι που πρέπει να αντιμετωπιστεί πρωτίστως.
Αυτή τη στιγμή σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως στις Η.Π.Α έχουν δημιουργηθεί πολλές Οργανώσεις με αντικείμενο την αντιμετώπιση του bullying, φανερώνοντας έτσι το μέγεθος του προβλήματος και την ανάγκη ανάσχεσης του. Όσον αφορά τους θύτες και τα θύματα, ειδικοί επιστήμονες, κυρίως ψυχολόγοι, καταθέτουν την επιστημονική τους γνώμη και την συνδρομή τους στην προσέγγιση και των δυο ομάδων.
Αναμφισβήτητα βαρύτητα πέφτει και στην ενεργοποίηση, ευαισθητοποίηση και ενθάρρυνση για δράση της ομάδας των ‘’bystandars’’, των παρευρισκομένων δηλαδή σε περιστατικά bullying, καθώς με την δική τους, δική μας συμμετοχή, μπορούμε να συμβάλλουμε καθοριστικά στην άμβλυνση του φαινομένου.
Το ερώτημα για εμάς τους υπόλοιπους που γινόμαστε μάρτυρες τέτοιων περιστατικών bullying είναι απλό: Την επόμενη φορά που θα δούμε κάποιον να χλευάζεται, να περιπαίζεται, (π.χ λόγω της φυλής του, της θρησκείας του, κάποιου φυσικού του χαρακτηριστικού) πώς θα αντιδράσουμε; Το μόνο σίγουρο όχι με βία, γιατί ως γνωστόν η βία γεννά τη βία.
Χρήσιμοι σύνδεσμοι:
http://www.0-18.gr/gia-paidia/pos-mporoyme-na-se-boithisoyme
http://www.hfcbeatbullying.info/
https://www.psychologytoday.com/basics/bullying
http://www.pacer.org/bullying/
