Η Τσεχία δείχνει τον δρόμο - Του Θοδωρή Αθανασιάδη
Όσοι έχουν κάποια ιδέα για το πράγμα είναι ο νεοφιλελευθερισμός, πρέπει να έχουν επισημάνει δυο βασικά στοιχεία. Πρώτον, ότι ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι άλλο παρά ο γνωστός μας καπιταλισμός στην πιο ολοκληρωτική
του μορφή, τελικό στάδιο της οποίας είναι ο ιμπεριαλισμός. Και, δεύτερον, ότι το πρώτο βήμα για την διάδοση των νεοφιλελεύθερων πρακτικών είναι η απορρύθμιση του κράτους. Αν η λέξη ακούγεται κάπως άγνωστη ή στρυφνή, μπορούμε να την αντικαταστήσουμε με τις λέξεις διάλυση, αποδόμηση, καταστροφή κλπ.
Ένα από τα βασικά νεοφιλελεύθερα θέσφατα ορίζει ότι πρέπει να ισοπεδωθεί το παλιό για να δομηθεί σωστά το καινούργιο. Κι αφού αυτό το καινούργιο δεν είναι άλλο παρά η παράδοση των πάντων στις ορέξεις τού κεφαλαίου, το υπό διάλυση παλιό δεν μπορεί να είναι παρά το κοινωνικό κράτος και οι κεντρικές δομές μιας χώρας.
Έτσι, λοιπόν, οι πιστές στα νεοφιλελεύθερα δόγματα ηγέτες όλου του κόσμου αποδύονται σε μια διαρκή και άοκνη προσπάθεια απορρύθμισης των πάντων. Π.χ. απολύουν χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους, τάχατες για να γίνει λιγότερο δαπανηρό το κράτος. Ουσιαστικά, όμως, μια τέτοια βίαιη μείωση του δημόσιου προσωπικού δεν μπορεί παρά να οδηγεί στην απορρύθμιση της κρατικής μηχανής, παναπεί στην υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών του κράτους προς τους πολίτες. Η πείρα που έχουμε συσσωρεύσει από όσα έγιναν -και γίνονται- επί μια πενταετία στον τόπο μας, λέει ότι αυτή η τακτική δημιούργησε σχολεία δίχως δασκάλους, νοσοκομεία δίχως γιατρούς, εφορίες δίχως εφοριακούς, αστυνομία δίχως αστυνομικούς κλπ. Χάρη σ’ αυτή την απορρύθμιση, οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία μειώνονται και οι δαπάνες των πολιτών αυξάνονται. Κι όπως λέει ο λαός, τα φάρμακα φτηναίνουν αλλά εμείς πληρώνουμε περισσότερα.
Ένα επίσης κραυγαλέο παράδειγμα είναι ο τρόπος με τον οποίο μεθοδεύεται η πλήρης απορρύθμιση της -ήδη ταλαιπωρημένης- δημόσιας ασφάλισης, μέσω της μείωσης των εργοδοτικών εισφορών. Με το πρόσχημα της μείωσης του «μη μισθοδοτικού κόστους» το κράτος χαρίζει πακτωλό εκατομμυρίων στις επιχειρήσεις, τάχατες για να τους βοηθήσει στο να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί και να συμβάλλουν στην πολυπόθητη ανάπτυξη. Στην ουσία, όμως, απλώς αυξάνει την κερδοφορία τους ενώ παράλληλα καταποντίζει τα ασφαλιστικά ταμεία. Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα; Αυτό που δείχνει η Τσεχία!
Είναι γνωστό ότι οι μικρές χώρες χρησιμοποιούνται σαν πειραματόζωα για τα «δραστικά φάρμακα», δηλαδή για τα νεοφιλελεύθερα καπιταλιστικά πειράματα. Έτσι όπως έγινε με την Ελλάδα, ας πούμε. Στην Τσεχία, λοιπόν, εδώ και τρία χρόνια δοκιμάζεται η δραστικότητα ενός νέου «φαρμάκου», το οποίο θα διευκολύνει την κατεδάφιση των δημοσίων συστημάτων υγείας και το ξεπούλημά τους μπιρ-παρά στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Ποια είναι, όμως, τα «συστατικά» αυτού του νέου φαρμάκου; Προσέξτε:
Κάθε τσέχος μισθωτός θα μπορεί να αφαιρεί από τις ασφαλιστικές του εισφορές ποσοστό ίσο προς το 3% του μισθού του και να το καταθέτει σε ιδιωτικούς ασφαλιστικούς φορείς, υπό την προϋπόθεση ότι θα βάζει από την τσέπη του ένα 2% ακόμη. Έτσι, λοιπόν, με το 5% του μισθού τους, οι τσέχοι εργαζόμενοι θα «χτίσουν» σιγά-σιγά τα ιδιωτικά ασφαλιστικά ταμεία. Τα οποία, βεβαίως-βεβαίως, ως ιδιωτικά θα είναι και κερδοσκοπικά για τους ιδιοκτήτες τους. Κι ενώ οι εργαζόμενοι θα «χτίζουν» το ιδιωτικό ασφαλιστικό σύστημα του αύριο, το κράτος (προκειμένου να πιέσει προς την κατεύθυνση αυτή) θα εγγυάται μόνο μια «βασική σύνταξη». Η εν λόγω βασική σύνταξη είναι άγνωστου ως τώρα ύψους αλλά το σίγουρο είναι ότι αυτό το ύψος ολοένα και θα χαμηλώνει.
Αυτό το τελευταίο περί «βασικής σύνταξης» έχει αρχίσει εδώ και χρόνια να κουβεντιάζεται έντονα και στον τόπο μας. Εμφανέστατο σύμπτωμα αποτελεί η επιμονή με την οποία το μεγάλο κεφάλαιο αναφέρεται στους περίφημους «τρεις πυλώνες» που θα στηρίζουν το ασφαλιστικό σύστημα: εισφορές μισθωτών, ιδιωτική ασφάλιση, κρατική χρηματοδότηση. Η κουβέντα θα πηγαίνει κάπως έτσι, δηλαδή:
Σήμερα 586 ευρώ (κι αύριο… βλέπουμε). Και θα ζήσω με 235 ευρώ; Ναι, αλλά είναι σίγουρο ότι έτσι και πληρώσω θα “χω να πορεύομαι ή θα καταντήσω σαν τους ασφαλισμένους τής Enron, που βάρεσε κανόνι η εταιρεία τους κι αυτοί πήραν τον πούλο;
Αν ο κίνδυνος να μη πάρετε σύνταξη λόγω πτώχευσης της εταιρείας που θα διαχειρίζεται τις εισφορές σας, σας φαίνεται παρατραβηγμένος, πλανάσθε πλάνην οικτράν! Αυτού του είδους οι εισφορές αποτελούν την ραχοκοκκαλιά των περισσότερων επενδυτικών κεφαλαίων (funds) σε όλον τον κόσμο. Η ασφαλιστική εταιρεία σας, δηλαδή, τζογάρει τα λεφτά σας νομίμως. Αν βγάλει κέρδη, τα καρπώνεται. Αν φαλιρίσει, χαίρετε κι από δω παν’ οι άλλοι.
Να πάμε τώρα ένα βήμα πιο πέρα; Ας πούμε ότι ασφαλιστική σας εταιρεία τζογάρει σε ένα παράγωγο το οποίο ποντάρει στην κατάρρευση της μαροκινής οικονομίας. Δηλαδή, αν οι μαροκινοί πτωχεύσουν, η εταιρεία σας θα κονομήσει τρελά. Αν, λοιπόν, αυτή η εταιρεία είναι θυγατρική ενός τραπεζικού κολοσσού (ή, απλώς, συνεργάζονται με διάφορες ανταλλαγές – swaps), εννοείται ότι αυτός ο κολοσσός θα κάνει ό,τι μπορεί για να υπονομεύσει την μαροκινή οικονομία κι εσείς θα έχετε συμφέρον να πετύχουν τα σχέδιά του. Με άλλα λόγια: για να πάρετε εσείς σύνταξη, θα πρέπει να βγουν οι μαροκινοί στη ζητιανιά. Το καταλάβαμε ή να το επαναλάβω;
Όμορφος καπιταλιστικός κόσμος, αγγελικά πλασμένος…
Γράφει ο Θοδωρής ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ
