Τζόγος: Δεν είναι παιχνίδι, είναι η νέα μορφή εθισμού
Λόλης ΒαγγέληςΣε περίοδο βαθιάς οικονομικής ύφεσης, όπου σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα η σχέση των Ελλήνων με τον τζόγο
φαίνεται να είναι κάτι παραπάνω από καλή, αφού σύμφωνα με έρευνα της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (Ε.Ε.Ε.Π.) ο τζίρος του νόμιμου και παράνομου τζόγου ανήλθε στα 12 δισ. ευρώ το 2013.
Ο επικεφαλής της ΕΕΕΠ Ευγ. Γιαννακόπουλος προσκόμισε στοιχεία ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής σύμφωνα με τα οποία ο κύκλος εργασιών όλων των νόμιμων τυχερών παιχνιδιών (ΟΠΑΠ, Καζίνο, Κρατικά Λαχεία, ιπποδρομίες) διαμορφώθηκε το 2013 στα 5,49 δις ευρώ έναντι 6 δις το 2012 και 8,73 δις το 2009. Ωστόσο τόνισε ότι τα ποσά που διακινούνται στον παράνομο τζόγο είναι περίπου ίσα με αυτά που ποντάρονται στον νόμιμο ενώ στην έκθεση της ΕΕΕΠ δεν συμπεριλαμβάνονται οικονομικά στοιχεία των παρόχων τυχερών παιγνίων μέσω διαδικτύου καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία.
60.000-100.000 παράνομες παιχνιδομηχανές
Ο επικεφαλής της ΕΕΕΠ επισήμανε ότι «υπάρχουν περίπου 60.000 έως 100.000 παιχνιδομηχανές που λειτουργούν παράνομα στη χώρα μας» εκφράζοντας ωστόσο την ελπίδα ότι το φαινόμενο θα καταπολεμηθεί μέσω των νόμιμων μηχανημάτων που θα εγκαταστήσει ο ΟΠΑΠ μέσα στο 2014. Πάντως, η μεγαλύτερη απώλεια εσόδων εντοπίζεται στα καζίνα, των οποίων τα κέρδη μειώθηκαν κατά 50% το 2013 σε σύγκριση με το 2009 ενώ απώλειες καταγράφει και ο ΟΠΑΠ, καθώς τα κέρδη του Οργανισμού από τα 5,22 δισ. που ήταν το 2009 έπεσαν στα 3,5 δισ. ευρώ το 2013.
Η πτώση του τζίρου του νόμιμου τζόγου έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των δημόσιων εσόδων αφού την περασμένη χρονιά το Ελληνικό Δημόσιο εισέπραξε μόλις 455 εκατομμύρια ευρώ από την εν λόγω δραστηριότητα, δήλωσε ο επικεφαλής της ΕΕΕΠ.
6η θέση πανευρωπαϊκά
Αναφερόμενος στο προφίλ των παικτών που ποντάρουν παράνομα ο κ. Γιαννακόπουλος έκανε λόγο για άτομα μικρού εισοδηματικού επιπέδου, χαμηλής μόρφωσης και συνήθως εθισμένα στον τζόγο αναφέροντας χαρακτηριστικά «Πηγαίνουν σε ένα μαγαζί για να παίξουν 4-5 φορές και, όταν τους ρωτήσεις, σου λένε 'μπαίνω να παίξω 100 ευρώ', αλλά έχουν ένα εισόδημα 15.000 ευρώ μεικτά τον χρόνο. Αν δείτε τα νούμερα, δεν βγαίνει το άθροισμα».
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι η Ελλάδα σε έρευνα του 2010 βρέθηκε στην 6η θέση της αγοράς τυχερών παιγνίων στην Ε.Ε. (2,5 δισ. ευρώ ακαθάριστα έσοδα από τυχερά παίγνια, συμπεριλαμβανομένης και της διαδικτυακής δραστηριότητας).
Άντρες με οικονομικά προβλήματα, η πλειονότητα των παικτών
Το σημαντικότερο πρόβλημα με τον τζόγο έγκειται στην εξάρτηση που προκαλεί, καθώς πρόκειται για ακόμα ένα «ναρκωτικό». Με τους προβληματισμούς να στρέφονται κυρίως στην νομιμότητα της «χρήσης» του και όχι στον εθισμό των παικτών.
Στην Ελλάδα λειτουργούν μέχρι στιγμής τρία κέντρα απεξάρτησης από τον τζόγο, το ΚΕΘΕΑ - ΑΛΦΑ, οι Ανώνυμοι Τζογαδόροι και το Μέθεξις στη Θεσσαλονίκη. Η Σωτηρία Μέμου, θεραπεύτρια του προγράμματος απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ - ΑΛΦΑ, μας ενημερώνει πως το κυριότερο σημάδι εθισμού στον τζόγο είναι οι επανειλημμένες ανεπιτυχείς προσπάθειες του ατόμου να διακόψει τη συνήθειά του να τζογάρει. Το άτομο αναπτύσσει εξαρτητική συμπεριφορά απέναντι στον τζόγο ενώ το διακρίνει απώλεια ελέγχου, καθώς ποντάρει παραπάνω από τα χρήματα που αντέχει η τσέπη του.
Η Σ. Μέμου ξεκαθαρίζει ότι τόσο το είδος του παιγνίου όσο και τα ποσά που ποντάρουν οι παίκτες δεν αυξάνουν την πιθανότητα εθισμού, αντίθετα αυτό που κάνει την διαφορά είναι ο τρόπος που παίζει κανείς.
Τα άτομα που συμμετέχουν στο πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ - ΑΛΦΑ είναι κατά 93% άνδρες μεταξύ 29 και 60 ετών, όλων των κοινωνικών στρωμάτων, ενώ το 92% αυτών αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα. Το 3% των εξαρτημένων είναι απόφοιτοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, το 58% απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και το 39% έχει πραγματοποιήσει σπουδές σε κάποιο πανεπιστημιακό ίδρυμα ή ΤΕΙ.
Τέλος, η κ. Μουτάφη από το τμήμα έρευνας του ΚΕΘΕΑ - ΑΛΦΑ πληροφορεί πως η ζήτηση για συμμετοχή στο πρόγραμμα έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.
Στις διακοπές έψαχνα wifi για να παίζω
Προφανώς, δεν υπάρχει καταλληλότερος να μιλήσει για την εξάρτηση από τα άτομα που έχουν βιώσει τον εθισμό. Μιλώντας με τον Α.Μ. και τον Χ.Ν., οι οποίοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ - ΑΛΦΑ πήραμε μια μικρή γεύση από το πώς είναι να ζεις για να τζογάρεις.
«Ελλάδα - Νιγηρία, Παγκόσμιο Κύπελλο του 2010, παρακολουθώ τον αγώνα με φίλους, η Ελλάδα έχει κερδίσει και όλοι γύρω μου πανηγυρίζουν, πανηγυρίζω και εγώ, μέσα μου όμως ένιωθα ότι ήθελα να σπάσω τα πάντα. Είχα ποντάρει στο διπλό της Νιγηρίας» λέει ο Α.Μ. και τονίζει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα του παθολογικού τζογαδόρου είναι το «το σαράκι του να κρύβεσαι», κάνοντας λόγο για τζογαδόρο - χαμαιλέοντα που προσπαθεί διαρκώς να αποκρύψει από τον περίγυρό του την εξάρτηση.
Εξηγώντας το μέγεθος του εθισμού του μιλά για το πώς κατόρθωσε να αυξήσει το αρχικό του κεφάλαιο μέσα 30 ώρες κατά 700% και έπειτα από 28 ώρες το έχασε. Ο Α.Μ. εξομολογείται πως το να παίζει είχε γίνει εξαναγκασμός. «Έπρεπε να παίζω» αναφέρει χαρακτηριστικά, ενώ επισημαίνει πως εξαιτίας του τζόγου «είχα βάλει σε φυλακή την καθημερινότητά μου... ακόμα και όταν πήγαινα διακοπές το ξενοδοχείο έπρεπε να έχει wifi για να μπορώ να παίζω». Πριν απευθυνθεί στο ΚΕΘΕΑ - ΑΛΦΑ για να αντιμετωπίσει την εξάρτησή του, ο Α.Μ. αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει με αποτέλεσμα να βρεθεί έγκλειστος σε ψυχιατρικό ίδρυμα. Πλέον, μετά από περίπου τρία χρόνια συμμετοχής στο πρόγραμμα απεξάρτησης «με την βοήθεια των συνεδριών και της ομάδας» έχει αφήσει πίσω του τον τζόγο.
Παίζοντας ένα μισθό σε μια μερά...
Η πρώτη επαφή του Χ.Ν. με τον τζόγο έγινε σε ηλικία 10-11 χρόνων όταν συμπλήρωνε δελτία ΠΡΟΠΟ μαζί με τον πατέρα του. Στα 18, με την έλευση του διαδικτυακού στοιχήματος, άρχισε να ασχολείται πιο «επαγγελματικά» και όσο περνούσε ο καιρός βυθιζόταν περισσότερο στη δίνη του τζόγου.
«Το να παίζω μου άρεσε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο... όταν κέρδιζα είχα όρεξη να κάνω τα πάντα, όταν έχανα δεν είχα όρεξη για τίποτα» εξηγεί και προσθέτει πως εξαιτίας του τζόγου απομακρύνθηκε από φίλους, σχέσεις, οικογένεια. Ο πρώην εξαρτημένος αποκαλύπτει ότι ο εθισμένος στα τυχερά παίγνια αισθάνεται ξεχωριστός: «Το 'εγώ' μέσα στον τζόγο είναι τα πάντα», ενώ όταν χάνει το αποδίδει σε απλή ατυχία. «Αν μου μιλούσες για πρόβλημα ή εξάρτηση ή οτιδήποτε εκτός από ατυχία, θα τσακωνόμασταν».
Ο Χ.Ν. είχε φτάσει να χάνει τον μισθό ενός ολόκληρου μήνα μέσα σε μία μέρα και, όταν δεν είχε χρήματα για να παίξει, «είτε δανειζόμουν από τους γονείς μου είτε 'βούταγα' από το ταμείο του αδελφού μου». Στα 35 του, έχοντας καταλάβει το πρόβλημα του εθισμού του αναζήτησε βοήθεια στο ΚΕΘΕΑ - ΑΛΦΑ και δηλώνει: «Οι φίλοι μου μες στην ομάδα είναι η ίδια η απεξάρτηση».
Οι δύο πρώην τζογαδόροι συμφωνούν ότι στόχος του παθολογικού τζογαδόρου δεν είναι να βελτιώσει την οικονομική του κατάσταση, αλλά θέλει να κερδίζει για «να ξαναποντάρει την επόμενη μέρα», ενώ ανέπτυξαν παθολογική σχέση με τον τζόγο για να «γεμίσουν τα κενά μέσα τους». Η γραμμή άμεσης υποστήριξης για άτομα εξαρτημένα από τον τζόγο αλλά και για τους συγγενείς τους είναι το 1114.
