Πρώτο τηλεοπτικό μάθημα "Η αθάνατη Γραμματική": Θέμα, κατάληξη, χαρακτήρας: “το μέρος της λέξεις (sic) που...ονομάζεται…”! Είναι τραγικό

Του Γιώργου Μαυρογιώργου*

Η διδασκαλία της γραμματικής ως αυτόνομου και ξεχωριστού μαθήματος κρατάει πολλά χρόνια.

Αυτά ίσχυαν και στην εποχή μου,δεκαετία του ΄50, με τη διαφορά πως αυτά τα διδασκόμασταν στο γυμνάσιο. Δεν υπάρχει πιο ανηδονική διδασκαλία από τη συγκεκριμένη προσέγγιση. Σκέφτομαι τα παιδάκια του δημοτικού που βασανίζονται σε μια τόσο μηχανιστική διαδικασία και μάλιστα από τηλεοράσεως. Τώρα όσο για την πολυδιαφημισμένη ετοιμότητα: Πόσο δύσκολο ήταν να εντοπισθεί και να διορθωθεί η γενική της λεξεις σε λέξης; Δεν υπήρχε επιμέλεια; Αυτός που έδινε την απάντηση δεν ξέρει γραμματική;Ο δάσκαλος γιατί δεν το εντόπισε όταν προετοιμάζονταν το μάθημα. Μπορεί να θεωρηθεί υπερβολικό που το σχολιάζω. Ωστόσο, έχω τη γνώμη ότι, όλη αυτή την περίοδο της πανδημίας, προβλήθηκαν με όρους αποθέωσης η εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και τα τηλεοπτικά μαθήματα που συνδυάστηκε με μια εκστρατεία δυσφήμησης των εκπαιδευτικών που είχαν βάσιμες και δικαιολογημένες αντιρρήσεις για το εγχείρημα...

Τώρα άρχισε το επόμενο μάθημα της Ιστορίας: Δεν είναι δυνατόν να γίνεται εισαγωγή στο θέμα του μαθήματος με τη διευκρίνηση ότι"Σήμερα θα κάνουμε το κεφάλαιο 31 του βιβλίου..."Η ιστορία δεν είναι υπόθεση διακριτών και ξεχωριστών κεφαλαίων. Απίστευτο: η μάχη του Γρανικού!!! "Την άνοιξη του 134 π.χ. με 35 χιλ στρατιώτες..." Ποιος είπε ότι αυτές είναι σημαντικές ιστορικές γνώσεις ώστε να ακολουθούν ερωτήσεις του τύπου "Η μάχη το Γρανικού έγινε το....;"! Ένιωσα πως με τη διαδοχή των μαχών ασχολούμαστε με "στρατιωτική ιστορία" σε ευέλπιδες! Γιατί είναι σημαντική ερώτηση "Η δεύτερη μάχη έγινε στο....;" Γιατί είναι σημαντική γνώση να ξέρουμε ότι είναι η "δεύτερη"; Σε ποιους απευθύνουμε την ερώτηση "γιατί διέλυσε το στόλο του;" Κατά τα άλλα, αποθεώνεται ο κατακτητής και στρατηλάτης ολόκληρης της Ασίας. Μπορούμε να αισθανόμαστε περήφανοι ως γνήσιοι απόγονοι του Μεγαλέξαντρου! Δεν ξέρω τα κριτήρια επιλογής της συγκεκριμένης θεματικής στο πρώτο τηλεοπτικό 'μάθημα". Γιατί όλες σχεδόν οι ερωτήσεις ήταν ερωτήσεις "σταυρόλεξου"; Είναι φανερό ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έχει πολύ περιορισμένες δυνατότητες και δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τη ζωντανή διδασκαλία...

Αντί για συγγνώμη από τους δασκάλους που έκαναν τα πρώτα μαθήματα από τηλεοράσεως, θα επικαλεστώ τον Αλτουσέρ, που ζητούσε συγγνώμη από τους εκπαιδευτικούς : «Ζητώ συγγνώμη από τους δασκάλους εκείνους, που μέσα σε φρικιαστικές συνθήκες, προσπαθούν να στραφούν ενάντια στην ιδεολογία, ενάντια στο σύστημα και στις πρακτικές όπου έχουν παγιδευτεί, με τα λιγοστά όπλα που βρίσκουν στην ιστορία και στη γνώση που ‘διδάσκουν’. Είναι ήρωες .Είναι, όμως, σπάνιοι, ενώ πόσοι αλήθεια (η πλειοψηφία) δεν έχουν καν αρχίσει να υποψιάζονται τι είδους ‘δουλειά’ τους βάζει να κάνουν το σύστημα (που τους ξεπερνά και τους συνθλίβει), κι ακόμα χειρότερα, βάζουν συχνά όλα τους τα δυνατά κι όλη την εξυπνάδα τους για να επιτελέσουν το καθήκον τους στην εντέλεια. Είναι τόσο βέβαιοι γι αυτό που κάνουν, ώστε συμβάλλουν, με την αφοσίωσή τους, στο να συντηρούν και να τρέφουν την ιδεολογική αναπαράσταση του σχολείου (ως τόσο ‘φυσικού’)…».

Αν λάβουμε υπόψη την κοινωνική προέλευση των εκπαιδευτικών, η παραπάνω θέση «συγγνώμης» του Αλτουσέρ, ακούγεται προσβλητική, προκλητική και προβληματίζουσα για αυτό είναι μια συναρπαστική ιδέα για να εμπνέει τη σκέψη, την εμβάθυνση, τη συνειδητοποίηση και την αναζήτηση τρόπων και συλλογικών διαδικασιών και παρεμβάσεων που να συνδέονται άμεσα και κατά προτεραιότητα με τα υπαρκτά προβλήματα που έχει προκαλέσει και θα προκαλεί η ασκούμενη εκπαιδευτική πολιτική Δε χάνω ευκαιρία να επαναφέρω στο προσκήνιο τη «συγγνώμη» του Αλτουσέρ, κάθε φορά που αναζητώ τρόπους ευαισθητοποίησης των εκπαιδευτικών.

Ο ισχυρισμός του Αλτουσέρ ότι «(η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών) δεν έχουν καν αρχίσει να υποψιάζονται τι είδους ‘δουλειά’ τους βάζει να κάνουν το σύστημα (που τους ξεπερνά και τους συνθλίβει), κι ακόμα χειρότερα, βάζουν συχνά όλα τους τα δυνατά κι όλη την εξυπνάδα τους για να επιτελέσουν το καθήκον τους στην εντέλεια», μας προκαλεί να ασχοληθούμε με τον συγκεκριμένο ισχυρισμό. Αν, μάλιστα, συνδυαστεί με τις πολιτικές αξιολόγησης του εκπαιδευτικού μάς δίνει κλειδιά για ενδιαφέρουσες αναγνώσεις...

* Πανεπιστημιακός, συγγραφέας

ΠΗΓΗ: www.alfavita.gr