Οι “αξίες της Ευρώπης” (του Θανάση Σκαμνάκη)

Στο κάτω-κάτω δεν έχουν οριστεί αυστηρά και με πρωτόκολλο οι ιππότες της στρογγυλής δημοκρατικής μας τράπεζας. Όσο περισσότεροι συνειδητοποιούν την απειλή, όσο περισσότεροι ενεργοποιούνται, τόσο καλύτερα.

Ακόμα κι αν ορισμένοι, ως εκ της πράξεώς τους, έχουν αποδειχθεί αναξιόπιστοι και συνεπώς γίνονται διαβλητοί υπερασπιστές της.

Νοθεύουν την ουσία και την εικόνα.

Αν π.χ. ο υπουργός της προηγούμενης κυβέρνησης που με υπερβάλλοντα ζήλο κατάρτισε το νόμο για τα ασφαλιστικά ταμεία και τις συντάξεις, μπρος στον οποίο ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι ρυθμίσεις του μοιάζουν λιγότερο νεοφιλελεύθερες, θέλει να γίνει πρωταγωνιστής της αναζήτησης ενός καινούργιου δρόμου, η φάβα αποχτάει λάκκο. Κι αν είναι κι άλλοι της ίδιας συνομοταξίας στην ίδια αναζήτηση ο λάκκος μεγαλώνει και απειλεί να μας καταπιεί. Ας έχουμε το νου μας!..  

Η διαφορά από την εποχή της απειλής στρατιωτικής δικτατορίας, και την επιβολή της εν τέλει στην Ελλάδα, όταν χρειάστηκε η συστράτευση, με όλες τις διαφορές τους, πολλών δυνάμεων που υπερασπίζονταν τη λειτουργία των στοιχειωδών δημοκρατικών θεσμών,  είναι πως τα σημερινά συμπτώματα, όπως προσπάθησε να δείξω στο προηγούμενο σημείωμα, δεν είναι παρεκκλίσεις από μια κάποια δημοκρατική κανονικότητα αλλά εγγενή στοιχεία του ίδιου του συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος διακυβέρνησης. Κι αν το παραβλέπεις αυτό ή κάνεις πως το παραβλέπεις, γίνεται έωλη η υπεράσπιση. Τι άραγε ζητάς; Να γυρίσει ο παλιός καλός καιρός, ένας καιρός όπου, σύμφωνα με τις βλαβερές συνέπειες της νοσταλγίας δέναν τα σκοινιά με τα δημοκρατικά λουκάνικα;

Παράδειγμα, αν λες πως χρειαζόμαστε επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες της Ευρώπης και δη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι σαν οι πολιτικοί κατά την περίοδο της δικτατορίας να διεκδικούσαν με μανιφέστο τους την επιστροφή των αξιών της μεταπολεμικής ελληνικής δημοκρατίας, δηλ. της δεκαετίας του 50 και του 60 -να μην τις περιγράψω!

Διαβάζω, λοιπόν, πως συγκροτείται κίνηση (με διεθνή και ελληνική συμμετοχή, την οποία, ελληνική, κοσμούν ονόματα της ως άνω κατηγορίας των διαβλητών λόγω προτέρου βίου) για ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο (Βλ. Εφημερίδα των Συντακτών, Δευτέρα 29/6/2020). 

Διακηρύσσεται στο σχετικό κείμενο πως “τα τελευταία δέκα χρόνια ήταν τραυματικά για τους λαούς της Ευρώπης και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση… Στη χρηματοοικονομική κρίση, ο Νότος υποχρεώθηκε να εφαρμόσει πολιτικές λιτότητας που έπληξαν το κοινωνικό κράτος και τα εργασιακά δικαιώματα, καταρρακώνοντας την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την αποτελεσματικότητα των δημοσίων υπηρεσιών. Στην προσφυγική κρίση, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εγκατέλειψαν την αξία της αλληλεγγύης, επιδιώκοντας την αναβίωση μιας επιθετικής εθνικής κυριαρχίας. Στην πανδημία τα σύνορα της “Ευρώπης-Φρούριο” γίνονται διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στον Βορρά και στον Νότο, που χωρίζουν ανθρώπους αυτήν τη στιγμή υπαρξιακού κινδύνου και υπονομεύουν τις αξίες και τις ιδέες στις οποίες θεμελιώθηκε η Ευρώπη.

Καθώς τα ευρωπαϊκά κράτη βγαίνουν από τον εγκλεισμό της πανδημίας, είναι η ώρα να επαναδιατυπώσουμε τις ευρωπαϊκές μας αξίες… Πυξίδα μας στον κόσμο μετά την πανδημία πρέπει να είναι η αλληλεγγύη, η προστασία της αξιοπρέπειας όλων, η ισοκατανομή των οφειλών και των βαρών στην Ένωση, η αναζωογόνηση της δημοκρατίας…

Για τον σκοπό αυτό απευθύνουμε κάλεσμα για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού Δημοκρατικού και Προοδευτικού Μετώπου που θα αναζωογονήσει τις θεμελειακές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την εμπιστοσύνη των πολιτών προς αυτήν…”

Αντιπαρέρχομαι το σχολιασμό για το πραγματικό νόημα και την ουσιαστική αξία κάθε μιας από τις προτάσεις που διατυπώνονται, ετοιμόρροπες και υπό κατεδάφιση με την πρώτη ματιά.              

Αποδέχομαι την ευαισθησία των ψυχών και την αγωνία των πνευμάτων. Αλλά εκείνες οι θεμελειακές αξίες, στέκονται πέτρα στο στομάχι. 

Αν πάμε σε αυτές τις αρχές, και με τη χρονική και με την αξιακή έννοια, τι άραγε θα συναντήσουμε; 

Παραθέτω τι έλεγε ο καθηγητής Νίκος Κιτσίκης το 1962, όταν εξελίσσονταν οι διαπραγματεύσεις ένταξης της Ελλάδας στην Κοινή Αγορά:

“Ο σκοπός της ΕΟΚ είναι πολιτικός. Η επεκτατική πολιτική της Δυτικής Γερμανίας.

Αι προσπάθειαι προς οικονομικήν ενοποίησιν απέβλεπον πάντοτε και εις πολιτικές επιδιώξεις… Η Γερμανία των μεγάλων επεκτατικών σχεδίων ανεβίωσε. Η Γερμανία που απέβλεπε πάντα στην οικονομικήν ηγεμονίαν τουλάχιστον της Ευρώπης, δεκαεπτά χρόνια ύστερα από την ολοκληρωτικήν της κατάρρευσιν και κατερείπωσιν, βλέπει τα όνειρά της πραγματοποιούμενα… Η Κοινή Αγορά κυριαρχείται από την Δυτικήν Γερμανίαν…Πράγματι η βιομηχανική παραγωγή της Δυτικής Γερμανίας καλύπτει περίπου το ήμισυ της βιομηχανικής παραγωγής της ΕΟΚ. Η Δυτική Γερμανία αποκτά τεραστίαν υπεροχήν με την συγκέντρωσιν κεφαλαίων και βιομηχανικών επιχειρήσεων σε σύγκρισιν με τας άλλας χώρας της Κοινής Αγοράς και ακολουθεί ιλιγγιώδη ρυθμόν βιομηχανικής αναπτύξεως… Το Drang nach Osten (επέκταση προς Ανατολάς) του Μπίσμαρκ που δεν επέτυχε ο Χίτλερ, πραγματοποιείται από τον Αντενάουερ…”

Την ίδια χρονιά στη Βουλή ο βουλευτής της ΕΔΑ Ηλίας Ηλιού έλεγε:

“ … να τι έγραψε ο υπουργός στρατιωτικών της Γερμανίας στις 18-2-1962: …Δια τούτο υποστηρίζω την επέκτασιν της στρατιωτικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ και εις τον οικονομικόν τομέα και κηρύσσομαι οπαδός της προοδευτικής δημιουργίας της Κοινής Ατλαντικής Αγοράς… Δια τον λόγον αυτό υποστηρίζω την δημιουργίαν πολιτικών οργάνων, αρμοδίων και υπευθύνων, τα οποία θα εκτελούν καθήκοντα που δεν θα είναι δυνατόν να αναληφθούν     υπό οργάνων εθνικού επιπέδου, μιας Ευρωπαϊκής δηλαδή “κορυφής”. Μεταξύ των άλλων έργων τα οποία θα πρέπει να προετοιμασθούν και να εκτελεσθούν από την “Ευρωπαϊκήν κορυφήν” εις των πρώτην γραμμήν θα πρέπει να είναι η διανοητική και ψυχολογική άμυνα κατά του κομμουνισμού…

Ο ναζισμός ολόκληρος ξαναζωντανεμένος. Και όλα αυτά ο κ. Στράους τα χαρακτηρίζει ως στρατηγική της “Ελευθερίας” και της “Ειρήνης”…”

(Τα αποσπάσματα αντλήθηκαν από το βιβλίο “Η Ελλάδα στο λάκκο των λεόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης", επιμέλεια: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών Δημήτρης Μπάτσης, εκδόσεις matura).   

Αυτά έλεγε η Αριστερά το 1962 σχετικά με τις “θεμελειακές αξίες” της τότε ΕΟΚ και κατόπιν ΕΕ. Και μήπως τις αξίες και τις αρχές αυτές δεν τις διαπιστώσαμε με τρόπο εξόχως οδυνηρό, κι εμείς, κι οι Ιταλοί κι οι Γάλλοι κι οι, κι οι…

Κι ενώ η βουή είναι εκκωφαντική, οι ως άνω αριστεροί μας που αναζητούν το νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο λένε με σεμνότητα: “βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή (ποια καμπή αστέρια μου, το βάραθρο που μας καταπίνει δεν το καταλάβατε ακόμη;). Εάν η Ευρώπη επιστρέψει στις προηγούμενες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές πρακτικές  θα υποσκάψει ανεπανόρθωτα το μέλλον της. Η Ευρώπη είτε θα γίνει Δημοκρατική, Προοδευτική, Κοινωνική, Πράσινη, είτε θα πάψει να υπάρχει (και επειδή δεν μπορώ να σκεφτώ πως τόσο δημιουργικοί άνθρωποι απειλούν μια ολόκληρη ήπειρο, υποθέτω πως όταν λένε Ευρώπη εννοούν την Ευρωπαϊκή Ένωση)”.    

Επειδή θέλω να αναγνωρίζω τις καλές προθέσεις, θα βρω ταιριαστό εκείνο που έγραφε ο Γιόζεφ Ροτ για κάποιον πρίγκιπα: “Είναι αναμφίβολα γενναίος άνθρωπος· και δεν εξαπατά τον κόσμο περισσότερο απ’ ό,τι εξαπατά τον εαυτό του. Θέλει να παραστήσει την κολόνα της μοναρχίας και γίνεται σκηνικό θεατρικό.”

ΠΗΓΗ: www.kommon.gr