Η ελληνική οικονομία και ο κόσμος της εργασίας ξανά στην εντατική
Η κρίση του κορονοϊού έβαλε ξανά την ελληνική οικονομία και τον κόσμο της εργασίας στην εντατική προτού ακόμη επουλωθούν τα τραύματα της κρίσης του 2008 και ξεχαστεί ο εφιάλτης των μνημονίων.
Παρόλο που τα τελευταία χρόνια του τρίτου μνημονίου η οικονομία, οι επενδύσεις και οι εξαγωγές είχαν ανακάμψει και είχε εδραιωθεί η τάση αισθητής μείωσης της ανεργίας, των ανισοτήτων και της φτώχειας με τις πολιτικές των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ, τα αποτυπώματα της ύφεσης και της λιτότητας ήταν βαθιά ιδίως σε ό,τι αφορά τη συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας, την αποεπένδυση, τη μείωση της παραγωγικότητας της εργασίας, την υπερχρέωση επιχειρήσεων και νοικοκυριών και την απροθυμία των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.
Τρεις επισημάνσεις για τις προοπτικές ανάκαμψης και ανασυγκρότησης της ελληνικής οικονομίας. Πρώτον, μετά τη δραματική συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης και των εισοδημάτων και την εκτόξευση της ανεργίας κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετούς ύφεσης σήμερα προέχουν η διάσωση όσο το δυνατόν περισσότερων επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας, η άμεση στήριξη των εισοδημάτων των λαϊκών τάξεων και η αποτροπή της διόγκωσης της μακροχρόνιας ανεργίας και της φτώχειας.
Δεύτερον, το προ της κρίσης του 2008 αναπτυξιακό πρότυπο αποδείχτηκε μη βιώσιμο. Η επαναβιομηχάνιση, η τεχνολογική αναβάθμιση και η εξωστρέφεια της παραγωγής, η ανάπτυξη μιας οικονομίας της γνώσης και ο οικολογικός μετασχηματισμός της οικονομίας αποτελούν μονόδρομο για την επόμενη μέρα. Ομως η ριζική αλλαγή αναπτυξιακού προτύπου προσκρούει σε οργανωμένα συμφέροντα και προϋποθέτει έναν ισχυρό ρόλο του κράτους στον σχεδιασμό της αναπτυξιακής στρατηγικής, στην ανάπτυξη των θεσμών υποστήριξής της και τη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων και κινήτρων για την πραγματοποίηση, τον προσανατολισμό και τον συντονισμό των ιδιωτικών επενδύσεων. Επιπλέον η προαγωγή μιας οικονομίας της γνώσης που στηρίζεται στην ειδικευμένη εργασία επιβάλλει την αναγνώριση του κομβικού ρόλου των εργαζομένων στην καινοτομία και την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και προϋποθέτει την προστασία της εργασίας, τη μείωση της επισφάλειας και τη βελτίωση των όρων αμοιβής. Είναι βέβαιο ότι μόνο αυτός ο προσανατολισμός θα επιτρέψει και την ανάσχεση του brain drain.
*Η Μαρία Καραμεσίνη είναι καθηγήτρια Οικονομικών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Πηγή: Documento