Πώς η άσκηση κάνει καλό στα παιδιά
Είναι αποδεδειγμένο ότι η σωματική δραστηριότητα προσφέρει σημαντικά οφέλη στα παιδιά, τα οποία δεν περιορίζονται στη σωματική ανάπτυξη και μόνο, αλλά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και σημαντικά
ψυχικά και κοινωνικά οφέλη. Η άσκηση είναι αυταπόδεικτο ότι βοηθάει τα παιδιά να αναπτύξουν ένα υγιές μυοσκελετικό και καρδιαγγειακό σύστημα. Μέσω της άσκησης «δυναμώνουν» τα οστά, οι μύες και οι αρθρώσεις και παράλληλα «γυμνάζονται» η καρδιά και οι πνεύμονες. Επιπλέον αναπτύσσεται η ικανότητα νευρομυϊκής συναρμογής. Τα παιδιά αποκτούν καλύτερο έλεγχο του σώματος και των κινήσεών τους, βελτιώνοντας τα αντανακλαστικά τους και αναπτύσσοντας τον συγχρονισμό μεταξύ ματιών και άκρων. Τέλος, η σωματική δραστηριότητα είναι ένας καίριος παράγοντας για τη διατήρηση ενός υγιούς και φυσιολογικού βάρους, γεγονός ιδιαιτέρως σημαντικό ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τις διαστάσεις που έχει πάρει η επιδημία της παιδικής παχυσαρκίας και στη χώρα μας.
Πέρα όμως από τα προαναφερθέντα οφέλη της φυσικής δραστηριότητας στη σωματική και κινητική ανάπτυξη των παιδιών, η άσκηση επιφέρει και ψυχολογικά οφέλη. Στα παιδιά που ασκούνται συστηματικά έχει παρατηρηθεί αισθητή βελτίωση στον έλεγχο του άγχους, μιας και η άσκηση είναι ένα κατεξοχήν μέσο ψυχαγωγίας και εκτόνωσης, το οποίο μειώνει σημαντικά το συγκεκριμένο αίσθημα. Ιδιαιτέρως μάλιστα σε περιόδους εξετάσεων ή έντονου διαβάσματος, όπου το πρόγραμμα των μαθητών είναι σαφώς βεβαρημένο, η ανάγκη για καλούς βαθμούς υψηλή και το άγχος συσσωρευμένο, η άσκηση φαίνεται να βοηθά σημαντικά. Σε μεγαλύτερες δε ηλικίες (εφήβους) παρατηρείται ότι μέσω της άσκησης μειώνονται και οι πιθανότητες εμφάνισης σοβαρών συμπτωμάτων που αφορούν την ψυχολογική υγεία, όπως η καταθλιπτική συμπτωματολογία.
Μία ακόμα άκρως ενδιαφέρουσα πτυχή της σχέσης σωματικής δραστηριότητας και παιδιού είναι το γεγονός ότι η άσκηση ενισχύει την πνευματική και κατ’ επέκταση τη σχολική απόδοση. Έχει βρεθεί ότι μέσω πολύπλοκων μηχανισμών (αύξηση μεταφοράς οξυγόνου στον εγκέφαλο, αναγέννηση νευρώνων, αύξηση ορμονικών επιπέδων σεροτονίνης κ.ά.) η άσκηση βελτιστοποιεί σημαντικές λειτουργίες, όπως αυτές της μνήμης και της συγκέντρωσης, ενώ ταυτόχρονα τα παιδιά που συμμετέχουν σε αθλήματα, και ειδικά σε ομαδικά αγωνίσματα, έχουν μάθει να συμμορφώνονται και να ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα συγκεκριμένα παιδιά να είναι πιο πειθαρχημένα, ώστε εφαρμόζοντας αυτό το χαρακτηριστικό εντός της τάξης να εμφανίζουν αυξημένη ικανότητα να συγκεντρώνονται περισσότερο κατά τη διάρκεια των μαθημάτων και συνεπώς να έχουν καλύτερες σχολικές επιδόσεις.
Τέλος, σε κοινωνικό επίπεδο η συμμετοχή σε σωματικές δραστηριότητες και ειδικά σε ομαδικά αθλήματα έχει βρεθεί ότι βοηθά τα παιδιά στη γρηγορότερη και ουσιαστικότερη κοινωνικοποίησή τους, παρέχοντάς τους ευκαιρίες για αυτοπροβολή, «χτίζοντας» την αυτοπεποίθησή τους και αναπτύσσοντας αισθήματα συνεργασίας και ομαδικότητας. Μακροπρόθεσμα δε, τα παιδιά που είναι σωματικά δραστήρια ακολουθούν και έναν συνολικότερα πιο υγιεινό τρόπο ζωής, αποφεύγοντας την κατάχρηση αλκοόλ, το κάπνισμα ή τη χρήση ουσιών τόσο κατά τη φάση της ανάπτυξής τους όσο και στην ενήλικη ζωή τους.
Σύμφωνα λοιπόν με τις συστάσεις Διεθνών Οργανισμών, τα παιδιά άνω των 3 ετών και στη συνέχεια οι έφηβοι, προτείνεται να πραγματοποιούν τουλάχιστον 1 ώρα άσκησης ημερησίως. Η άσκηση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει αερόβιες δραστηριότητες κυρίως μέτριας έντασης, δηλαδή να προκαλούν μέτριου βαθμού λαχάνιασμα ή εφίδρωση, οι οποίες να εναλλάσσονται με φάσεις έντονης άσκησης αλλά και με ασκήσεις ενδυνάμωσης του μυοσκελετικού συστήματος. Για τα παιδιά ηλικίας από 3 έως 6 ετών, συνιστάται η συμμετοχή σε δραστηριότητες και παιχνίδια τα οποία έχουν ως έμφαση την ψυχαγωγία, την ανάπτυξη και την εξάσκηση των βασικών δεξιοτήτων. Ως τέτοιες χαρακτηρίζονται: το ποδήλατο, το τρέξιμο, το σχοινάκι, ο χορός κ.α.
Τα παιδιά του Δημοτικού (6-11 ετών) έχοντας πλέον αποκτήσει καλύτερο έλεγχο του σώματός τους και συνεπώς και των κινήσεών τους, καθώς και των βασικών τους δεξιοτήτων μπορούν να ασκούνται πιο συστηματικά. Διαθέτοντας πλέον τη δυνατότητα να κατανοήσουν βασικές οδηγίες από τους γυμναστές/προπονητές τους και να τις επαναφέρουν στη μνήμη τους, έχουν την ικανότητα να συμμετέχουν σε πληθώρα αθλημάτων, όπως η αντισφαίριση, το ποδόσφαιρο, η καλαθοσφαίριση, η ενόργανη γυμναστική, οι πολεμικές τέχνες, τα αθλήματα του στίβου κ.α, και τα οποία με την πάροδο των ετών θα γίνουν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους.
Ο ρόλος των γονέων στην καθιέρωση της σχέσης παιδιού-σωματικής δραστηριότητας είναι ιδιαιτέρως σημαντικός. Οι γονείς θα πρέπει πάντα να ενθαρρύνουν τα παιδιά να ασκούνται και να αποτελούν οι ίδιοι πρότυπα μιας δραστήριας και υγιούς στάσης ζωής. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά θα αγαπήσουν το εκάστοτε άθλημα που κάνουν, θα το καταστήσουν βασικό και αναντικατάστατο κομμάτι της καθημερινότητάς τους και θα καρπωθούν τα οφέλη που η άσκηση έχει για τη ζωή όλων!
