Μεγάλες επιχειρήσεις, μεγάλα offshore μυστικά
Σιωπή ιχθύος τηρούν μερικές από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες, δημοσιοποιώντας ελάχιστα ή και καθόλου οικονομικά δεδομένα σχετικά με τη δραστηριοποίησή τους σε χώρες εκτός της έδρας τους.
Σύμφωνα με Έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας, που δημοσιοποιείται σήμερα, 90 από τις 124 επιχειρήσεις που αξιολογήθηκαν, δεν αποκαλύπτουν τους φόρους που καταβάλλουν σε ξένες χώρες, ενώ 54 επιχειρήσεις δεν δημοσιοποιούν καμία πληροφορία σχετικά με τα έσοδα που απολαμβάνουν σε αυτές.
Ανέτοιμες για την αυστηροποίηση των κανόνων διαφάνειας
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο κανόνων διαφάνειας να τίθεται σε ισχύ στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τον Ιούλιο του 2015, η Έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας έρχεται για να προειδοποιήσει ότι οι μεγαλύτερες διεθνώς επιχειρήσεις πετρελαίου, φυσικού αερίου και εξόρυξης δεν είναι έτοιμες να το εφαρμόσουν.
Πιο συγκεκριμένα, οι νέοι κανονισμοί -που θα ισχύουν για τις μεγάλες επιχειρήσεις που εδρεύουν στην ΕΕ ή είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια της ΕΕ ή των ΗΠΑ- απαιτούν από τις εξορυκτικές επιχειρήσεις να αναφέρουν πληρωμές, όπως π.χ. οι φόροι που καταβάλλουν στις κυβερνήσεις, συντάσσοντας εκθέσεις ανά χώρα και ανά έργο. Η επιτυχία της ρύθμισης, ωστόσο, τίθεται εν αμφιβόλω καθώς στην αμερικάνικη νομοθεσία όπου υιοθετήθηκαν ανάλογα μέτρα, η εφαρμογή τους μπλόκαρε από αγωγή που κατέθεσε το λόμπι των πετρελαϊκών επιχειρήσεων.
Από τις 24 εξορυκτικές επιχειρήσεις που περιλαμβάνει η Έκθεση -οι οποίες θα ενταχθούν στο νέο πλαίσιο κανονισμών της ΕΕ και των ΗΠΑ- οι 19 δημοσιοποιούν μεν τους φόρους και τα έσοδα που προκύπτουν, αλλά για λιγότερες από τις μισές χώρες όπου δραστηριοποιούνται. Όπως προκύπτει από την Έκθεση, η BHP Billiton, η Statoil και οι Ινδικές ONGC και Reliance δημοσιοποιούν τους φόρους που πληρώνουν για σχεδόν όλες τις χώρες που δραστηριοποιούνται.
Πρωταθλητές της αδιαφάνειας οι Κινέζοι, υποδείγματα οι Βρετανοί
Στις τελευταίες θέσεις στο βαρόμετρο της διαφάνειας έρχονται οι 11 κινεζικές επιχειρήσεις που συμπεριλαμβάνονται στη λίστα, σημειώνοντας ανώτατη βαθμολογία μόλις έως 2 στα 10. Αιτία το γεγονός ότι καμία επιχείρηση δεν δημοσιοποιεί οικονομικά δεδομένα για οποιαδήποτε από τις 59 χώρες που δραστηριοποιούνται παγκοσμίως, ενώ αποδεικνύουν ότι το «φακελάκι» δεν είναι ελληνικό σπορ όπως συχνά λέγεται, καθώς δεν απαγορεύουν ρητά την καταβολή ποσού για διευκόλυνση συναλλαγών.
Οι 13 βρετανικές επιχειρήσεις της Έκθεσης από την άλλη αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση, καθώς δεσμεύονται δημοσίως ότι συμμορφώνονται με τους νόμους κατά της διαφθοράς, διαθέτουν μηχανισμούς αποκάλυψης πληροφοριών (whistleblowing), αλλά και κώδικες δεοντολογίας και πολιτικές κατά της διαφθοράς που εφαρμόζονται για όλους τους εργαζόμενους.
Το βρετανικό παράδοξο για τα γενικά εταιρικά δεδομένα, οφείλεται κυρίως στην υιοθέτηση ενός ισχυρού νόμου που απαγορεύει τη δωροδοκία και έχει τεθεί σε ισχύ από το 2011 στη Μεγάλη Βρετανία. Υπενθυμίζεται ότι η Διεθνής Διαφάνεια επανέλαβε την έκκληση της προς το κράτος της Κίνας –το μεγαλύτερο ως προς το παγκόσμιο εμπόριο- να υπογράψει τη Σύμβαση του ΟΟΣΑ κατά της Δωροδοκίας, η οποία θέτει πρότυπα για την έρευνα και δίωξη επιχειρήσεων που εμπλέκονται σε υποθέσεις δωροδοκίας με ξένες κυβερνήσεις.
Χαμηλά οι τεχνολογικοί κολοσσοί
Ο τομέας που καθιστά δυνατή τη μεγαλύτερη διαφάνεια, είναι ένας από τους λιγότερο διαφανείς τομείς. Οι τεχνολογικοί κολοσσοί των ΗΠΑ: Amazon, Apple, Google και IBM, όλοι βαθμολογούνται με λιγότερο από 3 στα 10.
Οι Amazon, Apple και Google είναι μεταξύ των 7 επιχειρήσεων των ΗΠΑ, των οποίων οι διοικήσεις δεν δηλώνουν δημόσια, μέσω των ιστοτόπων τους, τη στήριξή τους για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Ούτε η Amazon, ούτε η Apple αναφέρουν αν διαθέτουν εκπαιδευτικά προγράμματα κατά της διαφθοράς για τους υπαλλήλους τους. Η Amazon είναι η μόνη επιχείρηση των ΗΠΑ η οποία δεν δίνει καμία πληροφορία για τυχόν πολιτική λήψης δώρων και φιλοξενίας, ούτε για μηχανισμούς whistleblowing. Ωστόσο, και οι 44 επιχειρήσεις των ΗΠΑ ενθαρρύνουν το προσωπικό τους να αναφέρουν περιστατικά διαφθοράς.
Διαβάστε ολόκληρη την έκθεση εδώ.
