ΜΟΥΣΕΙΟ Ιστορίας Βιομηχανικής Δραστηριότητας και Εξόρυξης του Λιγνίτη στη Δυτική Μακεδονία (του Γιάννη Στρατάκη - Περ. Συμβούλου-ΕΛΠΙΔΑ, π. Νομάρχη Φλώρινας)
Δυστυχώς όπως επιβάλλει ο αδυσώπητος χρόνος και η ίδια η εξέλιξη της ζωής, με συνθήκες που διαμορφώνουν και οι ανθρώπινες αποφάσεις
( στην περίπτωσή μας η απόφαση του Πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη για επιτάχυνση του χρόνου απολιγνιτοποίησης), η ενεργειακή παρουσία της Δυτ. Μακεδονίας κλείνει και μαζί της ένας κύκλος ζωής με οικονομική άνθηση, αλλά και κόστους περιβαλλοντικού για τη ζωή των ανθρώπων της περιοχής αυτής στο όνομα αυτής της ευμάρειας.
Όλα όσα συζητούνται ως εναλλακτικές λύσεις για το μέλλον της περιοχής τίθενται εν αμφιβόλλω και τέλος πάντων θα κριθούν στην αμέσως επόμενη χρονική περίοδο. Οι ενδείξεις όμως είναι πολλές, που αυξάνουν τις επιφυλάξεις μας για την επόμενη μέρα και το πλήγμα που θα δεχτεί η Περιοχή.
Οι προσπάθειες αξιοποίησης της λιγνιτοφορίας της περιοχής ξεκίνησαν ουσιαστικά σε επίπεδο κυβερνητικών σχεδιασμών το 1938 για να καρποφορήσουν μετά το 1956 και να περάσουν στη φάση της απογείωσης μετά το 1959, με την εξαγορά της ΛΙΠΤΟΛ (συμφερόντων Μποδοσάκη) από τη κρατική ΔΕΗ. Μία χρυσή εποχή ανάπτυξης και οικονομικής άνθησης για 50 περίπου χρόνια.
Τα χρόνια αυτά της αφθονίας κανείς δεν φρόντισε, εκτός από κάποιες αποσπασματικές ενέργειες, αυτοδιοικητικές φωνές που μίλησαν για βιομηχανική κληρονομιά και πρωτοβουλίες της ίδιας της ΔΕΗ (εκθεσιακό κέντρο ,πειραματικές καλλιέργειες ,αναπλάσεις και τοπικές παρεμβάσεις, μνημείο λιγνίτη) , για την καταγραφή και προβολή όσων εξελίσσονταν ,την ιστορία δηλαδή της μεταλλευτικής εξόρυξης στην περιοχή. Καμιά σοβαρή και κυρίως συστηματική προσπάθεια, που προϋποθέτει κοινό όραμα και συνέχεια της πολιτικής για όσους βρέθηκαν σε θεσμικές θέσεις .
Η δημιουργία ενός θεματικού Μουσείου ενταγμένου στο αστικό ιστό της πόλης της Πτολεμαΐδας (π.χ δίπλα στο μνημείο λιγνίτη), που θα περιλαμβάνει την εξορυκτική ιστορία της περιοχής, διαχρονικό εξοπλισμό ,αναπαράσταση δραστηριοτήτων καθώς και σύνδεσης με δίκτυο παλαιών υφιστάμενων βιομηχανικών εγκαταστάσεων (ΑΗΣ,ΛΙΠΤΟΛ,ΑΕΒΑΛ κ.α.) και το κυριότερο που θα προβάλλει την ανθρώπινη παρουσία σε αυτήν τη δραστηριότητα, είναι πέρα και πάνω από μία τυπική υποχρέωση απέναντι στην εξορυκτική και βιομηχανική ιστορία αυτού του τόπου. Επί πλέον μπορεί ν’ αποτελέσει ένα σημαντικό κέντρο προσέλκυσης επισκεπτών, τουριστικού και εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος στην Εορδαία.
Η ευθύνη κύρια βαραίνει την Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού για την υλοποίηση αυτής της προσπάθειας ,ενώ ένας γόνιμος οργανωμένος διάλογος, με την αξιοποίηση επίσης του μέχρι τώρα υλικού που προέκυψε από ημερίδες ,συνέδρια, καταγραφές υφιστάμενων εγκαταστάσεων κ.λ.π., θα συμβάλλει στην επιτυχία του εγχειρήματος.
Οι οικονομικοί πόροι τουλάχιστον από πλευράς υποσχέσεων λόγω απολιγνιτοποίησης υπάρχουν .
Μένει να δούμε τα αντανακλαστικά και την ανταπόκριση όσων αυτή τη στιγμή η θεσμική τους θέση τους δίνει την δυνατότητα να επηρεάσουν θετικά τις εξελίξεις στην υπόθεση αυτή.
Τέλος –τέλος είναι ένα χρέος ,ένας φόρος τιμής σε όσους έδωσαν ακόμη και τη ζωή τους στην πρώτη γραμμή της παραγωγής.
Υ.Γ.1: Βρέθηκα πρόσφατα στη Μήλο, επισκεπτόμενος το Μεταλλευτικό Μουσείο . Πάντα με απασχολούσε η ανάδειξη της δικής μας Βιομηχανικής Ιστορίας και το έλλειμμα που υπάρχει. Ήταν απερίγραπτα τα αισθήματα ενοχής, θλίψης ίσως και οργής για τη δική μας παράλειψη , αλλά και θαυμασμού γιατί έβλεπα μπροστά μου μια βέλτιστη πρακτική για αυτή την ενότητα της ιστορίας του Νησιού. https://www.milosminingmuseum.com
