Σκέψεις από το Καζακστάν (του Θανάση Σκαμνάκη)

Ίσως ποτέ άλλοτε η ανθρωπότητα και οι λαοί, να μην βρίσκονταν απέναντι σε τόσο περίεργα ερωτήματα – και αδιέξοδα.

Τα γεγονότα ήταν και είναι πεισματικά και, σε κάθε περίπτωση, ενδιαφέροντα (κι αν δεν είναι, τόσο το χειρότερο για μας κι όχι για τα γεγονότα, όπως ακόμη επιμένουν κάποιοι αριστεροί). Συνεπώς, με βάση αυτή την αρχή χρειάζεται να εκτιμήσουμε και να καταλάβουμε τα όσα γίνονται στο μακρινό Καζακστάν. Δεν είναι εδώ η θέση μιας περιγραφής και ανάλυσης της εκεί κατάστασης (τα λέει καλά η ανακοίνωση του Κομμουνιστικού Σχεδίου). Είναι όμως εδώ η θέση κάποιων σκέψεων για την εκεί κατάσταση αλλά και την εδώ. Τουλάχιστον από μια κρίσιμη σκοπιά (όπως την καταλαβαίνω).  

Η εξέγερση που ξέσπασε εκεί ήταν μια κανονική λαϊκή εξέγερση, όπως όλοι λένε, καθώς το δείχνουν και τα γεγονότα, η οποία εκπορεύεται από τη δυσαρέσκεια στο καταπιεστικό καθεστώς, στην οικονομική εξαθλίωση κ.ο.κ.

Παρόμοιες έχουν ξεσπάσει σε αρκετά μέρη του κόσμου τα τελευταία χρόνια. Αλλά αίφνης, οι λαϊκές αυτές εξεγέρσεις, μπαίνουν στο παιχνίδι των διεθνών συσχετισμών.

Κι από κει αρχίζει νέος προβληματισμός. Καθώς οι ισχυροί στο παγκόσμιο παιχνίδι είναι οι ιμπεριαλιστικοί σχηματισμοί, μικρότεροι ή μεγαλύτεροι, και πανταχού παρόν ο μεγάλος, ο αμερικάνικος. Κι ενώ εξελίσσεται η λαϊκή εξέγερση παρεμβαίνουν μηχανισμοί, κέντρα, οργανωμένες δυνάμεις, υπηρεσίες κ.ο.κ. και μπορεί να την εκτρέπουν προς ίδιον όφελος. Μερικές φορές τη μετατρέπουν στο σχεδόν αντίθετό της.

Οπότε το δικαίωμα των λαών για εξέγερση και επανάσταση μεταφράζεται, ακόμη ή κυρίως, από προοδευτικές, μη δε και επαναστατικές δυνάμεις στα διάφορα μέρη του κόσμου, ως αντεπαναστατικός δάκτυλος που σκοπό έχει να στρέψει προς την επιθυμητή για τον ιμπεριαλισμό κατεύθυνση την πορεία μιας χώρας. Αυτό συνέβη με την αραβική άνοιξη. Αυτό συμβαίνει με το Ιράν. Αυτό κινδυνεύει να συμβεί με το Καζακστάν.

Έτσι, οδηγούμαστε σε μια αναίρεση του βασικού δικαιώματος, και καθήκοντος, των λαών, να εξεγείρονται, όχι με απαγορευτικές και κατασταλτικές μεθόδους, αλλά με την προοδευτική αυτοσυγκράτηση. Λίγο τραγελαφικό ακούγεται. Και τρομακτικό, θα έλεγα.

Να θυμίσω πως ένα από τα σπουδαιότερα άρθρα της Διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη, που εγκρίθηκε από τη Γαλλική Εθνοσυνέλευση το 1793, λέει: «Αν η κυβέρνηση παραβιάζει τα δικαιώματα του λαού, η εξέγερση είναι το ιερότερο δικαίωμα και το απόλυτο και το πιο αναπόδραστο καθήκον ολόκληρου του λαού και του καθενός από τα μέλη του».

Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε τώρα;

Ίσως να ξαναδιατυπώσουμε το άρθρο της Διακήρυξης;

«Αν η κυβέρνηση παραβιάζει τα δικαιώματα του λαού, η εξέγερση είναι το ιερότερο δικαίωμα, αλλά μη το εξασκήσετε γιατί καραδοκεί ο ιμπεριαλισμός να  μας τα πάρει όλα, ακόμη κι αυτά τα λίγα που έχουμε».

Υπό αυτή την έννοια οι εργαζόμενες τάξεις και οι λαοί εισπράττουν ένα πολιτικό δίδαγμα αδυναμίας και ανέφικτου.

Οπότε αντί το εργατικό και λαϊκό κίνημα να αξιοποιεί τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις εκμεταλλεύονται το εργατικό και λαϊκό κίνημα.

Παράγονται έτσι αδιέξοδα που τα πολλαπλασιάζουν αδιέξοδες πολιτικές, είτε τραμπουκισμού και ατομικής έκρηξης είτε βερμπαλισμού και επαναστατικής φλυαρίας, χωρίς ουσιαστικό κοινωνικό αντίκρισμα.

Και συνεπώς που οδηγούμαστε; Να παραιτηθούμε από τις εξεγέρσεις; Κάποιοι δείχνουν να το επιλέγουν ως ρεαλισμό. Την υποταγή ως λύση. Το δεν μπορούμε ως καθεστώς. Κι όμως οι εξεγέρσεις συνεχίζονται. Ακόμη και στις μητροπόλεις, έστω κι αν απουσιάζουν επαναστατικοί φορείς.

Φυσικά εδώ υπάρχει ένας κόμπος, σχεδόν άλυτος. Και φοβάμαι, δεν φοβάμαι ελπίζω, δεν ελπίζω πιστεύω, πως αυτός ο κόμπος θα χρειαστεί όχι να λυθεί αλλά να κοπεί, σαν εκείνον του μακεδόνα Αλέξανδρου. Όταν θα συντελεστεί η ποιοτική μετατροπή των εξεγερσιακών κυμάτων σε καταιγίδα.

Μέχρι τότε έχουμε πολλή δουλειά και άσκηση στην υπομονή και την επιμονή.

ΠΗΓΗ: www.kommon.gr