Μείωση των ποσοτήτων ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας (του Μιχάλη Ρένεση)
Η Ουκρανία ανέφερε στις 10 Μαΐου , ότι διακόπτει το τράνζιτ από την περιοχή «Σοχράνοβκα» και το συνοριακό σταθμό συμπίεσης «Νοβοπσκόβ»,
επειδή τα δύο σημεία ευρίσκονται υπό ρωσικό έλεγχο. Είναι περίεργη η απόφαση αυτή, αφού οι περιοχές αυτές ελέγχονται από τις ρωσικές δυνάμεις από το Μάρτιο. Ο σταθμός συμπίεσης «Νοβοπσκόβ» ευρίσκεται στην περιφέρεια του Λουγκάνσκ και από αυτόν διέρχεται το 1/3 του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη (32 εκατομμύρια κυβικά μέτρα/ ημερησίως).
Στις 11 Μαΐου παραδόθηκαν στις ευρωπαϊκές χώρες, μέσω της Ουκρανίας 72 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, δηλαδή κατά 25% λιγότερο από τον προηγούμενο μέσον όρο, που ήταν 95,8 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ημερησίως. Εκτός αυτού, αυξήθηκε η τιμή σποτ στην Ευρώπη και αυξήθηκε την ίδια μέρα στα 1100 από τα 980 δολάρια/ 1000 κυβικά, που ήταν πριν.
Η Ουκρανία πρότεινε να περνάει το τράνζιτ από το σημείο «Σούντζα» που βρίσκεται στην περιοχή Σούμι. Η Ρωσία ανακοίνωσε, ότι είναι «τεχνικά αδύνατο» και ότι η διαδρομή δε μπορεί να αλλάξει.
Το τράνζιτ του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Ουκρανίας δεν είχε τεθεί από την αρχή του πολέμου και το Κίεβο δεν το μπλόκαρε, αν και υπήρχαν δηλώσεις από ουκρανούς πολιτικούς. Πλέον φαίνεται, ότι θα αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του πολέμου. Ακούγονται ήδη φωνές από το εσωτερικό της ουκρανικής κυβέρνησης για πλήρη διακοπή της διέλευσης από το ουκρανικό έδαφος. Αυτό θα είχε ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες, όχι μόνο για τη ρωσική οικονομία, αλλά και για τους ευρωπαίους καταναλωτές και την Ουκρανία.
Η χώρα που υπέστη πρώτη τις συνέπειες από αυτή την κίνηση της Ουκρανίας ήταν η Γερμανία. Το Βερολίνο απευθύνθηκε για επιπλέον ποσότητες από τις αποθήκες της Νορβηγίας και της Ολλανδίας.
Ειδικοί αναλυτές σε ενεργειακά θέματα θεωρούν ότι η Ρωσία, προς το παρόν δε μπορεί να βρει εναλλακτικές διαδρομές, για να καλύψει το κενό που δημιουργείται. Ο αγωγός “ Nord Stream-1” είναι σχεδόν γεμάτος, Από την άλλη δε συμφέρει τη Gazprom να γεμίσει τον αγωγό « Γιαμάλ-Ευρώπη», που περνάει από την Πολωνία προς τη Γερμανία, γιατί θα επιβαρυνθεί με επιπλέον μεταφορικά, αφού έχει ήδη πληρώσει το τράνζιτ μέσω Ουκρανίας. Με βάση το συμβόλαιο που έχει υπογραφτεί από την Gazprom και την ουκρανική Naftogaz, η Ρωσία θα πληρώνει το τράνζιτ ακόμη και αν ο ουκρανικός αγωγός είναι άδειος.
Στην Gazprom εξετάζουν το ενδεχόμενο, παρ’ όλα αυτά, να διοχετεύσουν προς τη Γερμανία 32 εκατομμύρια κυβικά μέτρα/ ημερησίως και ταυτόχρονα να τιμωρήσουν την Πολωνία που δεν θα μπορεί να προμηθεύεται από τη Γερμανία αντίστροφο φυσικό αέριο, αφού δε συμφώνησε να το αγοράζει σε ρούβλια. Η χώρα που θα πληρώσει περισσότερο αυτή την απόφαση της Ουκρανίας είναι η Μολδαβία, που δεν έχει υποδομές για προμήθεια από άλλους αγωγούς. Οι άλλες νότιες χώρες δε θα θιγούν, αφού εξυπηρετούνται πλέον από τον αγωγό “Turkish Stream”
Τι θα κάνει η Γερμανία
Μεγάλη αναστάτωση υπάρχει στη Γερμανία, μετά από αυτές τις εξελίξεις. Γίνονται προσπάθειες, σε δύο κατευθύνσεις, για να μην αντιμετωπίσει φαινόμενα ενεργειακής φτώχειας, ιδιαίτερα κατά τον επόμενο χειμώνα: α) να γεμίσει το επόμενο διάστημα, όσο γίνεται περισσότερο, τις αποθήκες φυσικού αερίου και β) να εισάγει στο σύστημα δύο τάνκερ υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), όπου θα υπάρχει δυνατότητα αποθήκευσης ¼ του ρωσικού φυσικού αερίου. Ο υπουργός οικονομικών της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε, ότι η χώρα του θα λάβει μεγάλα ρίσκα από ενδεχόμενη μείωση των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου και κάλεσε τους καταναλωτές να κάνουν οικονομία στην ενέργεια. Επίσης δήλωσε ότι « οι τιμές του φυσικού αερίου θα ανέβουν οπωσδήποτε και οι αποθήκες θα αδειάσουν προς το τέλος του χειμώνα».
Η Γερμανία επιθυμεί την προμήθεια LNG από το Κατάρ, αλλά ακόμη οι δύο πλευρές δε μπορούν να καταλήξουν σε συμφωνία. Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι δήλωσε, ότι η Γερμανία ήδη πλήρωσε σε ρούβλια για το ρωσικό φυσικό αέριο, κάτι που διέψευσε η γερμανική πλευρά.
Υποσχέσεις για LNG από τις ΗΠΑ στη Βουλγαρία
Πρόσφατα η Gazprom σταμάτησε την προμήθεια φυσικού αερίου στη Βουλγαρία, επειδή αρνήθηκε να πληρώσει σε ρούβλια.. Η Ουάσινγκτον υποσχέθηκε στη Σόφια την προμήθεια LNG, από τον Ιούνιο, σε τιμές χαμηλότερες από τις ρωσικές. Η Βουλγαρία καταναλώνει ετησίως 3 δις κυβικά μέτρα και το 90% προέρχεται από τη Ρωσία.
Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπάρχει διάσταση απόψεων για αντιμετώπιση ενδεχόμενης μείωσης της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου. Στις 18 Μαΐου θα αποφασιστεί ένα σχέδιο, το οποίο προς το παρόν είναι ασκήσεις επί χάρτου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να ενεργοποιήσει τη συνεργασία με χώρες της Αφρικής, όπως η Νιγηρία, η Σενεγάλη και η Αγκόλα, που διαθέτουν μεγάλες ποσότητες αχρησιμοποίητου LNG, αλλά αυτό δε μπορεί να οδηγήσει σε άμεσα αποτελέσματα.. Επίσης η Μεγάλη Βρετανία επιθυμεί να μετατραπεί σε εξαγωγές φυσικού αερίου από τη Νορβηγία και από άλλες χώρες.
