Αργύρης Θ. Παφίλης | Γράμμος. Ο ωραίος των Ορέων. (video)
Γράμμος. Ο ωραίος των Ορέων.
«Ο Θεός έφτιαξε μόνο τον Γράμμο ξέχωρα από τα άλλα βουνά, ζωγραφίζοντάς τον με το χέρι. Τον έγραψε πάνω στη γη και γι' αυτό ονομάστηκε Γράμμος».
Ο τσέλιγκας γερο-Κωνσταντής
Πέρα από το Νεστόριο, εκεί που οι ορίζοντες με τις ανήσυχες γαλάζιες και μαβιές γραμμές τους τραβάνε για τη δύση, ορθώνεται τραχύς, μεστός, βαρυθεμέλιωτος ο Γράμμος. Και έτσι όπως σεργιανάει η ματιά πάνω στην άχνα της απεραντοσύνης και στα συνθέματα της επιβολής του και νοιώθεις την ψυχή να συγγενεύει τόσο με τούτο τον ακρόκοσμο, κάποιοι στίχοι του Βρεττάκου έρχονται στο νου που μιλάει στον Ταύγετο.
"Είχα ανάγκη να υπάρχεις. Να βρω
ν' ακουμπήσω κάπου τη λύπη μου.
Σε καιρούς όπου όλα, πρόσωπα,
αισθήματα, ιδέες ήταν ρευστά,
χρειαζόμουν μια πέτρα στερεή
ν' ακουμπώ το χαρτί μου.
Μην αποσύρεις την πέτρα σου,
Κύριε, και μείνουν τα χέρια μου
στο κενό. Έχω ακόμη να γράψω".
(video)
Το ξαφνικό σύρσιμο ενός ξερού φύλλου στο χώμα, τάραξε την σιωπή, που απλώνονταν στο πυκνοδασωμένο Τσάρνο. Τρόμαξα, οι σκέψεις που από ώρα είχα βυθιστεί έσβησαν μονομιάς. Ανασηκώθηκα και κοίταξα τριγύρω βάζοντας όλες τις αισθήσεις σε επιφυλακή. Ο μικρός του φθινοπώρου αγέρας, κυρίαρχος του δάσους, έπαιζε με τα πεσμένα φύλλα, τα πήγαινε μια από δω, μια από κει αλλάζοντας τις θέσεις, τις όψεις των και τις αξίες των χρωμάτων τους. Ύστερα ήρθε πάλι η σιωπή. Αυτή η βουνίσια σιωπή που ξέρει πως να επιβάλλεται στο τοπίο και στην ψυχή. Ο γρήγορος χτύπος των κροτάφων και της καρδιάς ηρέμησαν, σήκωσα το βλέμμα μου και κοίταξα απέναντι προς τη μεριά του ήλιου, σαν αρματωμένος γίγαντας ορθώνονταν ο Γράμμος με το φαράγγι του Καταφυκίου να δεσπόζει σε πρώτο πλάνο.
Ένα ορμητικό θεόρατο κύμα, ορθώνεται μέσα μου που δεν βρίσκει βράχο να ξεσπάσει, αυτό νοιώθω όταν βρίσκομαι στις κορφές του.
Κοντά του δεν φοβάμαι τίποτα. Δεν νοιάζομαι για τίποτα. Όλα κι όλοι είναι ασήμαντα. Και ότι απομείνει το ξεπλένει ο Αλιάκμονας κι όλα τα αρωματίζει το γραμμουστιανό θυμάρι. Εδώ δεν θέλω ν΄ ακούω μοιρολόγια, δεν θέλω γιορτινά τραγούδια ούτε δοξαστικά, δεν θέλω ιστορίες, μύθους, θρύλους και παραδόσεις, μόνο το «Φως Ιλαρό» όταν πέφτει ο έσπερος στον τρούλο του Αγίου Ζαχαρία και στον ορίζοντα διαγράφεται η τεθλασμένη σκούρα μπλε γραμμή του Γράμμου. Και όπως μεγαλώνει η σκιά της Μεγάλης Πέτρας πάνω από τα μαυροπευκόδασα κι ο συνεχής βρυχηθμός του ποταμού, φοβερίζει τ’ αγρίμια και σωπαίνουν τα μικροπούλια στις φωλιές, έτσι και γω όλο και περσότερο γίνουμε ένα με τον τόπο. Αναγεννιέμαι με το φτεροκόπημα του αετομάχου, με το θρόισμα της οξιάς, με τη κείνη τη λεπτή μοσχοβολιά του τσαγιού, με το πρωινό κελάδημα του κορυδαλλού στο Λινοτόπι, με τα βελάσματα του αγριόγιδου που΄ρχονται από την Αρίνα, με το σύρσιμο της δεντρογαλιάς στο πυκνό χορτάρι του Γκούμπελ, με τα παγωμένα νερά του Αλιάκμονα που μοσχοβολάνε λιωμένο χιόνι. Αντρειεύομαι με το παράστημα της Τσούκα Πέτσικ που τα λιθάρια της πελεκάν τ’ αστροπελέκια, με το αγνάντεμα της Κιάφας, με τα χιόνια που κυκλώνουν το γαλάζιο μάτι της Γκιζτόβα, την αγκαλιά του Περήφανου που γεννάει το Αλιάκμονα, το φαράγγι του Καταφυκίου με τις βαθιές σπηλιές και τις γιγάντιες κάτασπρες ποταμόπετρες, σπαθαριά του Αρχάγγελου οι βραχωμένες πύλες του.
Ατέλειωτο βουνό, αιώνων κτίσμα η ιστορία του. Αν κοιτάξεις από ψηλά θα αντικρίσεις έναν άλλο τόπο. Σειρές από κατάφυτους λόφους και άσκιες κορυφές που το καθένα έχει το δικό του σχήμα ανεβαίνουν κλιμακωτά ως τα θεμέλια του ουρανού. Η ψηλότερη κορυφή του η Τσούκα Πέτσικ που αγγίζει τα 2.520μ.
Δάση απέραντα από μαυρόπευκα, ρόμπολα, οξιές, έλατα, βαλανιδιές, φτελιές, φλαμουριές και καστανιές ντύνουν τα βουνά με μια χρωματική κλίμακα του πράσινου απίστευτα μοναδική. Αέναες νεροσυρμές κατεβαίνουν από τις ψηλές κορυφές που με το ορμητικό τους πέρασμα χαράζουν τον σερπεντίνη και δημιουργούν βαθιές χαράδρες, απροσπέλαστα φαράγγια και αλλού σχηματίζουν μικρές αλπικές λίμνες και κοιλάδες.
Δεκάδες διάσπαρτα αγριολούλουδα και αρωματικά φυτά που με τα χρώματα, τα αρώματα και τα σχήματά τους συμπληρώνουν την ομορφιά της φύσης. Ένας τόπος ιδανικός όπου βρίσκουν καταφύγιο τα αγριόγιδα, ο λύκος, η αρκούδα ενώ στις λίμνες του ζουν τρία είδη αλπικού τρίτωνα.
Από τούτες τις άγιες φλέβες γεννιέται ο θεϊκός Αλιάκμονας του Ησίοδου, ο Βίστριζας ο κρυστάλλινος των ντόπιων, το μεγαλύτερο σε μήκος ποτάμι της Ελλάδας.
Ο Γράμμος μ' όλη την αρματωσιά του τραβάει για τα σύνορα. Μια αρματωσιά απείρου ομορφιάς. Ένας μαγνήτης που αυτόματα σε κάνει να ξεχνάς τη συνυφασμένη με το Γράμμο λέξη ``Εμφύλιος`` και άθελά σου να ψιθυρίζεις ``ο Γράμμος ο Ωραίος των Ορέων``.
Αργύρης θ. Παφίλης