«Παραλίγο να ανατινάξω τον Τσόρτσιλ»
«Θα διάβασες για το σχέδιο να ανατιναχθεί το αρχηγείο στη Μεγάλη Βρετανία. Δεν νομίζω ότι ήταν για το καλό μου. Παρ'όλα αυτά ένας τόνος δυναμίτης είχε τοποθετηθεί στους υπονόμους από εξαιρετικά ικανά χέρια».
Ετσι περιέγραψε ο Ουίνστον Τσόρτσιλ σε τηλεγράφημα που έστειλε στη σύζυγο του την στενή του επαφή με τον θάνατο στην Αθήνα, την ημέρα των Χριστουγέννων του 1944. Τα «ικανά χέρια», γράφει ο Observer, ανήκαν στον Μανώλη Γλέζο, ο οποίος 70 χρόνια μετά την παραλίγο απόπειρα, αφηγήθηκε στην εφημερίδα πώς ο Βρετανός ηγέτης παραλίγο να σκοτωθεί από τους αντάρτες, στα τέλη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Από την επίσκεψη του Τσόρτσιλ στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο του 1944.
«Θα σας πω κάτι που δεν έχω διηγηθεί ποτέ σε κανέναν. Μετέφερα εγώ ο ίδιος το καλώδιο, τυλιγμένο γύρω μου και έπρεπε να το ξετυλίξω», είπε ο 92χρονος Ευρωβουλευτής στους δημοσιογράφους του Observer, περιγράφοντας πως πέρασε ώρες έρποντας στο αποχετευτικό σύστημα για να τοποθετήσει τον δυναμίτη μέσα στη νύχτα. «Ηταν περίπου 30 από εμάς που είχαμε μπλεχτεί σε αυτή την ιστορία. Δουλεύαμε στα τούνελ... είχαμε ανθρώπους να προσέχουν το δίκτυο, διότι φοβόμαστε μήπως μας ακούσουν. Προχωρούσαμε έρποντας μέσα στις βρωμιές και τα νερά και τοποθετήσαμε τον δυναμίτη ακριβώς κάτω από το ξενοδοχείο»
Αλλά η επίθεση ματαιώθηκε- γράφει η εφημερίδα- όταν μέλη του ΕΑΜ έμαθαν ότι ο Τσόρτσιλ έχει φθάσει στην Ελλάδα και αιφνιδιαστικά επισκεπτόταν το βρετανικό αρχηγείο. «Θυμάμαι ότι τα παιδιά μας βοηθούσαν να ξεπλυθούμε» αφηγείται ο Γλέζος. «Πλησίασα αυτόν που είχε τον πυροκροτητή και περιμέναμε, περιμέναμε να μας δώσουν σήμα, αλλά αυτό δεν έγινε ποτέ. Τίποτα. Δεν έγινε έκρηξη. Μετά διαπίστωσα ότι την τελευταία στιγμή το ΕΑΜ έμαθε ότι ο Τσόρτσιλ ήταν στο κτίριο και διέταξε να ματαιωθεί η επίθεση».
Η παραλίγο επίθεση, σχεδόν δυο μήνες μετά την απελευθέρωση της πρωτεύουσας από τα ναζιστικά στρατεύματα, έγινε ενώ η χώρα βυθιζόταν στον εμφύλιο, μετά τη σφαγή στο Σύνταγμα με πρωταγωνιστές τα Βρετανικά στρατεύματα και συνεργάτες των Ναζί που πυροδότησε τα γνωστά Δεκεμβριανά. Στη Βρετανία η κοινή γνώμη ήταν εξοργισμένη- γράφει ο Observer- και ο Τσόρτσιλ διέταξε τα βρετανικά στρατεύματα, να καταλάβουν την πόλη «σαν να είναι κατοχικές δυνάμεις, με τα αεροσκάφη της RAF να χτυπούν ανελέητα στις γειτονιές κάτω από την Ακρόπολη, που ήταν οχυρά της αριστεράς. Από την άλλη πλευρά, ως «κίνηση καλής θέλησης» πέταξε στην Αθήνα σε μια προσπάθεια « να μεσολαβήσει για την επίτευξη ειρήνης». Η Αριστερά πίστευε ότι ο Τσόρτσιλ ήθελε απλώς να αποκαταστήσει στον θρόνο του τον βασιλιά Γεώργιο Β'. Μέχρι τώρα πολλοί πίστευαν ότι το σχέδιο ματαιώθηκε επειδή εντοπίστηκε ο δυναμίτης κάτω από το ξενοδοχείο. Ωστόσο, ο Γλέζος αντικρούει στον Observer αυτή την εκδοχή. «Το ΕΑΜ» λέει ήθελε να ανατινάξει το βρετανικό αρχηγείο. Αλλά δεν ήθελε να είναι υπεύθυνο για την δολοφονία ενός των εκ των τριών Μεγάλων. Ηθελε να ανατινάξει την Μεγάλη Βρετανία διότι ήταν το αρχηγείο του στρατηγού Σκόμπι», είπε, αναφερόμενος στον άνθρωπο που ορίστηκε από τον Τσόρτσιλ να εμποδίσει την άνοδο των κομμουνιστών στην Ελλάδα, μετά την αποχώρηση των Γερμανών. «Από εκεί (ο Σκόμπι) κατηύθυνε τη μάχη, γι αυτό θέλαμε να το ανατινάξουμε», λέει ο Γλέζος.
Η συγκλονιστική ιστορία είναι γνωστή στην ελληνική Αριστερά και πυροδότησε μεγάλη συζήτηση για τους λόγους που ελήφθη η απόφαση να μην πυροδοτηθούν τα εκρηκτικά. Ωστόσο, επανέρχεται με αφορμή τα εβδομήντα χρόνια από τον ιστορικό Δεκέμβρη του '44.
