kozanitvbanner1363x131pix

banner 728x90 PJC 4

b834pix

ecofloor230

ΤΕΝΤΟΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 1

pantelidisGIF834pix

asepop 2021 a

artinhouse2

garden hall banner1

musicart834pix

κοζάνη, ειδήσεις, νέα, Πτολεμαΐδα

noisi1

Ένα πανηγύρι «δώρο στον ξενιτεμένο» (Γράφει η Γιάννα Γκουτζιαμάνη)

κοζάνη, ειδήσεις, νέα, Πτολεμαΐδα Πέρασαν δυο καλοκαίρια βουβά, χωρίς πανηγύρια, χωρίς τραγούδια και χορό, χωρίς το σμίξιμο όλων στην πλατεία του χωριού.

Το πανηγύρι είναι κάλεσμα σε όλους τους φευγάτους, να έρθουν πίσω στον τόπο τους, στην κοινή εστία, στο χωριό.

Ο Δεκαπενταύγουστος, της Παναγίας, η κορυφαία γιορτή - πανηγύρι του καλοκαιριού, σκορπάει τη χαρά και σταματάει για λίγο τις εντάσεις της πολιτικής και κοινωνικής ζωής.

Ένα δεκαπενταύγουστο, πριν κάποια χρόνια είχα την τύχη να βρεθώ με καλούς φίλους στο πανηγύρι στη Βωβούσα, ένα χωριό – αετοφωλιά στην καρδιά της Πίνδου. Οι κάτοικοι, όλοι Βλάχοι, τηρούν με ευλάβεια το έθιμο, όπως το βρήκαν μέσα στους αιώνες.

Όλη η μέρα ήταν μια τελετουργία:

Μετά τη λειτουργία, στην αυλή της εκκλησιάς στήθηκε διπλός χορός, ο πρώτος με τους άντρες, ο δεύτερος με τις γυναίκες. Πρώτος τον σέρνει ο γεροντότερος.

Ακολουθούν οι επισκέψεις σε όλα τα σπίτια του τιμώμενου μαχαλά.

Πρώτα οι άντρες στη γραμμή και ακολουθούν οι γυναίκες. Εδώ δεν χωράνε συνομιλίες και άλλα θορυβώδη. Με τη σειρά μπαίνουμε στο κάθε ένα. Οι άντρες κάθονται σε άλλο δωμάτιο και σε άλλο οι γυναίκες . Το κέρασμα λιτό, κοινό για όλους και φυσικά το κρασί γεμίζει τα ποτήρια και οι άντρες τραγουδούν, όλοι, μικροί, μεγάλοι.

Η κορύφωση θα έρθει στον άλλο μαχαλά, στο σπίτι του ξενιτεμένου που ήρθε από την Αμερική για το πανηγύρι μετά από κάποιες δεκαετίες.

Εδώ η πανηγυριώτικη χαρά έσμιξε με τη συγκίνηση τόσο δυνατά, που έλεγες πως ζεις την κορύφωση μιας τραγωδίας. Εξάλλου το τραγούδι προέρχεται από την τραγωδία-τραγώδιον.

Το σπίτι όπως το άφησε ο άντρας, όταν έφυγε, με όλα στη θέση τους, καθαρό, περιποιημένο. Τα δωμάτια με τα κρεβάτια της δεκαετίας του 50 και η σάλα με τις καρέκλες. Ήταν σαν το σπίτι του καθενός μας , που γεννήθηκε στο χωριό τότε.

Ο τιμώμενος ξενιτεμένος καλωσόρισε με τη σειρά πρώτα τους άντρες και μετά τις γυναίκες στο μικρό διώροφο σπίτι του. Κι εδώ σε χωριστά δωμάτια οι άντρες και οι γυναίκες. Οι άντρες τραγουδούν τραγούδια βλάχικα του έρωτα, της αγάπης, της ξενιτιάς, του πόνου και της χαράς. Τραγουδούν παθιασμένα, ασταμάτητα. Και ο ξενιτεμένος, εκεί γύρω στα εξήντα, στο κέντρο στη σάλα, να τον βλέπουν και να τους βλέπει όλους. Κρατά το ποτήρι ψηλά, σαν γαμπρός και είναι να απορείς, πώς αντέχει τόση συγκίνηση. Σ’ αυτό το κορυφαίο σμίξιμο του ενός με όλους του χωριού ήταν σαν να έσβησαν όλα τα χρόνια της ξενιτιάς, οι δυσκολίες, οι αγωνίες, οι καημοί, η νοσταλγία.

Τα μάτια δακρύζουν ασυναίσθητα για τον ξενιτεμένο που ζει το κύκνειο άσμα του. Για την ξενιτιά που κουβαλάει ο καθένας μας και το σπίτι του άλλου είναι σαν το δικό μας το πατρικό, που το χάσαμε οριστικά.

Και όπως συμβαίνει στη τραγωδία, την κορύφωση ακολουθεί η κάθαρση. Η επίσκεψη τελειώνει. Ο κόσμος ροβολάει στα σοκάκια του χωριού. Οι άντρες συνεχίζουν κεφάτοι τα τραγούδια ώσπου να φτάσουν στην πλατεία κι εκεί θα χαμηλώσουν σιγά σιγά και θα δώσουν τη θέση τους στα πουλιά που τραγουδούν μέρα και νύχτα. Δίπλα και το ποτάμι ο Αώος, με το πέτρινο γεφύρι, αιώνιο πέρασμα των ξέγνοιαστων περιπατητών, των εμπόρων και των ξενιτεμένων, που ενώνει τους περαστικούς και με το κρύο νερό του να δροσίζει φλογισμένα σώματα και καρδιές.

Ήταν ένα πανηγύρι, που το ζεις μια φορά στα τόσα χρόνια.

Και του χρόνου.

Κοζάνη 15-8-2022

Γκουτζιαμάνη Γιάννα

Πληροφορίες για τα cookies

Τα cookies είναι σύντομες αναφορές που αποστέλλονται και αποθηκεύονται στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή του χρήστη μέσω του προγράμματος περιήγησης όταν αυτό συνδέεται στο Ιντερνέτ. Τα cookies μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή και αποθήκευση δεδομένων του χρήστη όσο αυτός είναι συνδεδεμένος, για να του παράσχουν τις ζητούμενες υπηρεσίες και που ορισμένες φορές τείνουν να μην διατηρούν. Τα cookies μπορεί να είναι τα ίδια ή άλλων:

  • Technical cookies (τεχνικά cookies) που διευκολύνουν την πλοήγηση των χρηστών και τη χρήση των διαφόρων επιλογών ή υπηρεσιών που προσφέρονται από τον ιστό, όπως προσδιορίζουν τη συνεδρία, επιτρέπουν την πρόσβαση σε ορισμένες περιοχές, διευκολύνουν τις παραγγελίες & τις αγορές, συμπληρώνουν φόρμες & εγγραφές, παρέχουν ασφάλεια, διευκολύνουν λειτουργίες (βίντεο, κοινωνικά δίκτυα κλπ.).
  • Customization cookies (cookies προσαρμογής) που επιτρέπουν στους χρήστες να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους (γλώσσα, πρόγραμμα πλοήγησης - browser, διαμόρφωση, κ.α.).
  • Analytical cookies (cookies ανάλυσης) που επιτρέπουν την ανώνυμη ανάλυση της συμπεριφοράς των χρηστών του Ιντερνέτ, επιτρέπουν την μέτρηση της δραστηριότητας του χρήστη και την ανάπτυξη προφίλ πλοήγησης για την βελτίωση των ιστότοπων.

Ως εκ τούτου, όταν έχετε πρόσβαση στον ιστότοπο μας, σύμφωνα με το Άρθρο 22 του Νόμου 34/2002 των Υπηρεσιών Κοινωνίας της Πληροφορίας, στην αναλυτική επεξεργασία των cookies ζητάμε τη συγκατάθεση σας για τη χρήση τους, με σκοπό να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες μας. Χρησιμοποιούμε την υπηρεσία του Google Analytics για τη συλλογή ανώνυμων στατιστικών πληροφοριών όπως για παράδειγμα ο αριθμός των επισκεπτών στον ιστότοπο μας. Τα cookies που προστίθενται από την υπηρεσία Google Analytics διέπονται από τις πολιτικές απορρήτου του Google Analytics. Αν επιθυμείτε μπορείτε να απενεργοποιήσετε τα cookies από το Google Analytics.

Παρακαλούμε, σημειώστε ότι μπορείτε να ενεργοποιήσετε ή απενεργοποιήσετε τα cookies σύμφωνα με τις οδηγίες του προγράμματος πλοήγησης σας (browser).