Κοιτάσματα στην Κύπρο: Ευλογία ή κατάρα; (του Δημήτρη Καλτσώνη)

Τα ευρήματα της ΕΝΙ-ΤΟΤΑΛ στην Κύπρο (ευλογία ή κατάρα, αλήθεια;) ξαναθέτουν επί τάπητος μια σειρά παραμέτρους που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους.

Πρώτη: οι ΗΠΑ και οι ηγέτιδες χώρες της ΕΕ είναι εκείνες που περισσότερο από όλους επιθυμούν διακαώς την εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων της Αν. Μεσογείου. Για την ακρίβεια, έχουν επείγουσα ανάγκη από κάτι τέτοιο και θα ωφεληθούν περισσότερο από κάθε άλλον. Αυτό ισχύει ειδικά στις σημερινές συνθήκες όξυνσης του γεωπολιτικού ανταγωνισμού με τη Ρωσία και τη γνωστή κατάσταση των ραγδαία επιδεινούμενων σχέσεων των δύο πλευρών.

Εννοείται ότι δίπλα ή μάλλον πρίν και από τις κρατικές αυτές οντότητες, οφελειμένες θα είναι οι μεγάλες πολυεθνικές του κλάδου. Εκείνες δηλαδή που έχουν πολλαπλασιάσει σκανδαλωδώς τα κέρδη τους κυρίως το τελευταίο διάστημα εκμεταλλευόμενες στο έπακρο τον πόλεμο στην Ουκρανία και καταληστεύοντας τους λαούς.

Δεύτερη: η Τουρκία θα συνεχίσει και μάλιστα θα εντείνει τις κάθε είδους πιέσεις της προς την Κύπρο και την Ελλάδα. Θα εντείνει με όλα τα μέσα την προσπάθειά της να αρπάξει ένα σοβαρό μερίδιο από τα κοιτάσματα, την αξιοποίηση και εκμετάλλευσή τους. Και καθώς η Τουρκία είναι περιφερειακή δύναμη έχει τον τρόπο, όπως επανειλημμένα έχει αποδειχθεί, να ασκήσει οικονομικές, πολιτικές, διπλωματικές ακόμη και στρατιωτικές πιέσεις.

Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι η όποια κατανομή διεκδικείται από την Τουρκία, δεν θα γίνει με τρόπο δίκαιο και αμοιβαία επωφελή. Σε αυτές τις περιπτώσεις η μοιρασιά γίνεται ανάλογα με την δύναμη επιβολής. Η ιστορία βρίθει πολλών παραδειγμάτων. Πώς για παράδειγμα γινόταν η κατανομή των αποικιών παλαιότερα; Ανάλογα με τη δύναμη των όπλων των αποικιοκρατικών δυνάμεων. Αυτό ισχύει ακόμη πιο πολύ καθώς, ως γνωστό, η Τουρκία αντιτίθεται ενεργά στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας, άρα δεν δέχεται ούτε τις στοιχειώδεις αρχές κατανομής της ΑΟΖ στις οποίες έχει καταλήξει η διεθνής κοινότητα εδώ και τέσσερεις δεκαετίες.

Τρίτη: για μια ακόμη φορά οι ΗΠΑ και η ΕΕ (πρωτίστως η Γερμανία) θα ασκήσουν πιέσεις στην Ελλάδα και στην Κύπρο για υποχωρήσεις στα κυριαρχικά δικαιώματα προκειμένου να υπάρξει συνεννόηση και “συνεκμετάλλευση” με την Τουρκία. Το βασικό τους επιχείρημα είναι ότι εκμετάλλευση των κοιτασμάτων χωρίς την Τουρκία δεν γίνεται. Εμείς (δηλαδή ΗΠΑ και ΕΕ) επειγόμαστε να τα εκμεταλλευτούμε. Επομένως Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να κάνουν πίσω από τις αρχές του διεθνούς δικαίου. Ως αντάλλαγμα κάποιες εταιρείες τους θα λάβουν ένα μικρό μερίδιο της πίτας.

Ο δρόμος αυτός οδηγεί στη “συνεκμετάλλευση” σε βάρος των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, ίσως ακόμη και σε πολεμικές περιπέτειες για τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων και των πολυεθνικών. Νομίζω πως συμφερότερη για τον ελληνικό λαό είναι η στάση υπομονετικής, σταθερής υπεράσπισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων, του διεθνούς δικαίου και της ειρήνης. Τα κοιτάσματα δεν πρέπει να γίνουν αντικείμενο καταλήστευσης από μεγάλες και περιφερειακές δυνάμεις. Θα αξιοποιηθούν, όπως αποφασίσει κάθε λαός, αφού διασφαλιστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα.

*Ο Δημήτρης Καλτσώνης είναι καθηγητής θεωρίας κράτους και δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

ΠΗΓΗ: www.kommon.gr