Ο Δημήτρης Βλαχοπάνος για το θάνατο του Μωυσή Ελισάφ

Έφυγε σήμερα απ' τη ζωή παλεύοντας με τον καρκίνο ο Μωυσής Ελισάφ. Είχα την τιμή να τον γνωρίσω και να τον βάλω στη ζωή μου ως έναν ξεχωριστό φίλο και υπέροχο άνθρωπο. Ο Μωυσής Ελισάφ, Δήμαρχος Ιωαννίνων, Γενικός Γραμματέας του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος και Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων, ήταν πάντα παρών στους αγώνες της μνήμης και της δικαιοσύνης.

Κρατώ πάντα στην ψυχή μου τα ζεστά και λιτά του λόγια από την παρουσίαση του βιβλίου μου "Ισαάκ Μιζάν, αριθμός βραχίονα 182641" τόσο στην Άρτα όσο και στην Αθήνα: "Ο συγγραφέας αποδίδει με ανεπανάληπτο τρόπο τα ανθρώπινα άλγη του επιζήσαντα μετά την απελευθέρωση: το άλγος της χαμένης οικογένειας, της καθολικής δυστυχίας, της αθεράπευτης και αμετάκλητης ηθικής εξάντλησης, της ζωής που έπρεπε να ξαναρχίσει από τα ερείπια αβοήθητης. Αλλά και της ντροπής και ενοχής και τον αβίωτο ρόλο του επιζώντα μάρτυρα. Μιας ντροπής που ένιωσε, όπως όλοι όσοι επιβίωσαν της Σοά, για τον εαυτό τους αλλά και για την ανθρωπότητα, για όλο το ανθρώπινο γένος".

Αλλά κρατώ κι ένα δείγμα από τη συγκλονιστική του ομιλία στο Κομμένο πριν δύο χρόνια: "Η 16η Αυγούστου του 1943 ήταν ημέρα παραφροσύνης για το μαρτυρικό χωριό του Κομμένου. Κρατώ από τη φρίκη εκείνης της ημέρας μόνο δύο κορυφαίες στιγμές: εφτά μηνών βρέφος κάηκε με βενζίνη που τέθηκε με βαμβάκι στο βελούδινο στόμα του και ετοιμόγεννη κοπέλα βρέθηκε σφαγμένη και ξεκοιλιασμένη με το έμβρυο νεκρό πεταμένο δίπλα της. Σταματώ. Ο "γενναίος" αυτός στρατιώτης του Χίτλερ (Χ. Ντόνατ), 20χρονος τότε, αργότερα στη μεταπολεμική Γερμανία έγινε δάσκαλος και αργότερα διευθυντής σχολείου, για να διδάξει και πάλι προφανώς Γκαίτε και Σίλλερ. Εκτελούσε, λέει, διαταγές. Εκτελούσε διαταγές, και αυτός, ως εκτελεστικό όργανο, κάτι, ας πούμε σαν πλήκτρο του πιάνου, εφήρμοσε με αξιοζήλευτη ακρίβεια την εντολή. Και ως εδώ τερματιζόταν η ευθύνη του".

Καλό σου ταξίδι, φίλε μου Μωυσή.