Αργύρης Παφίλης: Βόιο! Το πέτρινο πολύτοξο γεφύρι του Κριμηνίου κινδυνεύει. Εαν πέσει έστω κι ένα γεφύρι στη γη των πετράδων θα είναι ντροπή όλων μας!
Πέτρινες κορμοστασιές, δρασκελιές του δέους, πρωτομάστοροι ασπούδαχτοι σπουδαίοι με την τέχνη τους δάμασαν
τους άγριους θεούς των ποταμών και σαν παλιά τοιχογραφία διηγούνται πέτρα την πέτρα τους αλλόκοτους θρύλους που ζώνουν τα υγρά τους θεμέλια και ιστορούν για το πώς η ανάγκη γίνεται σπουδή τέχνης και προεκτείνει την ομορφιά της φύσης.
Στολίδια ανεκτίμητης πολιτισμικής και πολιτιστικής αξίας, αλλά παράλληλα και κληροδότημα εύθραυστο, είναι τα πέτρινα τοξοτά γεφύρια της Δυτικής Μακεδονίας τα οποία αποτελούν μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία της νεότερης ιστορίας και μία από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις της αρχιτεκτονικής για τον προβιομηχανικό άνθρωπο.
Στο Βόιο σώζονται δεκαέξι (16) πέτρινα γεφύρια μόνοτοξα, δίτοξα, τρίτοξα και πολύτοξα. Τα έξι από αυτά γεφυρώνουν έως σήμερα το ποτάμι της Πραμόριτσας. Κάποτε βέβαια υπήρχαν περισσότερα όμως κάποια παρασύρθηκαν από τον μεγαλύτερο τους αντίπαλο το ποτάμι και άλλα καταστράφηκαν στους πολέμους.
Το γεφύρι του Κριμηνίου χτίστηκε το έτος 1802 επάνω στον ποταμό Πραμόριτσα. Κατασκευάστηκε για να συνδέσει το Κριμήνι με τη Λούβρη και το Τσοτύλι, κάτι που συνεχίζει να το κάνει εως σήμερα. Από επάνω του διέρχεται ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος που συνδέει το Τσοτύλι με το Κριμήνι περίπου δύο χιλιόμετρα πριν το χωριό.
Είναι πεντάτοξο, αλλά η τελευταία και μικρότερη καμάρα του έχει καλυφθεί από τις προσχώσεις του ποταμού και δεν είναι ορατή. Η μεγάλη του καμάρα, στο κέντρο της οποίας υπήρχε εντοιχισμένη πέτρα όπου αναγράφονταν η χρονολογία κτίσης του, ανατινάχτηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του έτους 1947 και έκτοτε αντικαταστάθηκε με σκυρόδεμα.
Το γεφύρι φθάνει σε μήκος τα 45 μέτρα. Το πλάτος του είναι 3,7 μέτρα, λίγο μεγαλύτερο από ό,τι στο παρελθόν, λόγω της τσιμεντένιας πλάκας που το κάλυψε. Το άνοιγμα του μεγαλύτερου τόξου είναι 6,80 μέτρα.
Χορηγοί του έργου ήταν ο ιερέας του Κριμηνίου Παπαστέργιος και η παπαδιά του. Το χτίσιμο ενός γεφυριού εκείνα τα χρόνια θεωρούνταν κάτι ιερό. Για αυτό το λόγο, ο δάσκαλος του Κριμηνίου Ν. Μούμος είχε μάθει στα παιδιά του σχολείου να τραγουδούν από ευγνωμοσύνη κάθε βράδυ στο νάρθηκα της εκκλησίας: Τον Παπαστέργιο με την παπαδιά του και με τα παιδιά του, Θεέ συγχώρησέ τους και ανάπαυσέ τους.
Σήμερα το γεφύρι του Κριμηνίου κινδυνεύει άμεσα! Η φθορές που έχει υποστεί στα βάθρα των τόξων, στους θολίτες, στους αρμούς ( αρκετές πέτρες είναι στον αέρα) και στο κατάστρωμα είναι τεράστιες. Η διέλευση των αυτοκινήτων από το οδόστρωμά του, υδάτινο στοιχείο και ιδιαίτερα οι πλημμύρες του ποταμού σε συνεργασία με την πυκνή βλάστη, χρόνο με το χρόνο κατατρώνε τα βάθρα και το σώμα του γεφυριού. Πολλά και σοβαρά τα προβλήματα που παρουσιάζει το πολύτοξο γεφύρι του Κριμινίου που κινδυνεύει άμεσα, με κατάρρευση. Ο Άρης Ψιλέκαρης πολιτικός Μηχανικός, ο Γιώργος Παπαδόπουλος πρόεδρος της Βοϊακής Εστίας θεσσαλονίκης, ο Πολιτιστικός σύλλογος Κριμινίου, https://m.facebook.com/groups/117375428364618/permalink/1845777628857714/και αρκετοί Βοϊότες με στόχο την ευαισθητοποίηση της Πολιτείας, της κοινής γνώμης και των αρμόδιων φορέων, κάνουν ότι είναι δυνατόν για να μην περιέλθει το γεφύρι σε αχρηστία και αναπόφευκτα γίνει βορά στη φθοροποιό δύναμη του πανδαμάτορα χρόνου αλλά και να μην συμβεί και κάποιο σοβαρό ατύχημα λόγω της διέλευσης αυτοκινήτων από το οδόστρωμά του.
Να γίνει επιτέλους μια καινούργια γέφυρα σε κάποιο άλλο σημείο. Το γεφύρι να συντηρηθεί-επισκευαστεί και να αναδειχθεί ως ένα από τα μοναδικά δείγματα της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Βέβαια μετέπειτα πρέπει εσαεί να λαμβάνει της ανάλογης πολιτειακής φροντίδας. Είναι υποχρέωση της Περιφέρειας και του δήμου Βοΐου. Βέβαια η Κοινότητα Κριμηνίου, ο Πολιτιστικός σύλλογος Κριμινίου, https://m.facebook.com/groups/117375428364618/permalink/1845777628857714/ . η Βοϊακή Εστία θεσσαλονίκης, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βοϊοτών και της Κοζάνης μπορούν να βοηθήσουν πιέζοντας τις αρμόδιες υπηρεσίες και την πολιτεία.
Εαν πέσει έστω κι ένα γεφύρι στη γη των πετράδων θα είναι ντροπή όλων μας!
Αργύρης Παφίλης
