Μίκης Θεοδωράκης: Η μέρα που συστήθηκε στο κοινό! (video)
«Ο οικουμενικός Μίκης», «ο Θεοδωράκης της Ελλάδας», «ο τελευταίος των μεγάλων» ήταν μερικοί χαρακτηρισμοί που τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία.
Όλοι στάθηκαν στον άνθρωπο, στην προσωπικότητά του.
Όμως ο μουσικός Μίμης Θεοδωράκης από κάπου ξεκίνησε, κάποτε έκανε τα πρώτα βήματα που παραμένουν γνωστά μόνο στους φανατικούς μελετητές της μουσικής του. Με ένα… ξεκίνησε από τη συμφωνική μουσική, ξεπερνάμε ένα μεγάλο και γόνιμο διάστημα.
Πως αντέδρασαν κοινό και κριτικοί στη πρώτη του εμφάνιση; Και πότε ήταν αυτή; Πριν γράψει τα τραγούδια που όλοι ξέρουμε και άντεξαν στο χρόνο, έγραψε την πρώτη του Συμφωνία. Και στο λυκόφως της δημιουργικής του καριέρας επέστρεψε εκεί απ’ όπου ξεκίνησε γράφοντας την έβδομη.
Γυρίζουμε το χρόνο πίσω. Στις 16 Νοεμβρίου 1955, ημέρα Τετάρτη. Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών παρουσιάζει την 1η Συμφωνία του Μίκη Θεοδωράκη.
Ο συνθέτης έχει επιστρέψει από το Παρίσι, έχουν προηγηθεί περιπετειώδεις σπουδές του στο Ωδείο Αθηνών (1943-46). Έχει μεσολαβήσει ο Εμφύλιος, αλλά και η εξορία. Δεν ήταν δυνατόν να μην επηρεαστεί από όλα αυτά τα γεγονότα, αλλά και αντλήσει έμπνευση.
Τα πρώτα σχέδια της 1ης Συμφωνίας γράφτηκαν στο χωριό Δάφνη της Ικαρίας. Το θέμα είναι ο θάνατος δύο φίλων και συμπολεμιστών. Του Μάκη Καρλή που σκοτώθηκε από νάρκη στο Πήλιο και του Βασίλη Ζάννου που εκτελέστηκε στο Γουδί.
Τα πρώτα σχέδια της Συμφωνίας χάθηκαν σε μια καταιγίδα στη Μακρόνησο. Την πιάνει από την αρχή. Τα χειρόγραφα θα χαθούν και πάλι στον ίδιο τόπο που κυρίως ήταν τόπος μαρτυρίου και κατά δεύτερο λόγο έμπνευσης. Θα αρχίσει για τρίτη φορά να συνθέτει στα Χανιά (1950—51) για να ολοκληρώσει το έργο του στην Αθήνα το 1954.
Ένας νέος συνθέτης με αριστερό παρελθόν να παρουσιάζει έργο του στην Αθήνα του 1955 είναι από μόνο του παράδοξο. Όμως τα παράδοξα δεν σταματούν εδώ. Οι συνήθως αυστηροί κριτικοί επαίνεσαν το έργο. Αυτό κι αν αποτελεί πρωτοτυπία. Ανάμεσα σε αυτούς κι ο Μανόλης Καλομοίρης, τεράστιο μουσικό μέγεθος με σημαντικότατο μουσικό έργο. Οι έπαινοι του αποτελούν παράσημο για το νέο συνθέτη κι οι παρατηρήσεις του οδηγός.
Έγραψε στην εφημερίδα «Έθνος» δύο μέρες μετά τη συναυλία:
Ακόμα και η πάντα αυστηρή στην κριτική «Καθημερινή» διατυπώνει ενστάσεις για το συγκεκριμένο έργο, αλλά παραδέχεται το ταλέντο του νέου συνθέτη.
Στο ίδιο πνεύμα κινούνται και «ΤΑ ΝΕΑ»
Υπάρχει όμως και ένα ρεπορτάζ στο περιοδικό «Ταχυδρόμος» που στις μέρες μας αποτελεί ντοκουμέντο. Σε μια σελίδα συμπυκνώνει όλες τις κριτικές που έγιναν στον Τύπο για την πρώτη αυτή εμφάνιση του Μίκη Θεοδωράκη στο ευρύ κοινό και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ένας νέος σημαντικός συνθέτης έχει εμφανιστεί.
Τι ήταν αυτό που ενθουσίασε κοινό και κριτικούς; Όσοι έχουν απορίες μπορούν να τις λύσουν ακούγοντας το πρώτο συμφωνικό έργο.
Α’ ΜΕΡΟΣ
Β’ ΜΕΡΟΣ
ΠΗΓΗ: www.newscenter.gr
