Του Σεϊχη Μπεντρεντίν τα παλικάρια (Επιμέλεια Νίκος Δινόπουλος)
Είναι φτωχά τα λόγια (φρίκη, κτηνωδία, εξανδραποδισμός, γενοκτονία…)·
δεν είναι δυνατόν να περιγράψουν αυτό που απροκάλυπτα συντελείται γύρω μας: στην Ουκρανία, στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, στην υπαίθρια φυλακή στη Λωρίδα της Γάζας και στα κατεχόμενα εδάφη της Παλαιστίνης από το κράτος δολοφόνο του Ισραήλ και σε κάθε άλλη γωνιά του πλανήτη στα προηγούμενα χρόνια -μακρύς ο κατάλογος για να παρατεθεί- με την ωμή άμεση εμπλοκή είτε μέσω αντιπροσώπων των ιμπεριαλιστών τρομοκρατών των ΗΠΑ, της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, της «Συλλογικής Δύσης».
Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για την ανθρωπότητα, για τον πλανήτη, να δοθεί ένα τέλος στην ιμπεριαλιστική αποικιοκρατική τρομοκρατία των ΗΠΑ, της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, της «Συλλογικής Δύσης».
Λευτεριά στην Παλαιστίνη
Αλληλεγγύη σε κάθε θύμα των ιμπεριαλιστών τρομοκρατών της «Συλλογικής Δύσης».
Στο ζόφο που ζούμε, κάτι έχουν να μας πουν οι ποιητές…
Διάβασε εδώ:
Του Μπεντρεντίν τα παλικάρια στην οθωμανική και στη σύγχρονη τουρκική ιστορία
Και εδώ:
Σεΐχης Μπεντρεντίν - Ένας πρώιμος Eλληνο-Tούρκος κομμουνιστής – διεθνιστής
του Σουνγκούρ Σαβράν
Μελοποιημένα αποσπασματα στα τούρκικα από το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ «Το έπος του Σεϊχη Μπεντρεντίν»: Cem Karaca - Şeyh Bedrettin Destanı και Zülfü Livaneli - Şeyh Bedrettin Destanı και παρακάτω στα ελληνικά.
Το έπος του Σεϊχη Μπεντρεντίν Ι
Ποίηση: Ναζίμ Χικμέτ
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Πρώτη ερμηνεία: Μαρία Δημητριάδη
Δίσκος: Πολιτικά τραγούδια
Έκανε ζέστη
Αυτός ασάλευτος πάνου στα βράχια κοίταζε
Τα μάτια του σάμπως δυο αετοί
Χιμούσανε κατά τον κάμπο
Αυτός απάνω από τα όρη του Καράμπουρουν
Κοίταζε τον ορίζοντα
Εκεί που τούτη η γης ετέλειωνε
Και σούφρωσε τα φρύδια του
Έκανε ζέστη
Ο Μουσταφά ο Λοχαγός του Μπεντρεντίν κοίταζε
Κοίταζε δίχως φόβο
Ο χωρικός ο Μουσταφά
Δίχως οργή
Κοίταζε ολόισια μπροστά του
Κι από ψηλά από τα βράχια
Κοίταζαν του Μπεντρεντίν τα παλληκάρια
Του Μπεντρεντίν τα παλληκάρια
Πέρα απ’ τον ορίζοντα κοιτάζανε
Μ’ άσπρα πουκάμισα δίχως ραφές
Με ξέσκεπα κεφάλια
Μ’ όλόγυμνα σπαθιά και πόδια
Του Μπεντρεντίν τα παλληκάρια
Στον εχθρό ριχτήκανε
Τούρκοι χωριάτες του Αιδινιού
Ρωμιοί ψαράδες απ’ τη Σάμο
Να οι δέκα χιλιάδες σύντροφοι του Μουσταφά
Το έπος του Σεΐχη Μπεντρεντίν II
Οι νικητές σκουπίσανε τα ματωμένα τους σπαθιά
στ’ άσπρα δίχως ραφές πουκάμισα των νικημένων
κι η γη π’ όλοι μαζί την είχαν τραγουδήσει
κι η γη που την οργώσανε τ’ αδερφικά τους χέρια
ποδοπατήθηκε απ’ τα πέταλα των αλόγων που φτάσαν το πρωί
μπρος το παλάτι της Αδριανούπολης
Νικήθηκαν
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Στίχοι: Κώστας Τριπολίτης
Πρώτη ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
Δίσκος: Συγγνώμη για την άμυνα (MINOS-EMI, 1992)
[Έγινε ό,τι ήταν να τελειώνει…
Προσοχή! Η μνήμη ξέρει
πανικούς ν’ ανακυκλώνει…
κάθε δευτερόλεπτό της
δύο ντίλερ δολοφόνοι.
Η ζωή εδώ βιώνει
και όχι μόνον η ζωή…]
Είπατε ό,τι είχατε να πείτε…
προσοχή! Η μνήμη όταν
επιστρέφει εκδικείται…
με τις ίδιες άδειες λέξεις
που σ' αυτήν θα αποτανθείτε.
Η ζωή ενθάδε κείται
και όχι μόνον η ζωή…
Ναζίμ Χικμέτ - Ποιήματα, Απόδοση Γιάννης Ρίτσος, εκδόσεις «ΚΕΔΡΟΣ»
ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
(Απόσπασμα)
Έκανε ζέστη
Έκανε ζέστη σαν ένα μαχαίρι
ένα μαχαίρι με ματόβρεχτη λαβή και ζεστό σίδερο.
Έκανε ζέστη
Τα σύγνεφα είτανε κατάφορτα
Τα σύγνεφα άπ’ τη μια στιγμή στην άλλη
θα ξεσπούσανε.
ΑΥΤΟΣ, ασάλευτος πάνου στα βράχια
κοίταζε.
Τα μάτια του, σάμπως δυο αϊτοί, χυμούσανε κατά τον
κάμπο
Κει κάτου
η πιο απαλή κ’ η πιο σκληρή
η πιο τσιγγούνα, η πιο γενναιόδωρη
η πιο ερωτιάρα
η πιο μεγάλη κ’ η πιο ωραία άπ’ όλες τις γυναίκες
η ΓΗΣ
Θα γεννούσε απ’ τη μια στιγμή στην άλλη.
Έκανε ζέστη.
ΑΥΤΟΣ, απάνου απ’ τα όρη του Καράμπουρουν
κοίταζε τον ορίζοντα
εκεί που τούτη η γης ετέλειωνε
και σούφρωσε τα φρύδια του.
Μια πυρκαϊά πεντάφλογη στ’ ακροούρανο
αναπηδούσε
κόβοντας σάμπως ματωμένες παπαρούνες
τα κεφάλια των παιδιών
σέρνοντας πίσω της ολόγυμνες κραυγές.
Είταν ο πρίγκιπας Μουράτ που ερχότανε
Κ’ είταν η Διαταγή η Αυτοκρατορική:
ο πρίγκιπας Μουράτ
να κατεβεί στις πεδιάδες του Αϊδινιού
και να χτυπήσει εκεί το Μουσταφά,
το λοχαγό του Μπεντρεντίν.
Έκανε ζέστη
ο Μουσταφάς, ο λοχαγός του Μπεντρεντίν, εκοίταζε
Κοίταζε δίχως φόβο, ο χωρικός ο Μουσταφάς
(δίχως οργή, δίχως χαμόγελο)
κοίταζε ολόϊσα μπροστά του.
Η πιο απαλή και η πιο σκληρή
η πιο τσιγγούνα, η πιο γενναιόδωρη
η πιο ερωτιάρα
η πιο μεγάλη κ’ η πιο ωραία άπ’ όλες τις γυναίκες:
η ΓΗΣ
θα γεννούσε απ’ τη μια στιγμή στην άλλη.
Κοίταζε
κι από ψηλά απ’ τα βράχια, κοίταζαν του Μπεντρεντίν
τα παλληκάρια,
Πάνου στ’ αυτοκρατορικά φτερά κάποιου θανατερού πουλιού
είταν ο ορίζοντας της γης τους που όλο σίμωνε.
Λοιπόν αυτοί οι άνθρωποι που κοιτάζανε ψηλά απ’ τα βράχια
αυτοί οι άνθρωποι είχαν απλώσει αυτή τη γης
με το σταφύλι της, το σύκο, της, το ρόδι της,
το πρόβατά της που το δέρμα τους είναι πιο κίτρινο απ’ το μέλι
και ποτ το γάλα τους είναι πυκνότερο απ’ το μέλι
με τ’ άλογά της τα σπαθάτα με τη λιονταρίσια χαίτη.
Λοιπόν αυτοί οι άνθρωποι είχαν απλώσει αυτή τη γης
δίχως καθόλου τοίχους, δίχως σύνορα
σαν ένα αδερφικό τραπέζι.
Έκανε ζέστη
Του Μπεντρεντίν τα παλληκάρια πέρα στον
ορίζοντα κοιτάζανε
Η πιο απαλή κ' η πιο σκληρή
η πιο τσιγγούνα, η πιο γενναιόδωρη
η πιο ερωτιάρα
η πιο μεγάλη κ’ η πιο ωραία απ’ όλες τις γυναίκες
η ΓΗΣ
θα γεννούσε απ’ τη μια στιγμή στην άλλη.
Έκανε ζέστη
Τα σύγνεφα είτανε κατάφορτα.
Η πρώτη στάλα σα μια λέξη τρυφερή
ήρθε να πέσει εκεί στη γη
και
μονομιάς
σάμπως να πέφταν απ’ τα βράχια
σα νάβρεχε απ’ τον ουρανό
σα ν’ αναπήδαγαν απ’ το χώμα
σαν τους στερνούς καρπούς τούτης της γης,
μ’ άσπρα πουκάμισα δίχως ραφές.
με ξέσκεπα κεφάλια,
μ’ ολόγυμνα σπαθιά και πόδια,
του Μπεντρεντίν τα παλληκάρια στον οχτρό ριχτήκανε
Σαν αστραπή γενήκαν όλα.
Τούρκοι χωριάτες του Αϊδινιού,
ρωμιοί ψαράδες απ’ τη Σάμο,
εβραίοι μικρεμπόροι,
οι δέκα χιλιάδες σύντροφοι του Μουσταφά
μπήκαν σα δέκα χιλιάδες πελέκια
μέσα στου οχτρού το δάσος.
Οι φάλαγγες με τις πρασινοκόκκινες σημαίες
με τις πελεκητές ασπίδες και τα χάλκινα κράνη
δεκατίστηκαν -είναι αλήθεια-
όμως σαν έπεσε το βράδι ύστερα απ’ τη νεροποντή
απ’ τις δέκα χιλιάδες είχαν μείνει μόνο δυο χιλιάδες.
Οι δέκα χιλιάδες είχαν δώσει τις οχτώ χιλιάδες τους
για να μπορούν:
«Τραγουδώντας όλοι μαζί
να τραβούν όλοι μαζί τα δίχτυα άπ’ το νερό
να δουλεύουνε το σίδερο σάμπως δαντέλα
οργώνοντας τη γης όλοι μαζί
να τρώνε όλοι μαζί τα σύκα τα γιομάτα μέλι
νάναι μαζί παντού και σ’ όλα
εξόν από το μάγουλο
της πολυαγαπημένης ».
Νικήθηκαν.
Οι νικητές σκουπίσανε τα ματωμένα τους σπαθιά
στ’ άσπρα δίχως ραφές πουκάμισα των νικημένων
Κ’ η γης που όλοι μαζί την είχαν τραγουδήσει
η γης που την οργώσανε τ’ αδερφικά τους χέρια
ποδοπατήθηκε απ’ τα πέταλα
των αλόγων που φτάσανε το πρωί μπρος στο παλάτι της
Αδριανούπολης.
