Ευχές της ποίησης για το 2024 (του Θανάση Σκαμνάκη)
Τελευταία ημέρα του 2023. Συνηθίζονται ευχές. Με ή χωρίς περιεχόμενο. Με ή χωρίς αίσθημα. Εξαρτάται από τον αποστολέα, τον πομπό, και από τον παραλήπτη, τον δέκτη.
Εξαρτάται από τις συνθήκες. Μερικές φορές προσλαμβάνονται ως παρηγοριά, μερικές φορές ως ειρωνεία, άλλες ως κυριολεξία.
Ας συνειδητοποιήσουμε τη συμβατικότητά τους αφ’ ενός αλλά και τη γοητευτική τους κυριολεξία αφ’ ετέρου!
Ας αφεθούμε στην ευεξία μιας υπόσχεσης, πως μπορεί ο κόσμος να αλλάζει και να γινόμαστε καλύτεροι!
Ας πιστέψουμε τη γοητεία των παραμυθιών, που πάντα είχαν κάθε λόγο να παρηγορούν και να καλυτερεύουν τους ανθρώπους!
Ας ανταλλάξουμε παιχνίδια, μια χάντρα, ένα γούρι, ένα τρενάκι, ένα ταμπούρλο, ένα φιλί, έναν έρωτα!
Κι εύχομαι να γίνονται κυριολεξία οι στίχοι.
Επειδή, αίφνης, μαζί με πολλές αισιοδοξίες, αποσύρεται, σταδιακά και ανεπαισθήτως, και η αισιοδοξία της ποίησης. Η ματαιόδοξη απόγνωσή της, που στο βούλιαγμά της υπονοεί την υπέρβαση.
Μαθαίνουμε να επιβιώνουμε με λίγα. Τσιμπολογάμε από ένα τραπέζι που το σήκωσε η νοικοκυρά πολύ καιρό τώρα – και εν αναμονή ενός που θα στρωθεί.
Αλλά δε γεννηθήκαμε, δεν πιστέψαμε, δεν υποστηρίξαμε, δεν διαψευστήκαμε για λίγα.
Η πραγματικότητα, αυτό μπορεί να εκληφθεί ως ορισμός, εμπεριέχει όλα τα σχέδια που έγιναν και ακόμη όλα εκείνα που ματαιώθηκαν. Πραγματικό δεν είναι εκείνο που ακουμπάω, αλλά εξ ίσου – μπορεί και πιο πολύ – κι εκείνο που σκέφτηκα. Περιλαμβανομένων και όλων των αυταπατών.
Οι ψευδαισθήσεις δεν είναι για πέταμα. Όσο φλυαρούμε για έναν υποθετικό ρεαλισμό χάνουμε όλη τη μαγεία του ονείρου.
Κι όλα αυτά τα γράφω με αφορμή ένα στίχο, κυριολεκτώντας επ’ αυτού, αποδεχόμενος την αλήθεια του:
«και κείνο το δέντρο των ονείρων
που ποτέ δεν θα γίνουν ζωή»
(Κατερίνα Θανοπούλου, Ζώσα μνήμη, εκδόσεις Άπαρσις).
Στίχος που επιζεί και πολλαπλασιάζει την ισχύ τους, τη διακλαδώνει και την αιωρεί στο παρόν και στο μέλλον. Που την μοιράζει στην πραγματικότητα, η οποία δεν υπάρχει χωρίς αυτό το δέντρο των ονείρων.
Που γίνεται απόδειξη πως ό,τι ονειρεύεσαι γίνεται μέρος της πράξης ή, έστω, του πραγματικού κόσμου.
«Η ποίηση είναι ζωτική ανάγκη της ύπαρξής μας. Διαμορφώνει την ποιότητα του φωτός μέσα στο οποίο διατρανώνουμε τις ελπίδες και τα όνειρά μας για επιβίωση και αλλαγή, ενός φωτός που πρώτα γίνεται γλώσσα, μετά ιδέα, μετά χειροπιαστή δράση. Η ποίηση είναι ο τρόπος μας να δώσουμε όνομα στο ανώνυμο, ώστε να μπορέσουμε να το σκεφτούμε…
»Καθώς τα γνωρίζουμε και τα αποδεχόμαστε, τα συναισθήματά μας και η ειλικρινής εξερεύνηση τους γίνονται τόποι ιεροί και φυτώρια των πιο ριζοσπαστικών και τολμηρών ιδεών. Γίνονται καταφύγιο για τη διαφορά, που είναι τόσο αναγκαία για την αλλαγή και για τη σύλληψη κάθε δράσης που έχει νόημα».
Με αυτά και πολλά ακόμη απαντά, συγκατανεύει μάλλον, στην Κατερίνα Θανοπούλου η αμερικανίδα Όντρι Λοντ, «Μαύρη, λεσβία, μητέρα, μαχήτρια, ποιήτρια», όπως αυτοπροσδιοριζόταν (Οντρι Λοντ, Sister Οutsider, εκδόσεις Κείμενα, μετάφραση Ισμήνης Θεοδωροπούλου).
Συναινεί η Κατερίνα:
«Η ποίησις ως ρέον του λόγου
απίστευτα σκληρή
απίστευτα απέριττη στη σκληρότητά της».
Σας παραχωρώ μια θέση στην πραγματικότητα, συνεισφέρω μια ευλογία στην ποίηση, ονειρεύομαι επάλληλες ιδέες ιερών αναμετρήσεων. Ο κόσμος δεν πάει κατ’ ευχήν, αλλά οι ευχές (και η πράξη τους) αλλάζει τον κόσμο.
Καλή χρονιά!...
ΠΗΓΗ: www.kommon.gr
