Αποτελέσματα έρευνας ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ σε τσάι - φασκόμηλο - ρίγανη στις περιοχές Ξηρολίμνη & Μεταμόρφωση (Γράφει η Μάγδα Ανδρονικίδου)
Τσάι του βουνού, φασκόμηλο, ρίγανη. Κορυφαία βότανα της περιοχής μας μετά απο μελέτη-έρευνα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ
αποκτούν ταυτότητα, αποκτούν διαπιστευμένο πολλαπλασιακό υλικό από γηγενές γενετικό υλικό.
Ο Δήμος Κοζάνης σε συνεργασία καλλιεργητών των παραπάνω Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών ( ΑΦΦ ) των δ. διαμερισμάτων , Ξηρολίμνης – Μεταμόρφωσης , υποστήριξαν τον ΕΛΓΟ -ΔΗΜΗΤΡΑ να υλοποιήσει το έργο «Ανάδειξη και διαπίστευση ΑΦΦ περιοχής Κοζάνης». Το έργο παρουσιάσθηκε σε ημερίδα στην πόλη μας από την κ. Χατζοπούλου Λίνα, προϊσταμένης του τμήματος γενετικής βελτίωσης & φυτογενετικών πόρων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
Υπόψη ότι η Ξηρολίμνη γειτνιάζει με το βουνό Άσκιο, η δε Μεταμόρφωση με το βουνό Βούρινο, βουνά εξέχουσας βιοποικιλότητας, πλούσια σε αυτοφυή είδη και ενδημικά φυτά. Μετά από αναλύσεις δειγμάτων αποξηραμένων προϊόντων από όλους τους καλλιεργητές και δειγμάτων αντίστοιχων των δύο βουνών αλλά και δειγμάτων εδάφους για εδαφική ανάλυση, έχουμε τα εξής αποτελέσματα σύμφωνα με την μελέτη – έρευνα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ:
Sideritis raeseri (τσάϊ του βουνού): Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αφορούν το άρωμα, την βιοδραστικότητα (φαινόλες, αντιοξειδωτική δράση), την διατροφική σύσταση, και την περιεκτικότητα σε ιχνοστοιχεία. Η παρουσία πολλών και διαφορετικών συστατικών συνεισφέρουν στο αρωματικό προφίλ και επιβεβαιώνουν τον εξαιρετικά αρωματικό χαρακτήρα του Σιδερίτη της περιοχής Μεταμόρφωσης – Ξηρολίμνης.
Τα καλλιεργούμενα φυτά έχουν παρόμοιες ουσίες με αντιοξειδωτική δράση με τα αυτοφυή δηλαδή δεν υποβαθμίστηκε η ποιότητα του σιδερίτη της περιοχής, αλλά είναι πολύ υψηλή, υψηλότερη από αυτές που καταγράφονται στην βιβλιογραφία για είδη sideritis raeseri και sideritis scardica. Η διατροφική σύσταση της δρόγης περιλαμβάνεται σε αναλύσεις για καθένα παραγωγό χωριστά, μπορεί δε να χρησιμοποιηθεί ως ετικέτα. Τα αποτελέσματα της γενετικής ανάλυσης δείχνουν ότι τα φυτά της περιοχής ανήκουν στο είδος sideritis raeseri (ταυτότητα) και δείχνουν πολύ στενή σχέση με τα αυτοφυή που σημαίνει ότι διατηρείται το αρχικό γενετικό υλικό αναλλοίωτο.
ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ (salvia offcinalis) είναι ευρύτατα εξαπλωμένο στον Ν. Κοζάνης. Υπάρχει σχετική Μονογραφία για τα φύλλα του στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) από το 2016,( ΕΜΑ/ΗΜPC/277152/2015). To αιθέριο έλαιο όμως επειδή είναι τοξικό δεν περιλαμβάνεται στην μονογραφία. Μελετήθηκαν πληθυσμοί φασκόμηλου από περιοχές της Κοζάνης , για την σύσταση αιθέριου ελαίου αυτοφυών φυτών και η περιεκτικότητα φαινολικών συστατικών αλλά επίσης και η σύσταση αιθέριου ελαίου αυτοφυούς φασκόμηλου από το βουνό. Η συλλογή έγινε από υψόμετρο 1.400 μ. του Ασκίου (Σινάτσκου) από ομάδα καλλιεργητών Ξηρολίμνης με επικεφαλής την κ. Χατζοπούλου. Τα επιθυμητά ποιοτικά αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Από σπόρους που συλλέχθηκαν, αναπτύχθηκαν τα πρώτα φυτάρια και από αυτά δημιουργήθηκαν αγενώς μητρικά φυτά. Έτσι αποκτούμε φυτά για καλλιέργεια φασκόμηλου από το γηγενές υλικό της περιοχής Ασκίου. Ο ερευνητής γεωπόνος Θ. Κουτσός μας συμβούλευε να καλλιεργούμε τα είδη ΑΦΦ που αυτοφύονται στις περιοχές μας.
ΡΙΓΑΝΗ (origanum vulgare) καλλιεργείται από λίγους παραγωγούς σε Ξηρολίμνη-Μεταμόρφωση-Σκήτη. Από τα αποτελέσματα των αναλύσεων φαίνεται ότι η απόδοση σε αιθέριο έλαιο είναι μικρή, ως επίσης και η απόδοση σε καρβακρόλη χαμηλή – μέτρια. Όμως υπάρχει τοπικός πληθυσμός ρίγανης στην περιοχή Βελβενδού / Αγία Κυριακή , που έχει τις κατάλληλες προδιαγραφές αιθέριου ελαίου, σύμφωνα με αναλύσεις το 2019 του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ (τεχνικός κανονισμός ρίγανης). Προτάθηκε από την κ. Χατζοπούλου να χρησιμοποιηθεί ο συγκεκριμένος βιότυπος και ήδη παραδόθηκαν φυτάρια ρίγανης το 2022 για πειραματική καλλιέργεια.
Ευχαριστούμε την Δημοτική Αρχή Κοζάνης για την χρηματοδότηση της μελέτης και τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για την υποστήριξη των προσπαθειών, καλλιεργητών Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών (ΑΦΦ) της άνω περιοχής. Oι καλλιεργητές έχουν ανάγκη έρευνας και τεχνογνωσίας. Ευχόμαστε και περιμένουμε η νέα Περιφερειακή και Δημοτική αρχή να ενσκήψει στον κλάδο των ΑΦΦ γιατί είναι αναξιοποίητος ο πλούτος αυτών.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ "HERBS & OILS"
ΜΑΓΔΑ ΑΝΔΡΟΝΙΚΙΔΟΥ
