«Άγιο μίσος, δώσ’ μου το χέρι σου» Τάσος Λειβαδίτης - Μάχη στην άκρη της νύχτας (1952) | Γράφει ο Νίκος Δινόπουλος

Όρκοι πίστης στην παγκόσμια ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη «δημοκρατία» ή όπως την όριζαν οι κλασικοί του εργατικού επαναστατικού ταξικού κινήματος, στη δικτατορία της αστικής τάξης και του κεφαλαίου…

Οι ιμπεριαλιστές τρομοκράτες, ΗΠΑ, ΕΕ, ΝΑΤΟ, η «Συλλογική Δύση» παρέχουν κάλυψη και στήριξη -συνένοχοι- στο κράτος δολοφόνο του Ισραήλ που δηλώνει απροκάλυπτα -από τον Πρόεδρο και τον Πρωθυπουργό μέχρι σχεδόν ολόκληρο τον ιστό του πολιτικού και του στρατιωτικού κατεστημένου- την πρόθεση για γενοκτονία των Παλαιστινίων (πάνω από 23.000 οι νεκροί μέχρι τώρα, με τη θηριώδη σφαγή να συνεχίζεται). Χτυπήματα, δολοφονίες στο Λίβανο, στη Συρία από το Ισραήλ και οι ευρωατλαντικοί ΝΑΤΟϊκοί ιμπεριαλιστές τρομοκράτες χτύπησαν με πυραυλική επίθεση την Υεμένη. Οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις παροξύνονται φέρνοντας τον πόλεμο στην πόρτα μας και είναι θέμα χρόνου μια γενικευμένη πολεμική σύρραξη. Σ’ αυτή την παγκόσμια μπαρουταποθήκη εμπλέκεται όλο και πιο βαθιά η χώρα μας. Ο σάπιος κόσμος του ιμπεριαλιστικού καπιταλισμού των πολυεθνικών, πολυκλαδικών μονοπωλίων ξαναμοιράζεται. Η κόλαση είναι εδώ, «ο θεός του πολέμου» είναι εδώ, σε κάθε γωνιά του πλανήτη…

***

Η ασύδοτη αισχροκέρδεια των πολυεθνικών είναι «εισαγόμενος πληθωρισμός», «εισαγόμενη και η ακρίβεια» ψεύδονταν επί μακρόν ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση της ΝΔ παρά τις διαπιστωμένες τεράστιες διαφορές στις τιμές μεταξύ Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών σε ομοειδή προϊόντα (έως και 123% ακριβότερα στη χώρα μας). Η χώρα «δεν είναι μπανανία και ο πληθωρισμός της απληστίας δεν μπορεί να είναι ανεκτός» απείλησε(;! sic) τις πολυεθνικές που ασύδοτες συνεχίζουν να κερδοσκοπούν ασύστολα με την κυβέρνηση απλό θεατή. Υποκριτικός θρήνος στα ΜΜΕ για την εξαθλίωση της εργατικής τάξης και των εργαζομένων, για τη βίαιη φτωχοποίηση των μικρομεσαίων λαϊκών στρωμάτων και εν τέλει της κοινωνικής πλειοψηφίας. Η φτώχεια και η εξαθλίωση εξαπλώνεται με ταχύτητα πανδημίας, σπρώχνει στο περιθώριο όλο και περισσότερους, αυξάνοντας την κοινωνική παραβατικότητα και τη βία, κοινωνική -ενηλίκων και ανηλίκων, ενδοοικογενειακή – γυναικοκτονίες. Από κοντά ειδικοί, ειδήμονες, δημοσιολόγοι, επιστήμονες που έχουν κάνει πατσαβούρι την επιστημοσύνη τους παπαρολογούν επί παντός για να προστατέψουν την αστική εξουσία, την κυβέρνηση του αστικού μπλοκ και τα μεγάλα συμφέροντα της ολιγαρχίας του πλούτου.

***

Φουντώνει η αγανάκτηση και η οργή σε κάθε νέο μέτρο που βυθίζει την εργατική τάξη, τους εργαζόμενους πιο βαθιά στην κόλαση της κοινωνικής και εργασιακής ζούγκλας. Αναθεματίζονται με πάθος το κράτος, η εξουσία, οι εναλλασσόμενες κυβερνήσεις του αστικού μπλοκ, τα κόμματα, τα συνδικάτα, οι συνδικαλιστές, οι βουλευτές, τα χίλια κακά της μοίρας που μας πλήττει για να καλυφθεί η κραυγαλέα αδράνεια και η απουσία δυναμικής αντίδρασης… Η κοινωνική πλειοψηφία δεν θέλει να δει κατάματα την αδυσώπητη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, να μην παλεύει ενάντια στις αιτίες που μας ρίχνουν στον καιάδα και εξανδραποδίζουν την πλειοψηφία της κοινωνίας, να μη θίγει τις δομές του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και την εξουσία του αστικού μπλοκ.

***

Ζούμε στην «Ελλάδα 2.0» του «επιτελικού κράτους», που «ηγείται της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης», της «ανάπτυξης»…· σ’ αυτή την Ελλάδα δεν υπάρχουν σκάνδαλα (Novartis, Siemens, υποκλοπές, Τέμπη, πλημύρες, πυρκαγιές,…), όλα είναι σκευωρίες· σ’ αυτή την Ελλάδα «όποιος δεν προσαρμόζεται πεθαίνει»…

***

«Πώς έγινα σοσιαλιστής - Τζακ Λόντον

 

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΔΕΧΤΩ ότι έγινα σοσιαλιστής κατά τρόπο παρόμοιο μ’ εκείνον με τον οποίο έγιναν χριστιανοί οι τεύτονες παγανιστές: μου επιβλήθηκε εκ των πραγμάτων. Την εποχή που μεταστράφηκα, όχι μόνο δεν προσέβλεπα στον σοσιαλισμό, αλλά τον αντιμαχόμουν. Ήμουν πολύ νέος και ανώριμος, δεν ήξερα σχεδόν τίποτε, και μολονότι ούτε ακουστά είχα τη σχολή που επονομαζόταν (ατομικισμός), τραγουδούσα τον παιάνα των δυνατών με όλη μου την καρδιά.

 

Κι αυτό επειδή ήμουν εγώ δυνατός. Με το δυνατός εννοώ ότι είχα καλή υγεία και γερούς μυς, πλεονεκτήματα που είναι φανερό με ποιον τρόπο είχαν αποκτηθεί. Είχα ζήσει τα παιδικά μου χρόνια σε ράντσα της Καλιφόρνιας, μικρό αγόρι πουλούσα εφημερίδες στους δρόμους μιας ευημερούσας δυτικής πόλης και στα νιάτα μου επιδιδόμουν σε μικροκομπίνες στα κρυστάλλινα νερά του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο και του Ειρηνικού Ωκεανού. Μου άρεσε η ζωή χωρίς περιορισμούς και ήμουν ικανός να μοχθώ σαν σκλάβος, κάνοντας τις πιο σκληρές δουλειές. Δεν ήξερα καμιά τέχνη, αλλά μεταπηδούσα εύκολα από επάγγελμα σε επάγγελμα. Ατένιζα τον απέραντο κόσμο και τον έβρισκα καλό, απ’ άκρη σ’ άκρη. Θα το επαναλάβω: αυτή η αισιοδοξία οφειλόταν στο ότι ήμουν υγιής και δυνατός, δεν με βασάνιζαν πόνοι ή αρρώστιες, κανένα αφεντικό δεν με είχε απορρίψει λόγω κακής σωματικής κατάστασης και πάντα έβρισκα κάποια απασχόληση, είτε στο φτυάρισμα του κάρβουνου, είτε σαν ναύτης, είτε σε άλλες χειρωνακτικές δουλειές.

 

Χάρη σ’ όλα αυτά, στα νιάτα μου πετούσα στα σύννεφα. Όντας ικανός να τα βγάζω πέρα μόνος μου στη δουλειά ή στους καβγάδες, είχα γίνει ένας ασυγκράτητος ατομικιστής. Ήταν φυσικό. Ήμουν πάντα νικητής. Κι αυτό γιατί θεωρούσα το παιχνίδι, όπως το έβλεπα να παίζεται, ή όπως νόμιζα ότι το έβλεπα να παίζεται, ένα παιχνίδι εντελώς κατάλληλο για ΑΝΤΡΕΣ. Το να είσαι ΑΝΤΡΑΣ σήμαινε για μένα το να είναι χαραγμένη με κεφαλαία γράμματα πάνω στην καρδιά σου η λέξη άντρας. Να ριψοκινδυνεύεις σαν άντρας, να αγωνίζεσαι σαν άντρας, να κάνεις τη δουλειά ενός άντρα (έστω και με τον μισθό ενός παιδιού) - όλα αυτά με άγγιζαν βαθιά και με συνάρπαζαν όσο τίποτ’ άλλο. Και ονειροπολώντας φανταζόμουν ένα ομιχλώδες και άπειρο μέλλον, όπου θα έπαιζα ό,τι θεωρούσα πως είναι το παιχνίδι ενός ΑΝΤΡΑ, θα συνέχιζα να ταξιδεύω με ανεξάντλητα καλή υγεία, χωρίς ατυχήματα, και με μυς αέναα ρωμαλέους. Όπως είπα, αυτό το μέλλον ήταν άπειρο. Το μόνο που μπορούσα να δω ήταν τον εαυτό μου να διασχίζει γεμάτος ενθουσιασμό μια ζωή χωρίς τέλος, σαν ένα από εκείνα τα ΞΑΝΘΑ ΚΤΗΝΗ του Νίτσε, ηδονικά περιπλανώμενος, ένας κατακτητής των πάντων χάρη στην απόλυτη υπεροχή και δύναμή μου.

 

Όσο για τους άτυχους, τους άρρωστους, τους βασανισμένους, τους γέροντες, τους σακατεμένους, πρέπει να ομολογήσω πως ούτε που τους σκεφτόμουν- απλώς αόριστα ένιωθα ότι, αν δεν τους τύχαινε κάποιο ατύχημα, θα μπορούσαν, αν ήθελαν στ’ αλήθεια να μοχθήσουν, να είναι εξίσου καλοί με μένα- ότι θα μπορούσαν να δουλέψουν κι αυτοί το ίδιο σκληρά όπως κι εγώ. Όσο για τα ατυχήματα, αυτά αντιπροσώπευαν τη ΜΟΙΡΑ, μια λέξη επίσης γραμμένη με κεφαλαία, κι από τη ΜΟΙΡΑ δεν μπορούσες να ξεφύγεις. Ο Ναπολέων είχε ένα ατύχημα στο Βατερλώ, όμως αυτό δεν μετρίαζε την επιθυμία μου να γίνω ένας νέος, όψιμος Ναπολέων. Επιπλέον, η αισιοδοξία μου, που τρεφόταν από ένα στομάχι ικανό να χωνέψει παλιοσίδερα κι ένα κορμί που άνθιζε με τις κακουχίες, δεν μου επέτρεπε να συνδέσω την έστω και αμυδρή πιθανότητα ενός ατυχήματος με τη λαμπρή προσωπικότητά μου.

 

Ελπίζω να ξεκαθάρισα πως αισθανόμουν περήφανος που συγκαταλεγόμουν ανάμεσα στους προικισμένους από τη φύση αρίστους. Η αξιοπρέπεια της εργασίας αποτελούσε για μένα το πιο εντυπωσιακό πράγμα στον κόσμο. Χωρίς να έχω διαβάσει τον Καρλάιλ ή τον Κίπλινγκ, είχα επινοήσει ένα ευαγγέλιο του μόχθου που ξεπερνούσε και σκίαζε τα δικά τους. Η δουλειά ήταν το παν. Ήταν καθαγιασμός και σωτηρία. Δεν μπορείτε να διανοηθείτε πόση περηφάνια ένιωθα μετά από μια μέρα σκληρής και αποτελεσματικής δουλειάς· ούτε εγώ μπορώ καλά-καλά να τη διανοηθώ, τώρα που ανατρέχω στα αισθήματα εκείνης της εποχής. Ήμουν ο πιο πιστός μισθωτός σκλάβος που είχε ποτέ εκμεταλλευτεί καπιταλιστής. Το να αποφύγω κάποιο θέλημα ή να κάνω τον άρρωστο ήταν μέγιστο αμάρτημα, πρώτα ενάντια στον εαυτό μου και μετά ενάντια στον άνθρωπο που πλήρωνε τον μισθό μου. Το έβλεπα σαν έγκλημα και το κατέτασσα δεύτερο μετά την προδοσία, θεωρώντας το εξίσου βαρύ.

 

Με δυο λόγια, ο χαρούμενος ατομικισμός μου κυριαρχείτο από την ορθόδοξη αστική ηθική. Διάβαζα τις αστικές εφημερίδες, άκουγα τους αστούς ιεροκήρυκες και επευφημούσα τις ηχηρές κοινοτοπίες των αστών πολιτικών. Και δεν αμφιβάλλω ότι, αν απρόβλεπτα περιστατικά δεν είχαν αλλάξει την πορεία μου, θα είχα εξελιχθεί σε επαγγελματία απεργοσπάστη (έναν από τους Αμερικανούς ήρωες του προέδρου Έλιοτ), και το κεφάλι και το κορμί με το οποίο έβγαζα το ψωμί μου πιθανότατα θα γίνονταν λιώμα από το ρόπαλο κάποιου μαχητικού συνδικαλιστή.

 

Εκείνη ακριβώς την εποχή, επιστρέφοντας από ένα επτάμηνο ταξίδι στη θάλασσα, και έχοντας μόλις κλείσει τα δεκαοκτώ, μου καρφώθηκε στο μυαλό να πάρω τους δρόμους. Μ’ ένα μπαστούνι κι ένα δισάκι ταξίδεψα από την απέραντη Δύση, όπου οι άντρες ορμούσαν με το κεφάλι στη ζωή και η δουλειά αναζητούσε τον άντρα, ως τα συνωστισμένα εργατικά κέντρα της Ανατολής, όπου οι άντρες λογίζονταν αμελητέες ποσότητες και αναζητούσαν απελπισμένα τη δουλειά. Σ’ αυτήν την καινούργια περιπέτεια του ΞΑΝΘΟΥ ΚΤΗΝΟΥΣ ανακάλυψα ότι αντίκριζα πλέον τη ζωή από μια νέα και εντελώς διαφορετική σκοπιά. Είχα εκπέσει από το προλεταριάτο στην τάξη που οι κοινωνιολόγοι αρέσκονται να αποκαλούν «το αποκλεισμένο ένα δέκατο της κοινωνίας» και αιφνιδιάστηκα διαπιστώνοντας με ποιον τρόπο επανδρωνόταν αυτό το ένα δέκατο.

 

Συνάντησα εκεί άντρες κάθε λογής, πολλοί από τους οποίους ήταν εξίσου καλοί με μένα, αλλοτινά ΞΑΝΘΑ ΚΤΗΝΗ - ναυτικούς, στρατιώτες, εργάτες, όλους ρημαγμένους, παραμορφωμένους, διαλυμένους από τον κάματο, τις κακουχίες, τα ατυχήματα, που τα αφεντικά τους τους είχαν παραπετάξει σαν γέρικα παλιάλογα. Σύρθηκα πλάι τους στα πεζοδρόμια, χτύπησα μάταια ξένες πόρτες, τουρτούρισα μαζί τους σε έρημα βαγόνια και παγκάκια πάρκων, ακούγοντας ιστορίες από τη ζωή τους που άρχιζαν με προοπτικές λαμπρές όπως και οι δικές μου, με σωματική κατάσταση και αντοχές ίδιες και καλύτερες από τις δικές μου, και κατέληγαν εκεί, μπροστά στα μάτια μου, στον θλιβερό πάτο του Κοινωνικού Βάραθρου.

 

Και καθώς τους άκουγα, το μυαλό μου άρχισε να δουλεύει. Η γυναίκα του δρόμου και ο άντρας του περιθωρίου βρίσκονταν πολύ κοντά μου. Η εικόνα του Κοινωνικού Βάραθρου σχηματίστηκε ολοζώντανη μπροστά μου, σαν να ήταν κάτι χειροπιαστό -και τους είδα στα έγκατα του Βάραθρου- και είδα και μένα, λίγο πιο πάνω απ’ αυτούς, όχι πολύ ψηλότερα, γαντζωμένο στα γλιστερά του τοιχώματα, να κρατιέμαι μονάχα χάρη στη δύναμη και τον ιδρώτα μου. Και ομολογώ πως με κατέλαβε φρίκη. Κι αν η δύναμή μου εξασθενούσε; Τι θα γινόταν όταν δεν θα ήμουνα πια σε θέση να δουλέψω δίπλα σε άντρες δυνατούς που σήμερα ήταν ακόμα αγέννητοι; Και τότε πήρα έναν μεγάλο όρκο, που πήγαινε κάπως έτσι: Όλη μου τη ζωή δούλεψα σκληρά με το κορμί μου και παρά τις μέρες που έχω δουλέψει βρίσκομαι πιο κοντά στον πάτο τον βαράθρου. Θα αναρριχηθώ έξω απ’ το βάραθρο, αλλά όχι με τους μυς του κορμιού μου. Δεν θα ξανακοπιάσω σε σκληρές δουλειές. Να με κάψει ο θεός αν ξαναδουλέψω σκληρά έστω και μία μέρα με το κορμί μου, εκτός κι αν είμαι απόλυτα αναγκασμένος να το κάνω. Και από τότε βάλθηκα να αποφεύγω με κάθε τρόπο τη σκληρή δουλειά.

 

Συμπτωματικά, ενώ είχα διανύσει αλητεύοντας κάπου δέκα χιλιάδες μίλια στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, ξεστράτισα προς τους Καταρράκτες του Νιαγάρα κι εκεί με συνέλαβε ένα όργανο της τάξης που απέβλεπε σε χρηματική αμοιβή, μου αρνήθηκε το δικαίωμα να υπερασπιστώ τον εαυτό μου, με καταδίκασε αβασάνιστα σε τριάντα ημέρες φυλάκιση επειδή δεν είχα συγκεκριμένο τόπο κατοικίας και φανερά μέσα διαβίωσης, μου φόρεσε χειροπέδες και με πέταξε αλυσοδεμένο πλάι σ’ ένα σωρό από άντρες στην ίδια με μένα κατάσταση· ύστερα μεταφέρθηκα στο Μπάφαλο, παρουσιάστηκα στο Σωφρονιστήριο της Κομητείας Έιρι, μου κούρεψαν το κεφάλι με την ψιλή και μου ξύρισαν το μόλις φυτρωμένο μουστάκι μου, μου φόρεσαν τη ριγέ στολή των καταδίκων, εμβολιάστηκα υποχρεωτικά από έναν φοιτητή ιατρικής που έκανε την πρακτική του εξάσκηση πάνω

σε ανθρώπους σαν και μας, εξαναγκάστηκα να βαδίζω εφ’ ενός ζυγού με την μπάλα στο πόδι και να δουλεύω κάτω από το άγρυπνο βλέμμα φρουρών οπλισμένων με καραμπίνες Γουίντσεστερ - κι όλα αυτά επειδή αναζήτησα την περιπέτεια με τον τρόπο των ΞΑΝΘΩΝ ΚΤΗΝΩΝ. Περαιτέρω λεπτομέρειες ο συντάκτης αυτής της μαρτυρίας δεν θα εξιστορήσει, αν και θα ήθελε να υπαινιχθεί ότι ένα μέρος του πληθωρικού εθνικού πατριωτισμού του καταλάγιασε και αποβλήθηκε από τα βάθη της ψυχής του· ωστόσο, θα ήθελε τουλάχιστον να υπογραμμίσει ότι μετά απ’ αυτήν την εμπειρία διαπίστωσε ότι ενδιαφέρεται περισσότερο για τους άντρες, τις γυναίκες και τα μικρά παιδιά απ’ ό,τι για φανταστικές γεωγραφικές διαχωριστικές γραμμές.

Για να επιστρέψω στη μεταστροφή μου, νομίζω ότι είναι φανερό πως ο ασυγκράτητος ατομικισμός μου εγκαταλείφθηκε μετά από ενδελεχή σκέψη και κάτι άλλο πήρε τη θέση του και μου επιβλήθηκε αποτελεσματικά. Ωστόσο, όπως ακριβώς είχα υπάρξει ατομικιστής χωρίς να το γνωρίζω, τώρα είχα γίνει σοσιαλιστής χωρίς να το γνωρίζω επίσης, δηλαδή δεν είχα σχέση με τον επιστημονικό σοσιαλισμό. Είχα αναγεννηθεί αλλά δεν είχα μετονομαστεί, και περιφερόμουν αναζητώντας τι σόι πράγμα ήμουν. Ξαναγύρισα στην Καλιφόρνια και άνοιξα τα βιβλία. Δεν θυμάμαι ποια άνοιξα πρώτα. Έτσι κι αλλιώς, πρόκειται για ασήμαντη λεπτομέρεια. Ήμουν ήδη Αυτό, ό,τι κι αν ήταν Αυτό· και με τη βοήθεια των βιβλίων ανακάλυψα ότι Αυτό ήταν σοσιαλιστής. Έκτοτε έχω ανοίξει πολλά βιβλία, αλλά κανένα οικονομικό επιχείρημα, καμιά διαυγής τεκμηρίωση της λογικής και της αναπόδραστης νομοτέλειας του σοσιαλισμού δεν με έχουν επηρεάσει τόσο βαθιά και πειστικά όσο με επηρέασε εκείνη η πρώτη μέρα που είδα τα τοιχώματα του Κοινωνικού Βάραθρου να υψώνονται γύρω μου και ένιωσα να γλιστράω κάτω, βαθιά, στα έγκατα του Πάτου».

***

ΥΓ. Η Ευρώπη μαυρίζει, πάνω της «δεν πλανάται το φάντασμα του κομμουνισμού» αλλά το φάντασμα του φασισμού. Ακροδεξιοί, φασίστες και ναζί παίρνουν την κυβερνητική εξουσία, μπαίνουν σε κυβερνήσεις και όπου μένουν απ’ έξω την πολιτική τους ατζέντα την υλοποιούν «δεξιά», «ακροδεξιά», «αριστερά», «σοσιαλιστικά», «οικολογικά», «ανεξάρτητα», «αυτόνομα» κόμματα και πολιτικές κινήσεις, κι αν χρειαστεί συνεργάζονται χωρίς προσχήματα μεταξύ τους στη συγκρότηση κατ’ ευφημισμό «κεντροδεξιών», «κεντροαριστερών» και το λουρί της μάνας κυβερνήσεων που διαχειρίζονται έναν ιμπεριαλιστικό καπιταλισμό που έχει σαπίσει και απειλεί να εξαφανίσει τον πλανήτη γη με πυρηνικό ολοκαύτωμα.