Προτάσεις του συνδυασμού «Πορεία Δημιουργίας» στο Ειδικό Εθνικό Χωροταξικό Πλαίσιο Τουρισμού

Την αλλαγή των κριτηρίων αξιολόγησης και των δεικτών μέτρησης της τουριστικής ανάπτυξης καθώς και του τρόπου γεωγραφικής – χωρικής διάρθρωσης

της τουριστικής προσφοράς και αξιολόγησης των περιοχών της πατρίδας μας, ζήτησε ο επικεφαλής του συνδυασμού «Πορεία Δημιουργίας» Γιώργος Κασαπίδης, κατά τη συζήτηση της μελέτης Στρατηγικών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της Αξιολόγησης – Αναθεώρησης του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού Τουριστικής Ανάπτυξης, στην πρόσφατη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου.

Διαφωνώντας με τη χρήση ποσοτικών δεικτών μέτρησης της τουριστικής ανάπτυξης, που γίνεται στο εν λόγω Χωροταξικό Σχέδιο όπως π.χ. αριθμός κλινών ανά 1000 στρέμματα, ζήτησε να γίνει χρήση από το μελετητή δεικτών ποιότητας και κριτηρίων αξιολόγησης που μετρούν και προάγουν την ποιοτική αναβάθμιση της τουριστικής προσφοράς στην πατρίδα μας.

Όπως επεσήμανε τόσο ο ίδιος όσο και οι εκπρόσωποι του τουριστικού κλάδου της Περιφέρειας μας, στο παρών Χωροταξικό Σχέδιο, η Δυτική Μακεδονία, είναι «αόρατη» και αδικείται παράφορα εξαιτίας των κριτηρίων και των δεικτών που χρησιμοποιούνται. Το αποτέλεσμα είναι η υποτίμηση της Περιφέρειας μας και ο αποκλεισμός της μελλοντικά από ευνοϊκά μέτρα, διατάξεις και χρηματοδοτήσεις ανάπτυξης του τουρισμού και στήριξης των τουριστικών της επιχειρήσεων.

Τα κριτήρια αυτά δε συνάδουν με την ιδιαιτερότητα της Περιφέρειάς μας, τόνισε χαρακτηριστικά και πρότεινε τη χρήση κριτηρίων αξιολόγησης και δεικτών μέτρησης ποιοτικών χαρακτηριστικών που προάγουν την ποιοτική αναβάθμιση και βιωσιμότητα της τουριστικής προσφοράς. Αυτό που θα πρέπει να είναι και το ζητούμενο στην πατρίδα μας ενώ ταυτόχρονα δίνει αναπτυξιακή προοπτική του τουρισμού σε ορεινές περιοχές όπως η Δυτική Μακεδονία.   

Οι προδιαγραφές σε μια τέτοια στρατηγική διαφοροποίησης, επεσήμανε ο επικεφαλής του συνδυασμού «Πορεία Δημιουργίας» οφείλουν να υπακούουν στην προσέγγιση της Ολοκληρωμένης Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης, που εμπλέκουν και ενεργοποιούν πρακτικά όλους τους εταίρους της αλυσίδας αξιών του τουρισμού σε κάθε περιοχή.

Προτείνοντας να συμπεριληφθούν δείκτες όπως, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, η απόσταση από μεγάλα αστικά κέντρα, η ανθρώπινη συμπεριφορά, η τουριστική εκπαίδευση, η σύνδεση με την τοπική αγροτική παραγωγή, οι παρεχόμενες υπηρεσίες από εκπαιδευμένο προσωπικό κ.α., ανέλυσε τις θετικές επιπτώσεις για την τουριστική ανάπτυξη της Δυτικής Μακεδονίας, μέσω κατάλληλων πολιτικών που θα βασίζονται σε ποιοτικούς δείκτες και κριτήρια.

Παράλληλα, χαρακτήρισε άστοχη τη γεωγραφική – χωρική διάρθρωση της τουριστικής προσφοράς και αξιολόγησης των περιοχών, με βάση τη Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) που χρησιμοποιεί ο μελετητής υπογραμμίζοντας ότι η τουριστική ανάπτυξη, πρακτικά δεν περιορίζεται εντός των διοικητικών ορίων μιας Δημοτικής Ενότητας αλλά επιδρά ευρύτερα αυτών των ορίων. Το κριτήριο αυτό υπογράμμισε, είναι στο πνεύμα του μαζικού τουρισμού και δε λαμβάνει υπ’ όψιν τις επιπτώσεις θετικές ή αρνητικές που προκαλούνται σε όμορες ΔΕ των τουριστικά ανεπτυγμένων, οι οποίες και εξαιρούνται από ευνοϊκά μέτρα που θεσπίζονται μόνο για εντός των Διοικητικών ορίων των τελευταίων!!

Υποστηρίζοντας άλλη στρατηγική προσέγγιση και άλλο μοντέλο αξιολόγησης, ο κ. Κασαπίδης πρότεινε την υιοθέτηση κριτηρίων ανάδειξης των μοναδικών πλεονεκτημάτων που εντοπίζονται σε κάθε Περιφέρεια σε Πανελλαδικό ή και παγκόσμιο επίπεδο και οργάνωση των μοναδικοτήτων αυτών κατά κατηγορία φυσικών, πολιτισμικών και ανθρωπίνων πόρων.

Οι μοναδικοί αυτοί πόροι σε επόμενο στάδιο οργάνωσης, χαρτογραφούνται ως μοναδικοί τουριστικοί προορισμοί και ανέλυσε πως διασυνδέονται ως δίκτυα τουριστικών πόρων και προορισμών αντίστοιχα. Καταλήγουν τελικά σε τουριστικές διαδρομές που αυτά ορίζουν στην πράξη. Π.χ. οι τέσσερις φυσικές λίμνες του Δήμου Αμυνταίου συνιστούν ένα ιδιαίτερο δίκτυο λιμνών με το αντίστοιχο δίκτυο φυσικών διαδρομών στο χώρο ή το δίκτυο των μοναδικών Βυζαντινών εκκλησιών της Καστοριάς που προκαλεί παγκόσμιο ενδιαφέρον για θρησκευτικό τουρισμό.

Εν συνεχεία ο πρώην περιφερειάρχης πρότεινε και την υιοθέτηση της χαρτογραφικής τοπογραφικής αποτύπωσης με χρήση ομόκεντρων κύκλων κλιμακούμενης ακτίνας, με κέντρο τη γεωγραφική περιοχή εντοπισμού του μοναδικού τουριστικού πόρου ή μοναδικού τουριστικού προορισμού. Η ακτίνα του κύκλου και οι ομόκεντρες ζώνες του, μπορούν να καλύπτουν γεωγραφικές εκτάσεις που ξεπερνούν τα όρια μιας ΔΕ ή ενός Δήμου ακόμα και μιας Περιφέρειας, εντός των οποίων θεσπίζεται ιδιαίτερο θεσμικό πλαίσιο ανάδειξης και προστασίας. Η ακτίνα κάθε ζώνης, ορίζει και την αντίστοιχη περιοχή αλληλεπίδρασης του μοναδικού πόρου με το χώρο, που αποτελεί και την τουριστική πρόταση.

Είναι θεμελιώδης η διαφορά του μοντέλου που προτείνουμε ως συνδυασμός τόνισε ο κ. Κασαπίδης, συγκριτικά με το μοντέλο και τον τρόπο αξιολόγησης που χρησιμοποιεί ο μελετητής στα όρια των Δημοτικών Ενοτήτων.

Τέλος κατέθεσε δύο ακόμα προτάσεις θεσμικού χαρακτήρα, προς ενίσχυση και βελτίωση του Χωροταξικού Σχεδίου που συζητήθηκε.

Η πρώτη έχει να κάνει με την πάγια απαίτηση του συνδυασμού του κ. Κασαπίδη, να εκπονηθεί το ειδικό χωροταξικό των ΑΠΕ για να μπει μια τάξη στον άναρχο και ασχεδίαστο τρόπο ανάπτυξης των ΑΠΕ στην πατρίδα μας, που λειτουργεί σε πολλές περιπτώσεις καταστροφικά σε περιοχές με φυσικό και πολιτισμικό πλούτο και μεγάλης δυναμικής τουριστικής ανάπτυξης.

Επίσης ο κ. Κασαπίδης εισηγήθηκε τη θέσπιση ενός ειδικού σήματος ποιότητας και πιστοποίησης αγροτικών προϊόντων που παράγονται σε Οικολογικά Ευαίσθητες Περιοχές, που υπάρχουν αρκετές και στη Δυτική Μακεδονία.

Με αυστηρές προδιαγραφές ποιότητας και προστασίας της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος υπογράμμισε, σε κάθε οικολογικά ευαίσθητη περιοχή που έχει ήδη καθεστώς προστασίας, μπορεί να προκύψει μια κατηγορία νέων προϊόντων ως προς τον τρόπο και τον τόπο παραγωγής. Το πιστοποιητικό ακολουθεί τα πρότυπα των αναγνωρισμένων προϊόντων της Ευρώπης και έχει το ακρωνύμιο ΠΟΕΠ (προϊόντα Προστατευόμενης Οικολογικά Ευαίσθητης Περιοχής).

Διασυνδέεται έτσι αμφίδρομα και πρακτικά, η ποιοτική αγροτική παραγωγή και τα αντίστοιχα προϊόντα με τον τουρισμό, την προστασία του περιβάλλοντος και των ευαίσθητων οικοσυστημάτων που αποτελούν από μόνα τους σημαντικούς τουριστικούς προορισμούς.

Με τις προτάσεις αυτές, επεσήμανε ο κ. Κασαπίδης ότι μπαίνει και η Δυτική Μακεδονία ισότιμα στον κεντρικό σχεδιασμό τουριστικής ανάπτυξης, βάση του νέου Ειδικού Χωροταξικού Σχεδιασμού, με την προϋπόθεση της αποδοχής τους από το αρμόδιο Υπουργείο. Με την αποδοχή του πνεύματος της Ολοκληρωμένης Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης τόνισε ότι περιορίζονται στο ελάχιστο οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του τουρισμού, που είναι και βασικό προαπαιτούμενο για τη στήριξη νέων τουριστικών επενδύσεων. Παράλληλα πρότεινε στη νέα περιφερειακή αρχή τη συνέχιση του προγράμματος και των έργων ανάπτυξης της Ολοκληρωμένης

Τουριστικής Ανάπτυξης στην Περιφέρειά μας σε τρείς διακριτές κατευθύνσεις, όπου η Δυτική Μακεδονία έχει να επιδείξει αρκετά μοναδικά πλεονεκτήματα και είναι αυτές του οικοτουρισμού, του θρησκευτικού – ιστορικού τουρισμού και του αγροτικού τουρισμού.