Στρατόπεδο Μπέργκεν-Μπέλσεν / 80 χρόνια μετά, ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ

Στις 15 Απριλίου 1945, ο βρετανικός στρατός απελευθέρωσε το ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν στη βόρεια Γερμανία. Εκείνη την ημέρα τα στρατεύματα συνόδευαν οι λοχίες

Mike Lewis και Bill Lawrie, δύο στρατιώτες-οπερατέρ της Μονάδας Κινηματογράφου και Φωτογραφίας.

Μαζί κατέγραψαν αυτό που ανακάλυψαν: δεκάδες χιλιάδες πεινασμένους, άρρωστους κρατούμενους, αμέτρητα άταφα πτώματα στοιβαγμένα σε σωρούς, την υποδομή που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί για να ενορχηστρώσουν τις γενοκτονικές επιχειρήσεις τους.

Από τη δεκαετία του 1950 το υλικό φυλάσσεται στα αρχεία του Imperial War Museum του Λονδίνου. Τώρα, στην 80ή επέτειο της απελευθέρωσης, θα μεταδοθεί από το BBC χάρη στον βραβευμένο με Όσκαρ σκηνοθέτη Σαμ Μέντες, ο οποίος δημιούργησε ένα σύντομο αλλά σοκαριστικό ντοκιμαντέρ από τις σκηνές που τράβηξαν οι Λιούις και Λόρι και τις ηχητικές μαρτυρίες που καταγράφηκαν δεκαετίες αργότερα.

Δεν είναι λιγότερο στοιχειωτικές οι εικόνες των ζωντανών. Αποστεωμένοι και κακοποιημένοι, απλώνουν το χέρι τους στους στρατιώτες, απελπισμένοι να αναγνωριστούν ξανά ως άνθρωποι.

Ενώ το υλικό μιλάει από μόνο του, ο σχολιασμός που παρέχουν οι Lewis και Lawrie (μέσω αποσπασμάτων από συνεντεύξεις που έγιναν τη δεκαετία του 1980) παρέχει μια σπάνια εικόνα για το πώς ήταν να βλέπεις το αδιανόητο από πρώτο χέρι.

Περιγράφουν τις στιγμές κατά τις οποίες άρχισαν να αντιλαμβάνονται τι έκαναν οι Ναζί και τι απέτυχαν να σταματήσουν οι Σύμμαχοι. Μιλάνε για το αίσθημα αδυναμίας να κάνουν οτιδήποτε άλλο παρά να καταγράψουν την απόγνωση, και απελπισίας μπροστά στο κακό.

Ενώ ο Lewis θυμάται την «αλαζονεία» των Γερμανών αξιωματικών στο σημείο, η μόνιμη σκέψη του ήταν ότι «οποιοσδήποτε» θα ήταν ικανός για τέτοια τερατουργήματα.

Είναι ένα συναίσθημα που επαναλαμβάνει ο ιστορικός Simon Schama στο ισχυρό, βαθιά προσωπικό ντοκιμαντέρ του The Road to Auschwitz, το οποίο προβάλλεται σήμερα στο BBC2 αμέσως πριν από την ταινία του Mendes.

Η ευθύνη για το Ολοκαύτωμα, υποστηρίζει, δεν ανήκει μόνο στους Γερμανούς, αλλά σε «όλους … από τη μια άκρη της Ευρώπης στην άλλη», οι οποίοι ήταν συνένοχοι ή αδιαφόρησαν για τις δεκαετίες κλιμακούμενης προκατάληψης και διωγμού των Εβραίων.

Καθώς το Ολοκαύτωμα απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τη ζωντανή μνήμη, είναι δύσκολο να υπερεκτιμήσει κανείς τη σημασία τέτοιων ταινιών. Όχι μόνο ως μαθήματα ιστορίας, αλλά και ως επείγουσες προειδοποιήσεις για το πόσο εύκολα οι απλοί άνθρωποι μπορούν να παραιτηθούν από την ανθρωπιά τους, πόσο εύκολα θα αποκαθηλώσουν τους συνανθρώπους τους και θα διαπράξουν ακόμη και γενοκτονία, όπως σήμερα στη Γάζα.

ΠΗΓΗ:https://tvxs.gr/