19 ΜΑΙΟΥ - ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ - Ημέρα μνήμης και μνημόσυνου (του Τσολάκη Πασχάλη)
Ξαφνικά λες και κάποιος κατέβασε τον διακόπτη της γης, σκοτείνιασε η Ανατολή.
Έβρεχε τέρατα ο ουρανός κι η γη ξερνούσε δράκους.
Ποτάμι το αίμα, θαρρείς και σφάζονταν η καρδιά της γης. Ο Ελληνισμός του Πόντου, νεκρός, σαβανωμένος κι οι δρόμοι της προσφυγιάς γιόμισαν αίμα και δάκρυα.
Δολοφονούνταν οι άνθρωποι δίχως οίκτο και πετιούνταν σε λάκκους και χαντάκια, άταφοι, ούτε καν σε ανώνυμα κοιμητήρια, Η φρίκη απλωμένη παντού.
Στις παραλίες τα πλήθη περιμένουν κι ο ιερέας με την άσπρη γενειάδα να ψέλνει δακρυσμένος: Σώσον Κύριε τον λαόν σου.
Το καράβι με τους πρόσφυγες έφυγε και ο θρήνος ράγισε την ασημένια θάλασσα.
Βαθιά ραγισματιά μέσα στο χρόνο το αγγελούδι που ξεψύχησε πάνω στο βυζί της μάνας.
Το καράβι χάθηκε μέσα στη νύχτα κι η νύχτα τρικύμισε από τη βουή του θρήνου.
Χρόνια του διωγμού και της εξορίας. Χρόνια της ταπείνωσης.
Στιγμές που σημαδεύουν με αίμα την ανθρώπινη ιστορία. Στιγμές κύκλιες που φορτίζουν το χρόνο με τη μνήμη του χαμένου, την μνήμη την ακοίμητη του αδικαίωτου.
Τούτες οι μνήμες ορθώνονται σαν φιγούρες μιας τραγωδίας Αισχύλιας. Τούτες οι μνήμες είναι αίμα. Το αίμα ολόκληρης της προσφυγιάς που απλώνεται σαν πελώρια σκοτεινή κηλίδα πάνω στη νύχτα του κόσμου. Ένας κύκλος σαν κραυγή, σαν άβυσσος, σαν επιθανάτιος βρόγχος.
Τι κατηγορητήριο να αποδοθεί σε εκείνους που δημιούργησαν εκείνες τις συνθήκες και σε εκείνους που εκτέλεσαν τα σχέδια τους. Ο φονιάς οφείλει να ζητήσει απλά και ταπεινά συγνώμη. Χρέος ιστορικό, ηθικό, πολιτισμικό, ανθρώπινο για να το πράξει. Όμως δεν το πράττει. Κι όμως η Ελληνική πολιτεία δεν το απαίτησε ποτέ για το πράξει.
Η ιστορία ενός Έθνους δεν είναι τα χαραγμένα ορόσημα πάνω στους χάρτες, που σχεδιάζουν οι φρακοφόροι, που ονομάζουν την μοιρασιά της γης και των λαών, συνδιάσκεψη ειρήνης.
Οι ισχυροί της γης όμως επιβάλουν πως για να έχεις πατρίδα χρειάζεται τίτλος κυριότητας, τον οποίοι οι ίδιοι παραχωρούν ή αφαιρούν με μια μόνο κονδύλια.
Κι ύστερα η ιστορία, οι μελετητές αποτιμούν τους νεκρούς και το οικονομικό κόστος. Τις ζημίες και τα οφέλη. Ισολογισμοί αίματος!
Από τα στενά του Ελλησπόντου πέρασαν τα τελευταία απομεινάρια μιας γενοκτονημένης και ξεριζωμένης γενιάς. Μέσα στο χάος της καταστροφής, η προσφυγιά δεν άκουσε το θρήνο της Έλλης, που αναδύθηκε από τα βάθη της θάλασσας για να θρηνήσει τη γενιά της.
Να μαζέψει το αίμα της που έτρεχε νωπό πάνω στην θάλασσα.
Εκείνο το αίμα δεν στέγνωσε ακόμα και δεν θα στεγνώσει και δεν θα εξαγνιστεί αν δεν απλωθεί πάνω στην ιστορία, η οποία θα το καθαγιάσει, θα απορροφήσει για να μην σεργιανάει αγριεμένο, οργισμένο, κοχλάζον.
Τούτο το αίμα πρέπει να δικαιωθεί, Είναι το αίμα της μνήμης, το πιο καθάριο αίμα της ελληνικότητας. Είναι η ταυτότητα του πνεύματος.
Είναι η ιστορική δικαίωση. Τούτο το σημείο επαφής με τη μνήμη πρέπει να μην χαθεί. Τούτο το μνημόσυνο πρέπει να είναι η συλλογική μνήμη του πόνου.
Οι πολιτικοί και οι διπλωμάτες, στο όνομα της απόλυτης ελευθερίας και δημοκρατίας, έννοιες που γεννήθηκαν από αυτήν την χώρα έχουν το δικαίωμα να ασχημονούν και να ψεύδονται.
Οι λαοί όμως δεν έχουν το δικαίωμα να λησμονούν και να ανέχονται.