Τέμπη / Χημικοί μηχανικοί «αποδομούν» το πόρισμα Καρώνη

Με ανακοίνωσή τους που φιλοξενείται στην σελίδα του Συλλόγου 2023 Τέμπη «Σύλλογος Πληγέντων Δυστυχήματος» πέντε Χημικοί Μηχανικοί «αποδομούν» το πόρισμα του καθηγητή του ΕΜΠ Δημήτρη Καρώνη για το πολύνεκρο δυστύχημα

.Υπενθυμίζεται ότι στο πόρισμά του ο καθηγητής του ΕΜΠ για τα αίτια της φωτιάς διατύπωσε ισχυρή πιθανολόγηση, όχι βεβαιότητα, ότι μπορεί να προκλήθηκε από τα λάδια των μηχανών και τα αέρια που εκλύθηκαν από αυτά υπό τις συνθήκες της σφοδρής σύγκρουσης των τρένων.

Στο κείμενό τους οι οι 5 χημικοί μηχανικοί, μέλη της Αριστερής Αγωνιστικής Ενωτικής Συσπείρωσης (ΑΡΑΓΕΣ) σημειώνουν ότι «ο ίδιος ο Δ. Καρώνης αναγνωρίζει ότι η Έκθεσή του είναι ημιτελής και δεν καταλήγει σε κάποιο «πόρισμα», δηλώνοντας ότι τα διαθέσιμα στοιχεία του πεδίου, δώδεκα μήνες μετά το συμβάν, είναι ανεπαρκή και η οποιαδήποτε επεξεργασία τους θα περιέκλειε ένα μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας.»

Όπως τονίζουν «η 132 σελίδων Έκθεση Καρώνη εξαντλείται ουσιαστικά σε μια αναλυτική και ακαδημαϊκού χαρακτήρα πραγμάτευση του θέματος «Έλαια σιλικόνης ως υγρά ψύξης και μονωτικά υλικά ηλεκτρικών μετασχηματιστών μεγάλης ισχύος», η οποία καταλήγει στην εξής εκτίμηση: Ενώ υπό φυσιολογικές συνθήκες τα έλαια σιλικόνης εκ της χημικής τους δομής δεν είναι δυνατόν να προκαλέσουν το φαινόμενο της πυρόσφαιρας, το φαινόμενο αυτό, όπως πιστοποιείται από βιβλιογραφικές αναφορές σχετικών εργαστηριακών δοκιμών καθίσταται εφικτό σε συνθήκες ηλεκτρικού τόξου υψηλής ισχύος, ανάλογες με αυτές που συμπεραίνεται ότι ενδεχόμενα προκλήθηκαν αμέσως μετά τη σύγκρουση των συρμών. Μάλιστα, ενώ δεν το δηλώνει ρητά, η Έκθεση Καρώνη αφήνει να εννοηθεί ότι το ενδεχόμενο αυτό είναι το επικρατέστερο σενάριο ερμηνείας της εμφάνισης πυρόσφαιρας, αφού όλα τα άλλα πιθανά σενάρια, μεταξύ αυτών και η παρουσία αδήλωτου φορτίου υγρών καυσίμων στην εμπορική αμαξοστοιχία απορρίπτονται άνευ επιφύλαξης, με τα βίντεο που παραδόθηκαν πολλούς μήνες μετά το έγκλημα, να χρησιμοποιείται ως επιστημονικό δεδομένο.».

Τέλος, αφήνουν αιχμές ότι το πόρισμα Καρώνη επί της ουσίας υπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες και δη το κυβερνητικό αφήγημα. Όπως αναφέρουν «με το να κρατά ανοιχτό το ενδεχόμενο της πρόκλησης της πυρόσφαιρας από τα έλαια σιλικόνης, έστω και υπό ένα τροποποιημένο σενάριο από το επιστημονικά διάτρητο που προβλήθηκε αρχικά, και με την άρνησή του να εξετάσει ως ενδεχόμενο την πρόκληση πυρόσφαιρας από αδήλωτα φορτία καυσίμων στην εμπορική αμαξοστοιχία, η Έκθεση φαίνεται να υιοθετεί το κυβερνητικό αφήγημα που προβλήθηκε εξ αρχής για τα Τέμπη, ή έστω δίνει τη δυνατότητα να αναγνωστεί με αυτό το πρίσμα. Και ακόμα χειρότερα, να θεωρηθεί ότι συντάχθηκε με μια τέτοια πολιτική σκοπιμότητα.»

Η ανακοίνωση των Χημικών Μηχανικών

Η τραγωδία των Τεμπών δεν προέκυψε από μια κακή στιγμή. Αντίθετα, ήταν το ενδεχομενικό, αλλά σε βάθος χρόνου αναπόφευκτο αποτέλεσμα της στρατηγικής απαξίωσης των σιδηροδρομικών υποδομών και της χρόνιας υποβάθμισης της ποιότητας υπηρεσιών, της ασφάλειας και της εν γένει αξιοπιστίας των σιδηροδρόμων. Μιας υποβάθμισης που δεν παραπέμπει τόσο στην ανικανότητα των προσώπων που βρέθηκαν στην κορυφή της πυραμίδας που διαχειρίστηκε τους σιδηροδρόμους και τις δημόσιες μεταφορές, όσο και πάνω απ’ όλα, στην εκφρασμένη πολιτική επιλογή της εκχώρησής τους στην αρμοδιότητα του ιδιωτικού κεφαλαίου και τη λειτουργία τους με τα κριτήρια της ελεύθερης αγοράς.

Το αίτημα λοιπόν που αναδεικνύεται από το εγκληματικό ατύχημα των Τεμπών είναι η αναστροφή αυτής της πολιτικής, ο επανασχεδιασμός του δημοσίου τομέα της οικονομίας με την απόρριψη της νεοφιλελεύθερης έμπνευσης ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων διοίκησης, τη θεσμοθέτηση και πολιτική κατοχύρωση του δημόσιου κοινωνικού ελέγχου και την προάσπιση των συμφερόντων της κοινωνικής πλειοψηφίας μέσω της επαναφοράς των σιδηροδρόμων σε μια ενιαία αναμορφωμένη δημόσια διαχείριση.

Είναι ωστόσο σαφές ότι ο γενικός αυτός στόχος δεν μας εμποδίζει να παρέμβουμε σε μια παράπλευρη συζήτηση που εύλογα απασχολεί την κοινή γνώμη τους τελευταίους μήνες, αναφορικά με την πυρόσφαιρα που συνόδευσε τη σύγκρουση των δυο τρένων, τα αίτιά της, και τα πιθανά «μυστικά» που κρύβονται πίσω από αυτήν.

Η Έκθεση πραγματογνωμοσύνης του καθ’ ύλην αρμόδιου καθηγητή του Εργαστηρίου Καυσίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ Δ. Καρώνη που δημοσιοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες, 26 μήνες μετά τα Τέμπη, και δώδεκα μήνες μετά την ανάθεση της από τον Εφέτη – Ανακριτή Λάρισας, αποδείχτηκε – το λιγότερο που θα μπορούσαμε να πούμε – κατώτερη των προσδοκιών. Η 132 σελίδων Έκθεση Καρώνη εξαντλείται ουσιαστικά σε μια αναλυτική και ακαδημαϊκού χαρακτήρα πραγμάτευση του θέματος «Έλαια σιλικόνης ως υγρά ψύξης και μονωτικά υλικά ηλεκτρικών μετασχηματιστών μεγάλης ισχύος», η οποία καταλήγει στην εξής εκτίμηση: Ενώ υπό φυσιολογικές συνθήκες τα έλαια σιλικόνης εκ της χημικής τους δομής δεν είναι δυνατόν να προκαλέσουν το φαινόμενο της πυρόσφαιρας, το φαινόμενο αυτό, όπως πιστοποιείται από βιβλιογραφικές αναφορές σχετικών εργαστηριακών δοκιμών καθίσταται εφικτό σε συνθήκες ηλεκτρικού τόξου υψηλής ισχύος, ανάλογες με αυτές που συμπεραίνεται ότι ενδεχόμενα προκλήθηκαν αμέσως μετά τη σύγκρουση των συρμών. Μάλιστα, ενώ δεν το δηλώνει ρητά, η Έκθεση Καρώνη αφήνει να εννοηθεί ότι το ενδεχόμενο αυτό είναι το επικρατέστερο σενάριο ερμηνείας της εμφάνισης πυρόσφαιρας, αφού όλα τα άλλα πιθανά σενάρια, μεταξύ αυτών και η παρουσία αδήλωτου φορτίου υγρών καυσίμων στην εμπορική αμαξοστοιχία απορρίπτονται άνευ επιφύλαξης, με τα βίντεο που παραδόθηκαν πολλούς μήνες μετά το έγκλημα, να χρησιμοποιείται ως επιστημονικό δεδομένο.

Υπ’ αυτή την έννοια, η Έκθεση Καρώνη σταματά στο σημείο εκείνο από το οποίο θα έπρεπε να αρχίσει. Σταματά δηλαδή σε μια βιβλιογραφική τεκμηρίωση της θέσης ότι υπό προϋποθέσεις ο σχηματισμός πυρόσφαιρας από έλαια σιλικόνης δεν είναι ανέφικτος, χωρίς να προχωρήσει στη διερεύνηση του εάν αυτό το σενάριο επιβεβαιώνεται από κάποια ευρήματα στο πεδίο (πχ. ίχνη από προϊόντα της καύσης των ελαίων σιλικόνης), ή άλλα δεδομένα (συσχέτιση του όγκου της πυρόσφαιρας με την ποσότητα των ελαίων του κατεστραμμένου μετασχηματιστή, κλπ.). Έτσι λοιπόν, το σενάριο που περιγράφεται στην Έκθεση Καρώνη είναι απλά ένα σενάριο που σε πρώτη προσέγγιση δεν μπορεί να αποκλειστεί, αλλά και για το οποίο δεν έχουμε καμιά ένδειξη ότι παριστά αυτό που πραγματικά συνέβη στα Τέμπη στις 28/2 /2023. Πέραν αυτού, προβληματικός είναι επίσης και ο ισχυρισμός ότι τα έλαια σιλικόνης συμμετείχαν στην πυρόσφαιρα αλλά μόνο μετά την εκδήλωσή της, αφού δεν είναι αυτά που την προκάλεσαν… Ο ίδιος ο Δ. Καρώνης αναγνωρίζει ότι η Έκθεσή του είναι ημιτελής και δεν καταλήγει σε κάποιο «πόρισμα», δηλώνοντας ότι τα διαθέσιμα στοιχεία του πεδίου, δώδεκα μήνες μετά το συμβάν, είναι ανεπαρκή και η οποιαδήποτε επεξεργασία τους θα περιέκλειε ένα μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας.

Το πρόβλημα με την Έκθεση του καθηγητή Καρώνη είναι ακριβώς αυτό: Με το να κρατά ανοιχτό το ενδεχόμενο της πρόκλησης της πυρόσφαιρας από τα έλαια σιλικόνης, έστω και υπό ένα τροποποιημένο σενάριο από το επιστημονικά διάτρητο που προβλήθηκε αρχικά, και με την άρνησή του να εξετάσει ως ενδεχόμενο την πρόκληση πυρόσφαιρας από αδήλωτα φορτία καυσίμων στην εμπορική αμαξοστοιχία, η Έκθεση φαίνεται να υιοθετεί το κυβερνητικό αφήγημα που προβλήθηκε εξ αρχής για τα Τέμπη, ή έστω δίνει τη δυνατότητα να αναγνωστεί με αυτό το πρίσμα. Και ακόμα χειρότερα, να θεωρηθεί ότι συντάχθηκε με μια τέτοια πολιτική σκοπιμότητα.

Οι υπογράφοντες χημικοί μηχανικοί στεκόμαστε μαχητικά απέναντι σε οποιαδήποτε προσπάθεια πολιτικής επιρροής στην επιστημονική τεκμηρίωση και αταλάντευτοι στην αρχή ότι το ΕΜΠ, τα πανεπιστημιακά ιδρύματα και το ΤΕΕ έχουν μοναδικό καθήκον να λειτουργούν υπέρ του κοινωνικού και δημόσιου συμφέροντος και όχι υπέρ της εξυπηρέτησης «κρίσιμων» κυβερνητικών στοχεύσεων.

19/5/2025

Χρήστος Βαλλιάνος

Δέσποινα Σπανούδη

Τάκης Τσαπόγας

Βασίλης Χατζηαθανασιάδης

Κωστής Χριστοδουλόπουλος

Χημικοί Μηχανικοί, μέλη της Αριστερής Αγωνιστικής Ενωτικής Συσπείρωσης (ΑΡΑΓΕΣ)

ΠΗΓΗ: https://tvxs.gr/