Συνέντευξη του Κωνσταντίνου Τσουμάνη με αφορμή την κυκλοφορία της ποιητικής του συλλογής με τίτλο «Διαλεκτικοί καμβάδες»

Πρόσφατα κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή του Κωνσταντίνου Τσουμάνη με τίτλο «Διαλεκτικοί καμβάδες». Πρόκειται για μια καλαίσθητη ποιητική συλλογή

, όπου κάθε ποίημα συνοδεύεται από ένα έργο ζωγραφικής φιλοτεχνημένο από τον ίδιο τον συγγραφέα. Μέσα από έντονες εικόνες και εσωτερική φόρτιση, ο ποιητής ερευνά τα όρια του έρωτα, της απώλειας, της ψυχικής διαδρομής και της κοινωνικής παρατήρησης, ενώ ο εικαστικός σχολιασμός προσθέτει μια επιπλέον διάσταση νοήματος και συναισθήματος. Ποίηση και ζωγραφική συναντιούνται σε μια αρμονική συνύπαρξη στις σελίδες του βιβλίου, φιλοτεχνώντας ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, με αφορμή την κυκλοφορία του, ο Κ.Τ. καταθέτει τις σκέψεις του και τοποθετείται γύρω από την τέχνη της γραφής.

-Η συλλογή σας τιτλοφορείται «Διαλεκτικοί καμβάδες – Ποιήματα με χρώμα». Πώς συναντιέται η ζωγραφική με την ποίηση στον προσωπικό σας τρόπο έκφρασης;

Η ζωγραφική και η ποίηση διασταυρώνονται απόλυτα στην ψυχοσύνθεσή μου, καθώς ήδη από την εφηβική μου ηλικία αποτελούσαν δύο μέσα για την έκφραση της ίδιας εσωτερικής ανάγκης. Πρόκειται για δύο ξεχωριστές φωνές που τελικά συγκλίνουν και με βοηθούν να αποτυπώσω το άρρητο, μέσω του λόγου και του χρώματος.

- Τα ποιήματά σας διατρέχονται από έντονα υπαρξιακά, κοινωνικά και συναισθηματικά θέματα. Ποιο εσωτερικό ερέθισμα ή ποια εξωτερική εμπειρία τα πυροδοτεί;

Πολλά από τα ποιήματά μου γράφτηκαν στην αρχή της ενηλικίωσής μου και πηγάζουν από μια εσωτερική ανάγκη να κατανοήσω σε βάθος τον εαυτό μου και το κοινωνικό γίγνεσθαι. Εκφράζουν μια πάλη συναισθημάτων, την εσωτερική μου αγωνία και τα βιώματά μου ως μέλος μιας μεταβαλλόμενης και απαιτητικής κοινωνίας. Οι ανθρώπινες σχέσεις, η απώλεια, η μοναξιά, η αγάπη και ο έρωτας αποτελούν τα ερεθίσματα που με ωθούν στο εσωτερικό μου καταφύγιο, την ποίηση

- Ως συντηρητής έργων τέχνης και αγιογράφος, προσεγγίζετε το ωραίο με σεβασμό στην παράδοση. Στην ποίηση όμως, δίνετε φωνή σε πιο ελεύθερα και σύγχρονα αισθήματα. Πώς συμβιώνουν αυτά τα δύο μέσα σας;

Η συντήρηση έργων τέχνης μου έχει μάθει να εκτιμώ και να σέβομαι οτιδήποτε έχει σχέση με τα πολιτισμικά στοιχεία του παρελθόντος, ενώ η αγιογραφία συνδέεται με το σεβασμό μου προς τη θρησκευτική μας παράδοση. Η ποίηση, από την άλλη πλευρά, μου παρέχει τη δυνατότητα ελεύθερης έκφρασης και αμφισβήτησης. Παρά τις διαφορές τους, κάθε μορφή τέχνης, είτε τείνει προς την παράδοση είτε όχι , αποτελεί μια διέξοδο για την έκφραση και ικανοποίηση βαθύτερων εσωτερικών αναγκών. Και οι τρεις τέχνες τελικά συντείνουν στην έκφραση της δημιουργικότητάς μου και των συναισθημάτων μου, μέσα μορφές άλλοτε πειθαρχημένες και άλλοτε ελεύθερες.

- Στο ποίημα «Άνθρωποι» καταθέτετε ένα σκληρό αλλά ποιητικό σχόλιο για τον σύγχρονο άνθρωπο. Ποια ανάγκη σάς ώθησε να γράψετε αυτό το ποίημα;

Το ποίημα «Άνθρωποι» γεννήθηκε από την ανάγκη να καταδείξω την αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου που, παρά τα επιτεύγματά του, είναι αποξενωμένος από τον ίδιο τον εαυτό του και τους άλλους. Πρόκειται για τον άνθρωπο που αντιμετωπίζει τον «άλλο» με υστεροβουλία και υποκρισία, με αποτέλεσμα την εσωτερική μοναξιά και την αποξένωση.

- Στους στίχους σας συχνά κυριαρχούν αντιθέσεις: έρωτας και πόνος, σιωπή και κραυγή, φως και σκοτάδι. Ποιος είναι για εσάς ο ρόλος της αντίφασης στην τέχνη;

Η αντίφαση είναι βασικό μέσο έκφρασης της τέχνης, καθώς αποτυπώνει την ίδια την ανθρώπινη οντότητα. Οι αντίρροπες δυνάμεις κυριαρχούν μέσα στην ψυχή μας, καθώς η αγάπη συνομιλεί με το μίσος, η επιθυμία με το φόβο, η ελπίδα- το φως με το σκοτάδι, η σιωπή με την κραυγή. Η τέχνη αποκαλύπτει όλα τα αντιφατικά συναισθήματα της ανθρώπινης ύπαρξης αναδεικνύοντας την πολυπλοκότητα του ψυχισμού μας.

- Ως μουσικός έχετε βιώσει και την έκφραση μέσω της μουσικής. Πώς επηρεάζει αυτή η εμπειρία τη ρυθμική ή φραστική δομή της ποίησής σας;

Η μουσική διατρέχει την ποίησή μου, καθώς της δίνει παλμό, ρυθμό και εκφραστικότητα. Σαφώς η μουσικότητα δεν προκύπτει από την τήρηση του μέτρου ή της ομοιοκαταληξίας, αλλά από το κατάλληλο ηχόχρωμα των λέξεων και φράσεων που επιλέγω. Οι αναπνοές, οι εσωτερικές παύσεις και η ένταση της φωνής, δίνουν μουσικότητα στους στίχους μου.

- Οι «Διαλεκτικοί καμβάδες» είναι η πρώτη σας ποιητική συλλογή. Ποιο είναι το επόμενο βήμα σας στον χώρο της λογοτεχνίας ή των τεχνών γενικότερα;

Μετά τους Διαλεκτικούς καμβάδες, νιώθω πως το επόμενο βήμα δεν μπορεί παρά να είναι μια εμβάθυνση — όχι απαραίτητα σε νέα θεματική περιοχή, αλλά σε έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης του λόγου και της φόρμας. Η πρώτη συλλογή ήταν σαν ένα άνοιγμα, ένα κάλεσμα προς τον κόσμο μέσα από ερωτήματα, αντιθέσεις και εσωτερικές συγκρούσεις. Τώρα νιώθω την ανάγκη να κινηθώ πιο υπόγεια — να πιάσω τον σφυγμό του ανείπωτου. Προετοιμάζω μια νέα ποιητική ενότητα, πιο λιτή και υπαινικτική, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως εσώτερη. Θέλω να πειραματιστώ περισσότερο με τη σιωπή μέσα στο ποίημα, με τα όσα δεν λέγονται αλλά αφήνονται να αιωρούνται, σχεδόν σαν μουσικά διαστήματα. Υπάρχει μια ανάγκη να αφήσω τον λόγο να «αναπνεύσει» αλλιώς. Το μόνο σίγουρο είναι πως κάθε βήμα πρέπει να είναι ειλικρινές. Η τέχνη, όποια μορφή κι αν πάρει, για μένα είναι ένας τρόπος να παραμένω αληθινός.

Ερωτήσεις: Φιλιώ Μπτούρη