Νομοσχέδιο-έκτρωμα: Φέρνουν δουλειά μέχρι και 13 ώρες (!) την ημέρα σε ένα εργοδότη
Το νομοσχέδιο που ξεχειλώνει τα όρια του χρόνου εργασίας έθεσε σε διαβούλευση το υπουργείο Εργασίας προσφέροντας κάθε λογής «καλούδια» στους εργοδότες όπως
: Δουλειά μέχρι και 13 ώρες την ημέρα σε ένα εργοδότη, αυξομείωση του χρόνου εργασίας ακόμα και εντός της εβδομάδας, εφαρμογή της διευθέτησης σε ετήσια βάση, συμβάσεις ορισμένου χρόνου δύο ημερών, απόδοση ισχύς νόμου σε ρυθμίσεις που επιμηκύνουν τον χρόνο εργασίας, κομμάτιασμα της ετήσιας άδειας των εργαζομένων, περαιτέρω μείωση του λεγόμενου «μη μισθολογικού κόστους» κ.ά.
Με το νομοσχέδιο η κυβέρνηση ουσιαστικά επεκτείνει και «νομιμοποιεί» όσα ήδη συμβαίνουν στην ζούγκλα της αγοράς εργασίας, ενώ δημιουργεί και τη βάση για την υπέρβασή τους, καθώς οι νόμοι για τους εργοδότες δεν είναι το όριο αλλά το εφαλτήριο για χειροτέρευση των όρων εργασίας πέρα από αυτούς που προβλέπει το νομικό πλαίσιο.
Παρόλα αυτά το υπουργείο Εργασίας με ένα γελοίο προπαγανδιστικό εγχειρίδιο 17 ερωτήσεων – απαντήσεων ισχυρίζεται ότι τα παραπάνω συγκροτούν ένα πλαίσιο που δίνει επιπλέον δυνατότητες και «μεγαλύτερες ελευθερίες» στους εργαζόμενους να αυξάνουν το χρόνο εργασίας τους, να διαλύουν τον ελεύθερο χρόνο τους, να αποδομούν την κοινωνική ζωή και δράση τους…!
Η «ελευθερία» των 13 ωρών εργασίας την ημέρα
Αρθρο 6. «3. Εργαζόμενοι απασχολούμενοι υπερωριακά δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας, έως τέσσερις (4) ώρες ημερησίως (…)»
Στο επεξηγηματικό κείμενο που συνοδεύει το νομοσχέδιο αυτή η φρασούλα αναλύεται ως εξής: «Με την προτεινόμενη ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα να απασχοληθεί ο εργαζόμενος στον ίδιο εργοδότη μέχρι δεκατρείς (13) ώρες, λαμβάνοντας μάλιστα για την απασχόληση κατά τη 13η ώρα την προσαυξημένη αμοιβή της υπερωρίας (40%). Κατ’ αποτέλεσμα, δίνεται η δυνατότητα κατανομής των ετήσιων επιτρεπόμενων ωρών υπερωρίας από τρεις (3) σε έως και τέσσερις (4) ημερησίως».
Η «ελευθερία» υπερωρίας στην εκ περιτροπής
Αρθρο 5. «Ο εκ περιτροπής απασχολούμενος δύναται να απασχοληθεί πέρα από το πλήρες ημερήσιο ωράριο, σύμφωνα με τα όρια και την αμοιβή της παρ. 3 του άρθρου 194.»
Οι εργοδότες θα μπορούν πλέον να επιβάλλουν και υπερωρίες σε εργαζόμενους που ήδη τους έχουν επιβάλλει την εκ περιτροπής εργασία, δηλαδή μια μορφή εργασίας μειωμένης απασχόλησης και μειωμένων αποδοχών.
Εδώ καταρρέει η κυβερνητική προπαγάνδα των παρελθόντων ετών όταν εμφάνιζε σαν επιδίωξη των εργαζομένων να δουλεύουν λιγότερες ώρες για να έχουν χρόνο να ασχοληθούν με τις οικογενειακές ή άλλες προσωπικές υποχρεώσεις αλλά και την εκ περιτροπής ως ένα μέτρο που θα σώζει θέσεις εργασίας επιτρέποντας στον εργοδότη να μειώνει τον χρόνο εργασίας αντί να κάνει απολύσεις.
Τώρα όμως όταν ο εργοδότης θα επιβάλλει υπερωρίες και ο ελεύθερος χρόνος του εργαζόμενου μειώνεται, η εκ περιτροπής ως μέτρο διάσωσης της θέσης εργασίας στερείται κάθε νοήματος.
Στο συνοδευτικό κείμενο σημειώνεται πως με τη ρύθμιση αυτή διευκολύνεται η λειτουργία «επιχειρήσεων που παρουσιάζουν έντονη αυξομείωση στον φόρτο εργασίας εντός της εβδομάδα..»
Η «ελευθερία» αυξομείωσης του χρόνου εργασίας από μια βδομάδα μέχρι ένα χρόνο, κάθε χρόνο
Άρθρο 7 για τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου. «Το χρονικό διάστημα των περιόδων αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης δεν υπερβαίνει συνολικά τους δώδεκα (12) μήνες, ενώ δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερο της μίας (1) εβδομάδας (περίοδος αναφοράς)».
Στο συνοδευτικό κείμενο διευκρινίζεται ότι «Με τις προτεινόμενες αλλαγές, τα ισχύοντα συστήματα διευθέτησης του χρόνου εργασίας γίνονται πιο ευέλικτα, με γνώμονα την ανάγκη για ορθολογικότερη οργάνωση του χρόνου εργασίας, τόσο των εργαζομένων που επιθυμούν να εφαρμόσουν σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας καθ’ όλο το έτος (π.χ. 4ήμερη 10ωρη εργασία, η οποία εμποδίζεται από το ισχύον σύστημα), όσο και των επιχειρήσεων, που παρουσιάζουν αυξομειώσεις στη δραστηριότητά τους εντός της ίδιας εβδομάδας. Ειδικότερα, επιτρέπεται να συμφωνείται περίοδος αναφοράς διάρκειας μίας (1) εβδομάδας» αλλά «και επιτρέπεται να συμφωνείται η εφαρμογή συστήματος 4ήμερης εβδομαδιαίας και 10ωρης ημερήσιας εργασίας και γενικώς συστήματος διευθέτησης, που θα ισχύει καθ’ όλο το έτος».
Οπως υπενθυμίζει το νομοσχέδιο κατά τη διευθέτηση «ο εργαζόμενος θα απασχολείται δύο (2) ώρες την ημέρα επιπλέον των οκτώ (8) ωρών» δηλαδή 10 ώρες την ημέρα, αλλά θα πληρώνεται για 8 ώρες αφού «4. Η καταβαλλόμενη αμοιβή κατά το χρονικό διάστημα της διευθέτησης της παρ. 1 είναι ίση με την αμοιβή για εργασία σαράντα (40) ωρών εβδομαδιαίως, εφόσον στην επιχείρηση ισχύει εβδομαδιαίο ωράριο σαράντα (40) ωρών».
Και βέβαια η διευθέτηση μπορεί να εφαρμόζεται επ’ άπειρο αφού «Μετά τη λήξη της περιόδου αναφοράς» μπορεί να εφαρμοστεί «εκ νέου το ίδιο ή διαφορετικό σύστημα διευθέτησης».
Σε ό,τι αφορά τον χρόνο εργασίας το νομοσχέδιο προβλέπει ακόμα τη δυνατότητα των εργοδοτών να επιβάλλουν υπερεργασία και υπερωρία και στις περιόδους μειωμένης απασχόλησης κατά την εφαρμογή της διευθέτησης. Στο άρθρο 7 σημειώνεται: «Κατά την περίοδο της μειωμένης απασχόλησης της παρ. 1, η υπέρβαση του συμφωνηθέντος μειωμένου εβδομαδιαίου ωραρίου, η οποία επιτρέπεται κατ` εξαίρεση, αμείβεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 194».
Η «ελευθερία» σαλαμοποίησης της άδειας
Ως προς την άδεια το νομοσχέδιο αναφέρει ότι καταρχήν λαμβάνεται αδιαίρετη αλλά αν θέλει ο εργαζόμενος μπορεί να πάρει και μόνο πέντε ή έξι μέρες άδεια!
Συγκεκριμένα σημειώνει: «Ο εργαζόμενος δύναται, κατ΄ εξαίρεση, να λαμβάνει μέρος της αδείας του, σύμφωνα με τις προσωπικές του ανάγκες, κατόπιν έγγραφου αιτήματός του και αποδοχής από τον εργοδότη. Υποχρεωτικά ένα τουλάχιστον μέρος της αδείας περιλαμβάνει περισσότερες των έξι (6) εργασίμων ημερών επί εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και των πέντε (5) εργασίμων ημερών επί πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας ή προκειμένου περί ανηλίκων των δώδεκα (12) εργασίμων ημερών.»
Η «ελευθερία» της εργασίας των δύο ημερών!
Αρθρο 19. «Κάθε εργοδότης δύναται να προσλαμβάνει εργαζόμενους για την κάλυψη επειγουσών αναγκών με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου, διάρκειας έως δύο (2) ημερών την εβδομάδα, μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής “Ταχείας Πρόσληψης”». Μάλιστα η δυνατότητα δίνεται και για την πρόσληψη ανηλίκων!
Η «ελευθερία» των εξαιρέσεων
Το νομοσχέδιο δίνει ισχύ νόμου στις εξαιρέσεις που μέχρι τώρα περιγράφονταν σε εγκύκλιο του υπουργείου ως προς την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας. Εξαιρέσεις που δημιουργούν τις συνθήκες για την καταστρατήγηση του ωραρίου εργασίας.
Δύο από αυτές τις εξαιρέσεις είναι η δυνατότητα των εργοδοτών να επιβάλλουν στους εργαζόμενους την «ευέλικτη προσέλευση» στην εργασία μέχρι και εκατό είκοσι (120) λεπτά την ημέρα, και να μη θεωρείται εργάσιμος ο χρόνος «προετοιμασίας », ο οποίος για τις βιομηχανίες είναι 30 λεπτά πριν την εργασία και 30 λεπτά μετά και για τον τουρισμό – επισιτισμό 10 λεπτά πριν και 10 λεπτά μετά.
Η «ελευθερία» της ανασφάλιστης προσαύξησης από ΣΣΕ και «οικειοθελείς» παροχές
Πρόσφατα η κυβέρνηση της ΝΔ πέρασε τον νόμο 5184/2025 με τον οποίο δεν ασφαλίζονται πλέον οι προσαυξήσεις λόγω υπερεργασίας, υπερωρίας, νυχτερινής εργασίας, εργασίας τις Κυριακές και τις αργίες, και οι ώρες αυτές ασφαλίζονται όπως οι ώρες εντός του συμβατικου ωραρίου (π.χ. 8ωρο).
Με το νομοσχέδιο επεκτείνει την κατάργηση της ασφάλισης και στις προσαυξήσεις που προκύπτουν «από συλλογική σύμβαση εργασίας ή οικειοθελώς από τον εργοδότη».
Η «ελευθερία» του εργαζόμενου να επιλέγει την αύξηση της εκμετάλλευσής του
Στο νομοσχέδιο, στο συνοδευτικό κείμενο και στο προπαγανδιστικό εγχειρίδιο η κυβέρνηση της ΝΔ και το υπουργείο Εργασίας προσπαθεί να παρουσιάσει τις νέες αντεργατικές ρυθμίσεις σαν να είναι κάτι που επιζητούν οι ίδιοι εργαζόμενοι και ότι σε κάθε περίπτωση είναι προς όφελός τους
Ενδεικτικά υποστηρίζει πως:
— Υπάρχουν εργαζόμενοι «που επιθυμούν να εφαρμόσουν σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας καθ’ όλο το έτος (π.χ. 4ήμερη 10ωρη εργασία, η ο.ποία εμποδίζεται από το ισχύον σύστημα)»
— Τα μέτρα που φέρνει το νομοσχέδιο «αποσκοπούν στη διασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής για τους εργαζόμενους».
— Οι υπερωρίες στην εκ περιτροπής εργασίας οδηγούν στην «αύξηση του εισοδήματος αυτής της ειδικής κατηγορίας εργαζομένων».
— «Εξασφαλίζεται μεγαλύτερη ευελιξία στον εργαζόμενο λαμβάνοντας τμήματα της άδειάς του, σύμφωνα με τις προσωπικές και οικογενειακές του ανάγκες, εφόσον το ζητήσει ο ίδιος» και ότι «με τη νέα ρύθμιση (…) προβλέπεται η ελευθερία του εργαζομένου να λάβει την άδειά του όπως επιθυμεί (π.χ. να λάβει την άδεια σε τέσσερα τμήματα της μίας εβδομάδας), με μόνο περιορισμό ότι ένα τμήμα θα πρέπει να περιλαμβάνει μία συνεχόμενη εργάσιμη εβδομάδα»!
Η δήθεν «προστασία» από τις απολύσεις
Τον εμπαιγμό ότι η ένταση της εκμετάλλευσης τους αποτελεί επιλογή των εργαζομένων συνοδεύει ο εμπαιγμός που διατυπώνεται συχνά στο νομοσχέδιο ότι οι εργοδότες δεν μπορούν να απολύσουν τους εργαζόμενους αν αρνηθούν να δουλέψουν 13ωρο, ή αν αρνηθούν τη διευθέτηση κ.ά.
Ομως «ο κόσμος το ‘χει τούμπανο και εμείς κρυφό καμάρι» ότι οι εργοδότες κάνουν απολύσεις επικαλούμενοι άλλους από τον πραγματικό λόγο.
Και αυτό επιβεβαιώνεται και από το ίδιο το νομοσχέδιο. Ενώ προβλέπει όπως και σε άλλες περιπτώσεις ότι αν ο εργαζόμενος αρνηθεί «την παροχή της επιπλέον αυτής εργασίας» στη διευθέτηση αυτό «δεν συνιστά λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του» σε άλλο σημειο αναφέρει ότι μπορεί να γίνει απόλυση πριν την εφαρμογή ή κατά την εφαρμογή της διευθέτησης: «Αν για οποιονδήποτε λόγο, ιδίως εξαιτίας παραίτησης ή απόλυσης του εργαζομένου, δεν εφαρμόζεται ή δεν ολοκληρώνεται η διευθέτηση του χρόνου εργασίας (…)».
