Δημοκρατική Κίνηση Μηχανικών - Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας του ΤΕΕ (ΔΚΜ–ΤΕΕ/ΤΔΜ): Επισημάνσεις επί της παρουσίασης των εναλλακτικών σεναρίων για το ΤΠΣ Κοζάνης

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ΦΕΚ 3545/Β/2021, στο οποίο έχει δημοσιευθεί η με αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΠΟΛΣ/72343/1885

«Τεχνικές προδιαγραφές Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ)», τα ΤΠΣ εντάσσονται στο πρώτο επίπεδο του πολεοδομικού σχεδιασμού και εκπονούνται σε τουλάχιστον μία ή περισσότερες Δημοτικές Ενότητες (Δ.Ε.) ενός Δήμου και σε δύο (2) Στάδια.

Το 1ο Στάδιο εκπόνησης μελέτης ΤΠΣ περιλαμβάνει τη διάγνωση δυνατοτήτων και προβλημάτων χωρικής ανάπτυξης και οργάνωσης, τη συνθετική αξιολόγηση των χωρικών, γεωλογικών και περιβαλλοντικών δεδομένων, τη διατύπωση εναλλακτικών σεναρίων χωρικής ανάπτυξης και την αρχική πρόταση χωρικής οργάνωσης, χρήσεων γης και όρων δόμησης.

Πριν την ολοκλήρωση του 1ου Σταδίου, προβλέπεται η παρουσίαση και δημοσιοποίηση στον οικείο Δήμο των βασικών πορισμάτων και των προτεινόμενων σεναρίων χωρικής ανάπτυξης, προκειμένου να επιλεγεί το επικρατέστερο.

Επίσης σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια και συγκεκριμένα το Ν. 4447/2016 «Χωρικός σχεδιασμός–Βιώσιμη ανάπτυξη και άλλες διατάξεις», στο άρθρο 7, αναφέρεται πως για κάθε Δ.Ε. θα πρέπει να καθορίζονται οι ακόλουθες κατηγορίες περιοχών:

α) Οικιστικές Περιοχές

β) Περιοχές παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων

γ) Περιοχές Προστασίας και

δ) Περιοχές ελέγχου χρήσεων γης

Στην παρουσίαση των εναλλακτικών σεναρίων που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 15.09.2025 από την ομάδα μελέτης, δεν έγινε αντιληπτή μία προτεινόμενη, από τη μελετητική ομάδα, κατηγοριοποίηση των περιοχών σύμφωνα με τα παραπάνω, αλλά λάβαμε γνώση ενός κειμένου με γενικόλογες, κυρίως, διαπιστώσεις και έμφαση σε γενικές αναπτυξιακές πολιτικές της περιοχής. Παράλληλα, η συνοδευτική σχηματική απεικόνιση στερούνταν αναλυτικής τεκμηρίωσης και δεν παρείχε επαρκή πληροφόρηση για τα δεδομένα της περιοχής, που λαμβάνονται υπόψη για την αξιολόγηση και την επιλογή του επικρατέστερου σεναρίου. Παρόλο που οι προτεινόμενες χωρικές ρυθμίσεις έπρεπε να αποτυπώνονται με σαφή και συγκρίσιμο τρόπο στους χάρτες, η κρίσιμη αυτή αποτύπωση απουσίαζε πλήρως.

Κάθε σενάριο από αυτά που παρουσιάστηκαν, θα έπρεπε να διαθέτει σαφή και τεκμηριωμένη χωρική διάσταση, με αναλυτική αποτύπωση των επιπτώσεών του σε κάθε Δημοτική Ενότητα, καθώς και αντιστοίχιση με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις και παρεμβάσεις. Με αυτόν τον τρόπο θα καθίστατο εφικτή η αξιολόγηση των εναλλακτικών επιλογών, όχι μόνο σε επίπεδο γενικών κατευθύνσεων, αλλά και σε ό,τι αφορά στις πραγματικές, τοπικά διαφοροποιημένες επιπτώσεις τους.

Επιπλέον, θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνονται στοιχεία για προστατευόμενες περιοχές και στοιχεία ή τυχόν δεσμεύσεις από άλλες εγκεκριμένες μελέτες ή μελέτες σε εξέλιξη, όπως τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες κ.α., σε συνδυασμό με τους όρους και τους περιορισμούς που επιβάλλουν.

Η Κοζάνη και η ευρύτερη περιοχή της, έχει εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) από το 1986, με επικαιροποίηση–τροποποίηση το 1989, εγκεκριμένο σχέδιο από το 1929 για το συνεκτικό τμήμα της πόλης και εγκεκριμένη Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) από το 1989 καθώς και πολεοδομικές και χωροταξικές μελέτες των τέως Καποδιστριακών Δήμων σε Α' Φάση Σχεδιασμού, δηλαδή μελέτες και διοικητικές πράξεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη στην ανάπτυξη σεναρίων.

Άποψή μας είναι ότι για κάθε σενάριο που αναπτύχθηκε, θα έπρεπε να καταγράφεται πώς αλληλοεπιδρά με τον ισχύοντα χωρικό σχεδιασμό και αν αξιοποιεί, τροποποιεί ή αντικαθιστά τις ισχύουσες ρυθμίσεις.

Τέλος, θεωρούμε πως στην ανάπτυξη σεναρίων για την επιλογή του επικρατέστερου, απαιτείται σαφέστερη παρουσίαση και της μεθοδολογίας αξιολόγησης και του τρόπου με τον οποίο προέκυψε το επιλεγέν σενάριο καθώς και επιπλέον σχηματικές χωρικές ρυθμίσεις, μέσω χαρτών, προκειμένου να καταστεί εφικτό για τους επιστημονικούς φορείς και τα μέλη της τοπικής κοινωνίας, να υποβάλλουν τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις τους, επί συγκεκριμένων ρυθμίσεων, που αναμένεται να καθορίσουν την πορεία ανάπτυξης της περιοχής.

Έχοντας συμμετάσχει σε αντίστοιχες εκδηλώσεις και σε άλλους δήμους, διαπιστώσαμε ουσιαστικές διαφορές ως προς τον βαθμό σαφήνειας, την πληρότητα και την τεκμηρίωση των σεναρίων που παρουσιάστηκαν, γεγονός που ανέδειξε τις ελλείψεις της παρούσας διαδικασίας.

Για όλα τα παραπάνω, πιστεύουμε πως είναι αναγκαίο να ληφθεί υπόψη η πρότασή μας, να πραγματοποιηθούν από τη μελετητική ομάδα οι απαραίτητες προσθήκες και διευκρινήσεις και στη συνέχεια να λάβει χώρα, εκ νέου παρουσίαση, με 5ήμερο χρονικό περιθώριο υποβολής σχολίων και προτάσεων.

Για τη Δημοκρατική Κίνηση Μηχανικών

Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας

Αθηνά Γ. Κοντού

Μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ/ΤΔΜ

Αικατερίνη Γ. Λιάκου

Μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ/ΤΔΜ