Η α’ εύρεση της κεφαλής (προτομής) Γεωργίου Ρουσιάδη (Β.Π. Καραγιάννης)

Ευρέθη η προτομή του Γεωργίου Ρουσιάδη (γεν. Κοζανη 1783 θάνατος, ΑΘήνα 1852), αυτού το επιφανούς πνευματικού ανθρώπου της πόλης την περίοδο του ύστερου

νεοελληνικού διαφωτισμού. Ηταν γιος του Ρούση Κοντορούση άρχοντα της Κοζάνης  την περίοδο που αυτή ανήκε στη δικαιοδοσία τους Αλή Πασά και στον τότε τοπικό εμφύλιο για το ποιός θα μαζεύει τα χαράτσια  και τους φόρους να  τα αποδίδει στον Αλή, ο Ρ. Κ. ηγείτο των ολιγαρχκών των αληφρόνων, στους δε οιονεί δημοκρατικούς ηγείτο ο Γ. Αυλιώτης που ηττήθηκε και τον κρέμασαν στην ομώνυμη σήμερα πλατεία που είναι δρόμος εντελώς. Ο Γ. Ρ. ήταν μέλος της Φιλικής εταιρίας και ο πατέρας του γνωρίζοντας τον ακόλαστο Αλη και τις διαθέσεις του  τον φυγάδευσε στην Πέστη να μην το πάρει ο Αλής στην  αυλή του, ότι ήταν κι ένας ευειδής νέος. Μεταξύ των άλλων συγγραφών του ο Ρ. διετέλεσε δάσκαλος στις ελληνικές κοινότητες της Βιέννης και της Πέστης.

Η προτομή του ήταν αφημένη μάλλον πεταμένη και σίγουρα ξεχασμένη σε αποθήκη του Δήμου στις υπώρειες του Αη-λιά μαζί με σκουπίδια,. Η λίαν  αισθαντική συμπολίτης που φροντίζει με ιεραποστολικό ζήλο τα αδέσποτα σκυλιά του Χαμηλού Αη-Λια κι όχι μόνον αλλά δίνει και απέλπιδες πλέον μάχες για τη σωτηρία του Ξενία να διασωθεί το ωραιότερο μέρος της πόλης κ. Αγγελική Μάνου Γιολδάση επισήμανε την προτομή και την έφερε στην επιφάνεια.

Πριν πολλά χρόνια έβλεπα την προτομή στην τότε πλατεία Ελευθερίας και τον πεζόδρομο. Σε μια από τις ανακαινίσεις της την πέταξαν στα δημοτικά σκουπίδια

Η κ. Αγγελική  δεν γνώριζε σε ποιόν ανήκει και μου ζήτηξε να τη δω. Πήγα στο χώρο των σκουπιδιών και απορριμματοφόρων (με τον κ. Ρούση Γ. όχι της ιστορίας αλλά τον τωρινό) και την είδα σε μια γωνία πάνω σε μια σχάρα ξύλινη τοποθετημένη. Ένας υπάλληλος της καθαριότητας την καθάρισε με νερό υπό πίεσιν. Έκανα γνωστή την εύρεση στον κ. Δήμαρχο και τον  Αντιδήμαρχο τεχνικών έργων για να αποφασίσουν να την τοποθετήσουν κάπου όπως είναι και οι άλλες προτομές των επιφανών λογίων του διαφωτισμού που συνθέτουν τον «χρυσό αιώνα» των γραμμάτων της Κοζάνης. Η προτομή πρέπει να συντηρηθεί κάπως και να αφεθεί σε δημόσια θέα  και γνώση, όπως αρμόζει στον λησμονημένο αυτόν  πνευματικό άνθρωπο. Νομίζω πως πρέπει να μπει στη μικρή πλατεία απέναντι από την είσοδο του 2ου δημοτικού σχολείου και για το λόγο πως από κει περνά και η οδός Γεωργίου Ρουσιάδη.

Υ.Γ. Ο Γ. Ρουσιάδης μετέφρασε και Οδύσσεια του Ομήρου (6 ραψωδίες) για την ποιότητα δε της μετάφρασης στον καιρό του είχε κυκλοφορήσει το δίστιχον, όπως σημειώνει κι ο Κ.Θ. Δημαράς στην Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας του:

Τον Ομηρον τυφλόν ιδών ηρώτησεν ο Αδης

«Και ποίος σε ετύφλώσεν»; ο Γιώργος Ρουσιάδης

Έστω, ας είναι...