Αυστραλία / Η πρώτη χώρα στον κόσμο που απαγορεύει τα κοινωνικά δίκτυα στα παιδιά κάτω των 16 ετών
Η Αυστραλία γίνεται η πρώτη χώρα στον κόσμο που απαγορεύει στα παιδιά κάτω των 16 ετών τη χρήση των κοινωνικών δικτύων, μπλοκάροντας από τα μεσάνυχτα την πρόσβαση σε πλατφόρμες όπως το TikTok
, το YouTube της Alphabet και το Instagram και το Facebook της Meta, ανέφερε το Reuters την Τρίτη (9/12).
Δέκα από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες έλαβαν εντολή να αποκλείσουν τους ανήλικους χρήστες διαφορετικά κινδυνεύουν με πρόστιμα έως και 49,5 εκατ. αυστραλιανά δολάρια (περίπου 33 εκατ. δολάρια ΗΠΑ), βάσει του νέου νόμου.
Το μέτρο έχει προκαλέσει σκληρή κριτική από τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες και υπερασπιστές της ελευθερίας του λόγου, αλλά έχει βρει θερμή υποστήριξη από πολλούς γονείς και οργανώσεις για τα δικαιώματα του παιδιού.
Η απαγόρευση παρακολουθείται στενά από άλλες χώρες που εξετάζουν παρόμοια ηλικιακά όρια, καθώς οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις των social media στην ψυχική υγεία και την ασφάλεια των παιδιών διογκώνονται.
Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα, που σύμφωνα με το Sky News Australia θα προβληθεί στα σχολεία αυτή την εβδομάδα, ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανίζε εξηγεί ότι ο στόχος είναι να στηριχθούν οι νέοι και να μειωθεί η πίεση από τα ατελείωτα feeds και τους αλγορίθμους.
«Εκμεταλλευτείτε τις σχολικές διακοπές που έρχονται. Αντί να τις περάσετε σκρολάροντας στο κινητό, ξεκινήστε ένα καινούργιο άθλημα, μάθετε ένα μουσικό όργανο ή διαβάστε εκείνο το βιβλίο που κάθεται καιρό στο ράφι», λέει ο Αλμπανίζε: «Και, το σημαντικότερο, περάστε ποιοτικό χρόνο με τους φίλους και την οικογένειά σας, πρόσωπο με πρόσωπο».
Η εφαρμογή του μέτρου κλείνει έναν χρόνο εικασιών για το αν μια χώρα μπορεί στην πράξη να μπλοκάρει τους ανήλικους από τεχνολογίες που έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας.
Παράλληλα, ανοίγει ένα «ζωντανό» πείραμα που θα μελετηθεί στενά από κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, καθώς ολοένα περισσότεροι νομοθέτες κατηγορούν τους τεχνολογικούς κολοσσούς ότι καθυστερούν να λάβουν ουσιαστικά μέτρα για τον περιορισμό της βλάβης στα παιδιά.
«Αν και η Αυστραλία είναι η πρώτη που υιοθετεί τέτοιους περιορισμούς, είναι μάλλον απίθανο να είναι και η τελευταία», σχολιάζει ο καθηγητής διαδικτυακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κέρτιν, Τάμα Λίβερ: «Οι κυβερνήσεις παγκοσμίως παρακολουθούν πώς κατάφερε να αμφισβητήσει την ισχύ της Big Tech. Η απαγόρευση των social media στην Αυστραλία είναι ουσιαστικά το “καναρίνι στο ανθρακωρυχείο”».
Από τη Δανία έως τη Μαλαισία – αλλά και σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, όπου οι ίδιες οι πλατφόρμες περιορίζουν τα τμήματα trust & safety – κυβερνήσεις δηλώνουν ότι εξετάζουν ανάλογα βήματα.
Στη Δανία η απαγόρευση των σόσιαλς σε ανήλικους έχει προταθεί αλλά δεν έχει ακόμα συνταχθεί ολοκληρωμένο νομοσχέδιο.
- Διαβάστε επίσης: Δανία / Απαγορεύει τα social media στους ανήλικους κάτω των 15
Η συζήτηση αναζωπυρώθηκε πριν από τέσσερα χρόνια, όταν διέρρευσαν εσωτερικά έγγραφα της Μέτα που φέρονταν να δείχνουν ότι η εταιρεία γνώριζε πως τα προϊόντα της επιδεινώνουν τα προβλήματα εικόνας σώματος στους εφήβους. Η Μέτα επιμένει ότι διαθέτει εργαλεία για την προστασία των παιδιών.
Την ίδια στιγμή, συντηρητικοί δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ έδωσαν σήμα ότι θα στηρίξουν την απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποπέμψει μέλος της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου, σε μια παράλληλη μάχη γύρω από τη ρύθμιση της τεχνολογίας και των αγορών.
Η αυστραλιανή απαγόρευση καλύπτει αρχικά δέκα πλατφόρμες, όμως η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι η λίστα θα επικαιροποιείται, καθώς εμφανίζονται νέες υπηρεσίες και οι νέοι μετακινούνται σε άλλες εφαρμογές.
Από τις δέκα, όλες – με εξαίρεση την πλατφόρμα Χ του Έλον Μασκ – έχουν δηλώσει ότι θα συμμορφωθούν, αξιοποιώντας τεχνικές όπως η «συμπερασματική εκτίμηση ηλικίας», που προσπαθεί να υπολογίσει την ηλικία με βάση τη διαδικτυακή δραστηριότητα, ή η «εκτίμηση ηλικίας», συνήθως μέσω selfie. Κάποιες μπορεί να ζητούν και έλεγχο μέσω ταυτοτήτων ή συνδεδεμένων τραπεζικών λογαριασμών.
Ο Μασκ έχει καταγγείλει την απαγόρευση ως «κερκόπορτα για τον έλεγχο της πρόσβασης όλων των Αυστραλών στο διαδίκτυο», ενώ οι περισσότερες πλατφόρμες επικαλούνται παραβίαση της ελευθερίας του λόγου. Στο μεταξύ, εκκρεμεί προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, που συντονίζει ένας βουλευτής με φιλελεύθερες πολιτικές θέσεις.
Για τις εταιρείες των social media, η εφαρμογή του νόμου σηματοδοτεί μια νέα εποχή όπου η δημιουργία νέων χρηστών φρενάρει δομικά: Μελέτες δείχνουν ότι οι αριθμοί των χρηστών έχουν σχεδόν «παγώσει» και ο χρόνος που περνούν στις πλατφόρμες μειώνεται.
Οι ίδιες οι εταιρείες παραδέχονται ότι τα διαφημιστικά έσοδα από άτομα κάτω των 16 είναι περιορισμένα, προειδοποιούν όμως ότι διακόπτεται η «δεξαμενή» μελλοντικών χρηστών. Λίγο πριν τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση, σύμφωνα με την κυβέρνηση, το 86% των παιδιών 8–15 ετών στην Αυστραλία χρησιμοποιούσε ήδη κοινωνικά δίκτυα.
Δεν λείπουν και οι ανησυχίες από τους ίδιους τους εφήβους. Πολλά παιδιά φοβούνται ότι ο αποκλεισμός θα οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση όσους βασίζονται στο διαδίκτυο για να βρουν κοινότητες και στήριξη.
«Θα είναι χειρότερο για τα κουίρ παιδιά ή για όσους έχουν πολύ ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, γιατί αυτός είναι συχνά ο μόνος τρόπος να βρουν την κοινότητά τους», λέει η 14χρονη Άνι Γουάνγκ: «Κάποιοι χρησιμοποιούν τα socials για να εκφράζονται, να μιλάνε με άλλους και να ζητούν βοήθεια…Οπότε για κάποιους θα είναι εντάξει, αλλά για άλλους θα χειροτερέψει την ψυχική τους υγεία».
Καθώς η Αυστραλία εφαρμόζει στην πράξη την πρώτη τόσο σκληρή απαγόρευση κοινωνικών δικτύων για ανηλίκους, η διεθνής συζήτηση μπαίνει σε νέα φάση: Ανάμεσα στην προστασία των παιδιών, τα δικαιώματα στο λόγο και την ψηφιακή συμμετοχή, και τη δύναμη – ή την αδυναμία – των κρατών να βάλουν όρια στην ψηφιακή οικονομία των Big Tech.
ΠΗΓΗ: www.tvxs.gr












