Λέω να αρχίσω ψυχανάλυση (ξανά)
Δημήτρης Τσιριγώτης
Πώς λέγεται εκείνος ο μηχανισμός άμυνας στην ψυχολογία όπου για τα προβλήματα που μας προκαλεί κάποιος αντί να κατηγορούμε αυτόν ξεσπάμε
πάνω σε έναν άλλο ο οποίος έχει κατά προτίμηση μικρή δυνατότητα αντίστασης; Θαρρώ πως λέγεται «μετάθεση». Παράδειγμα ο άνθρωπος που επιπλήττεται από το αφεντικό του, στη συνέχεια πάει σπίτι του και τσακώνεται με τη γυναίκα του, έπειτα, για να ξεσπάσει, κατσαδιάζει τα παιδιά του και μετά κλοτσάει και το σκύλο του. Θα μπορούσαμε να δούμε τη «μετάθεση» ως κινητήριο δύναμη και ευρύτερων κοινωνικών φαινομένων όπως της αύξησης και του ρατσισμού όπου για όλα τα δεινά μιας κοινωνίας κατηγορούνται οι αδύναμες ομάδες των ξένων ενώ οι πραγματικοί υπεύθυνοι μένουν στο απυρόβλητο, καθώς επίσης και ο κοινωνικός αυτοματισμός όπου για τα δεινά κάποιων κοινωνικών ομάδων ενοχοποιούνται κάποιες άλλες κοινωνικές ομάδες που στην ουσία δεν φταίνε σε τίποτα .
Γιατί τώρα τελευταία έχω την ισχυρή εντύπωση ότι οι πιο πολλοί πλέον κατηγορούμε κάποιον άλλον από αυτόν που φταίει πραγματικά ;Όλη η κοινωνία επιδίδεται μανιωδώς σε «μεταθέσεις» .Τι συμβαίνει όμως όταν διαπιστώνεις ότι αυτή η «μετατιθέμενη» πραγματικότητα είναι τόσο μαζική που έρχεται να υποκαταστήσει την απλή; Τότε αρχίζεις να νιώθεις ότι εσύ δεν είσαι καλά αφού εσύ είσαι αυτός που έχει άλλη άποψη από τους πολλούς .Σκέφτομαι, λοιπόν, να αρχίσω ψυχανάλυση (ξανά) γιατί αντιλαμβάνομαι την πραγματικότητα πολύ διαφορετική από ότι μου λένε ,οι άλλοι, ότι είναι. Ακούστε τι εννοώ.
(Οι χαρακτήρες είναι βασισμένοι σε υπαρκτά πρόσωπα)
Ο Ανέστης δούλευε σε μία εταιρία εισαγωγών μέχρι που απολύθηκε λόγω περικοπών και για να σωθεί η εταιρία .Σήμερα τρείς μήνες μετά ακόμα εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι η αιτία όλων των δεινών ,και των προσωπικών του και της χώρας ολόκληρης. Δικαιολογεί εκείνους που τον απέλυσαν και κατηγορεί αυτούς που εξακολουθούν να έχουν ακόμη δουλειά.
H Ελένη είναι μια νοικοκυρά που ασχολείται κυρίως με την ανατροφή του γιού της Κωστάκη ο οποίος πηγαίνει στην Α΄ Γυμνασίου. Ο Κωστάκης είναι ένα πολύ κοινωνικό και χαρούμενο παιδί .Οι βαθμοί του πρώτου τριμήνου ήταν μέτριοι .Η Ελένη άλλαξε με μιας τον τρόπο που έβλεπε τον γιό της. Στο πρόσωπό του έβλεπε πλέον έναν μελλοντικό άνεργο .Έτσι τον πλάκωσε στα ιδιαίτερα στα περισσότερα μαθήματα. Οι βαθμοί του Κωστάκη ανέβηκαν λιγάκι ,εκείνο όμως που μειώθηκε κατά πολύ ήταν η παιδικότητά του και η χαρούμενη διάθεσή του. Η Ελένη δεν κατάλαβε ότι για να σώσει τον Κώστα θυσίασε τον Κωστάκη .
Ο Σπύρος είναι ιδιοκτήτης μιας μικρής οικογενειακής επιχείρησης .Τώρα τελευταία ο τζίρος έχει πιάσει πάτο .Τα χρέη είναι μέγγενη που σφίγγει το λαιμό του Σπύρου. Το μόνο πράγμα που σκέφτεται και που τον κάνει να ανασαίνει λίγο είναι η ιδέα που έχει για τον εαυτό του που «δεν μασάει και θα τους πάρει ο διάολος όλους». Συγχέοντας τη δύναμη με τη σκληρότητα γράφτηκε σε ακροδεξιό κόμμα.
Ο Μάκης είναι 29 χρονών. Έχει σπουδάσει οικονομικά. Τα τελευταία τρία χρόνια περνάει τις μέρες του στις καφετέριες περιμένοντας εις μάτην μια απάντηση στις αιτήσεις που έχει κάνει σε διάφορες μεγάλες εταιρίες για την εύρεση εργασίας. Σήμερα πήρε επιτέλους μια απάντηση από μια εταιρία εξαγωγών. Οκτάωρη απασχόληση με πρώτο μισθό 700 ευρώ καθαρά και προοπτικές εξέλιξης. Ο Μάκης αρνήθηκε την πρόταση. Πίστευε ότι άξιζε κάτι καλύτερο και αποφάσισε να περιμένει. Δεν ήθελε να κάνει εκπτώσεις στην αξία του. Αμέσως μετά πήρε τηλέφωνο τον παππού του. Την επόμενη μέρα ήταν πρώτη του μήνα και πάντα συνόδευε τον παππού όταν πήγαινε στην τράπεζα για να πληρωθεί την σύνταξή του.
O Κώστας δουλεύει υπάλληλος σε μια ιδιωτική τράπεζα .Έχει μεγάλη ανασφάλεια για το εργασιακό του μέλλον. Η πίεση στη δουλειά έχει αυξηθεί τελευταία και προσπαθεί να μην ακούει τις φήμες ότι επίκεινται απολύσεις .Αυτός όμως έχει αλλού στραμμένη την προσοχή του. Είναι φανατικός υπέρμαχος της αξιολόγησης των δημόσιων υπαλλήλων. Σκέφτεται «εγώ γιατί να αξιολογούμαι κάθε μέρα από τους προϊσταμένους μου και να κινδυνεύω με απόλυση και να μην συμβαίνει το ίδιο και στους δημόσιους υπαλλήλους ;» Ο Κώστας αντί να αγωνίζεται εναντίον στον εργασιακό μεσαίωνα που του έχουν φυλαγμένο το μόνο που τον ικανοποιεί είναι να τον ζήσουν και όλοι οι άλλοι.
Ο κυρ Λάμπρος είναι 81 ετών συνταξιούχος του ΟΓΑ .Παίρνει σύνταξη 420 ευρώ το μήνα. Του έχουν κόψει τα φάρμακα όμως που στοιχίζουν 200 ευρώ το μήνα .Ευτυχώς που δεν πληρώνει ενοίκιο .Βέβαια τον βοηθάνε και τα παιδιά που του πληρώνουν το ρεύμα , το νερό και τον ΕΝΦΙΑ. Μετά τις εκλογές έχει χάσει τον ύπνο του. Παρακαλάει η νέα κυβέρνηση να πέσει γρήγορα ,γιατί φοβάται ότι θα οδηγήσει τον κόσμο στην πτώχευση.
Ο Γιάννης είναι ιδιοκτήτης μιας μεγάλης καφετέριας. Ο τζίρος τον τελευταίο καιρό έχει πέσει λιγάκι .Ακόμα και έτσι ο Γιάννης εξακολουθεί να μπορεί και κάνει τη μεγάλη ζωή που πάντα ονειρευόταν. «Που φτάσανε τον κόσμο που πρέπει να κάνει οικονομία και στον καφέ ακόμα ;» σκέφτεται με μια δόση ειρωνείας ο Γιάννης. Αποφάσισε την χασούρα να την μετακυλήσει στους υπαλλήλους του μειώνοντας τους μισθούς τους κατά 50 %.Όταν κάποιοι διαμαρτυρήθηκαν τους έκοψε τον βήχα λέγοντάς τους ότι αν δεν κάνει αυτές τις μειώσεις θα πρέπει να κλείσει το μαγαζί. Ο Γιάννης στις πρόσφατες εκλογές ψήφισε αριστερά γιατί ισχυρίζεται ότι «δεν πάει άλλο με τα λαμόγια και τα συμφέροντα που κάνουν ότι θέλουν σε αυτό τον τόπο».
Ο Μενέλαος εργάζεται ως απλός εργάτης σε ένα μεγάλο εργοστάσιο παρασκευής χημικών λιπασμάτων. Μετά από μελέτες του χημείου του κράτους στην περιοχή βρέθηκε ότι ο υδροφόρος ορίζοντας έχει μολυνθεί προκαλώντας ανεπανόρθωτες βλάβες στο γύρω οικοσύστημα. Το κράτος αποφάσισε ότι το εργοστάσιο πρέπει να κλείσει. Ο Μενέλαος άρχισε απεργία πείνας με αίτημα να μην κλείσει το εργοστάσιο γιατί κάποιοι άνθρωποι θα έχαναν τις δουλειές τους.
Η κυρία Μαρία είναι κάτοικος ενός μεγάλου ελληνικού νησιού του Αιγαίου. Σήμερα το πρωί δεν άντεξε και ξέσπασε σε λυγμούς βλέποντας στις ειδήσεις τα άψυχα κορμιά των πνιγμένων παιδιών όταν το πλοίο που έπλεε στα παράλια της Ιταλίας και που μετέφερε πρόσφυγες από τη Συρία αναποδογύρισε. Το απόγευμα άκουσε στις ειδήσεις ότι τρεις Σύριοι πνίγηκαν στην προσπάθειά τους να φτάσουν στις ακτές του δικού της νησιού. Αυτή τη φορά δεν έκλαψε. Το μόνο που σκέφτηκε ήταν: «τώρα ελπίζω οι υπόλοιποι να φοβηθούν και να σταματήσουν να έρχονται».
Ο Αλέξανδρος είναι μεγάλο-ιδιοκτήτης ακινήτων. Κάθε μήνα εισπράττει ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό από την εκμετάλλευση αυτών των ακινήτων. Ανέκαθεν δεξιός φέτος αποφάσισε να ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ με την δικαιολογία ότι «δεν πάει άλλο, κάτι πρέπει να αλλάξει σε αυτόν τον τόπο». Και να στις συγκεντρώσεις συμπαράστασης της κυβέρνησης ο Αλέξανδρος και να να τσακώνεται με όλους όσους τόλμαγαν να αμφισβητήσουν το μέχρι τώρα κυβερνητικό έργο. Όλα αυτά μέχρι που διαπίστωσε ότι μάλλον ο ΕΝΦΙΑ δεν θα καταργηθεί τελικά για το 2015.Έξαλλος από τότε ο Αλέξανδρος διατυμπανίζει παντού ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εξαπάτησε το λαό.
Η κυρία Γεωργία έχει δύο παιδιά στο Λύκειο .Αναγκάζεται να τα στέλνει και τα δύο φροντιστήριο. Ο μεγάλος δίνει πανελλαδικές και ο μικρός πάει στη Β΄ Λυκείου. Η κυρία Γεωργία δίνει 600 ευρώ το μήνα και για τα δύο παιδιά. Είναι έξαλλη με τους καθηγητές των παιδιών στο σχολείο γιατί τους θεωρεί υπεύθυνους που αναγκάζεται να καταφεύγει σε φροντιστηριακή βοήθεια. Όπου βρεθεί και όπου σταθεί εκθειάζει τους καθηγητές του φροντιστηρίου σε αντιπαραβολή με αυτούς του σχολείου. Στην ερώτηση έρευνας στην οποία έλαβε μέρος σχετικά με το αν είναι υπέρ ή κατά στην ελεύθερη πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση απάντησε χωρίς δεύτερη σκέψη «κατά».
Η κυρία Ελευθερία είναι φιλάνθρωπος. Εκτελεί το θεάρεστο έργο της με αυταπάρνηση οργανώνοντας φιλανθρωπικά bazaar και μαζεύοντας τρόφιμα και ρούχα για τις άπορες οικογένειες. Φροντίζει η ίδια ώστε τα πράγματα να μοιράζονται μόνο σε ελληνικά χέρια.
Υ.Γ .Ο κύριος Γεωργίου είναι ο ψυχολόγος μου. Θεωρεί ότι όλα αυτά που σας είπα είναι φανταστικά προβλήματα. Ότι έχω πολύ σοβαρότερα δικά μου θέματα και ότι καλό θα ήτανε να πάρω την ευθύνη των προβλημάτων μου και να σταματήσω να τα «μεταθέτω» στους άλλους .
Δημήτρης Τσιριγώτης. Φυσικός
