Από τον παραλογισμό στην τραγωδία;

Η λέξη μπο­ρεί να φαί­νε­ται πε­ρί­ερ­γη ή βαριά. Πως αλ­λιώς όμως να χα­ρα­κτη­ρί­σου­με την πλήρη αντι­στρο­φή του νο­ή­μα­τος ενός συ­γκλο­νι­στι­κού γε­γο­νό­τος όπως το δη­μο­ψή­φι­σμα της 5ης Ιου­λί­ου, ώρες μόνο μετά το πέρας του και μά­λι­στα από τους ίδιους τους πρω­τερ­γά­τες του; Πως να εξη­γή­σου­με ότι οι κκ. Μεϊ­μα­ρά­κης και Θε­ο­δω­ρά­κης, δη­λα­δή οι επι­κε­φα­λείς του στρα­τό­πε­δου των (κατά κρά­τος) ητ­τη­μέ­νων, να έχουν γίνει οι εγκε­κρι­μέ­νοι εκ­φρα­στές της γραμ­μής που ακο­λου­θεί η ελ­λη­νι­κή πλευ­ρά και να πε­ρι­φέ­ρο­νται δεξιά και αρι­στε­ρά­θέ­το­ντας τους όρους τους; Πως είναι δυ­να­τό ένα σα­ρω­τι­κό «όχι» στη συ­νέ­χι­ση των μνη­μο­νια­κών πο­λι­τι­κών λι­τό­τη­τας να «ερ­μη­νεύ­ε­ται» ως πρά­σι­νο φως για ένα νέο μνη­μό­νιο; Και για να το πούμε με όρους κοι­νής λο­γι­κής, αν ήταν να υπο­γρα­φεί κάτι ακόμη χει­ρό­τε­ρο και δε­σμευ­τι­κό­τε­ρο από τις προ­τά­σεις Γιουν­κέρ προς τι το δη­μο­ψή­φι­σμα ή μάλ­λον προς τι η μάχη του «όχι» και, φυ­σι­κά, προς τι η σα­ρω­τι­κή της επι­κρά­τη­ση;



Η αί­σθη­ση του πα­ρά­λο­γου δεν απορ­ρέ­ει όμως από αυτήν την ακα­ριαία αντι­στρο­φή της δυ­να­μι­κής της κα­τά­στα­σης αλλά κυ­ρί­ως από το γε­γο­νός ότι όλα αυτά γί­νο­νται «σαν να μην έχει συμ­βεί τί­πο­τε», σαν να ήταν το δη­μο­ψή­φι­σμα κάτι σαν­συλ­λο­γι­κή πα­ραί­σθη­ση, που δια­λύ­ε­ται από­το­μα και μας αφή­νει απε­ρί­σπα­στους να συ­νε­χί­σου­με μ’αυ­τό που κά­να­με πριν. Επει­δή δεν γί­να­με όμως όλοι Λω­το­φά­γοι, ας μας επι­τρα­πεί να ανα­φερ­θού­με εν συ­ντο­μία σε όσα συ­νέ­βη­σαν στον απί­στευ­τα πυκνό χρόνο των τε­λευ­ταί­ων ημε­ρών.



Την πε­ρα­σμέ­νη Κυ­ρια­κή λοι­πόν, ο ελ­λη­νι­κός λαός συ­γκλο­νί­ζει την Ευ­ρώ­πη και τον κόσμο.Αντα­πο­κρί­νε­ται μα­ζι­κά στο κά­λε­σμα της κυ­βέρ­νη­σης και, σε πρω­το­φα­νείς συν­θή­κες για τα με­τα­πο­λε­μι­κά δε­δο­μέ­να οποιασ­δή­πο­τε ευ­ρω­παϊ­κής χώρας, ψη­φί­ζει σα­ρω­τι­κά "όχι"  στις εκ­βια­στι­κές και τα­πει­νω­τι­κές προ­τά­σεις των δα­νει­στών. Τόσο η έκτα­ση του «όχι» όσο και η ποιο­τι­κή του σύν­θε­ση, με την συ­ντρι­πτι­κή του υπε­ρο­χή στα ερ­γα­τι­κά-λαϊ­κά στρώ­μα­τα και τη νε­ο­λαία, μαρ­τυ­ρούν την βα­θύ­τη­τα των διερ­γα­σιών που έγι­ναν, ή μάλ­λον που απο­κρυ­σταλ­λώ­θη­καν σε ελά­χι­στο διά­στη­μα στην ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νία. Οι μα­ζι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις της Πα­ρα­σκευ­ής, το κλίμα που επι­κρα­τού­σε «από τα κάτω» τις τε­λευ­ταί­ες μέρες, χωρίς να ξε­χνά­με το εν­θου­σιώ­δες κύμα διε­θνούς αλ­λη­λεγ­γύ­ης, πι­στο­ποιούν τις τε­ρά­στιες δυ­να­τό­τη­τες που ανοί­γει στην λαϊκή πα­ρέμ­βα­ση μια συ­γκρου­σια­κή πο­λι­τι­κή επι­λο­γή.



Από την επό­με­νη όμως αυτής της «μέρας που συ­γκλό­νι­σε τον κόσμο», και ενώ δεν έχουν κα­λά-κα­λά κα­τα­λα­γιά­σει οι ιαχές των νι­κη­τών στις πλα­τεί­ες της χώρας, αρ­χί­ζει το θέ­α­τρο του πα­ρα­λό­γου.Υπό την αι­γί­δα του ενερ­γό­τα­τα στρα­τευ­μέ­νου στην υπό­θε­ση του «ναι» ΠτΔ, η κυ­βέρ­νη­ση καλεί τους επι­κε­φα­λείς των ητ­τη­μέ­νων και συ­νο­μο­λο­γεί ένα πλαί­σιο που βάζει ως ανυ­πέρ­βλη­το όριο της ελ­λη­νι­κής θέσης το ευρώ και δη­λώ­νει ρητά ότι δεν έχει εντο­λή ρήξης. Στην πα­ρα­ζά­λη ακόμη της κυ­ρια­κά­τι­κης χαράς, η κοινή γνώμη πα­ρα­κο­λου­θεί­τον εκ­πρό­σω­πο του 62% να υπο­τάσ­σε­ται στο σκε­πτι­κό του 38% την επαύ­ριο μιας εκ­κω­φα­ντι­κής νίκης της δη­μο­κρα­τί­ας και της λαϊ­κής κυ­ριαρ­χί­ας,.



Την Τρίτη, η κυ­βέρ­νη­ση με­τα­βαί­νει στις Βρυ­ξέλ­λες για το έκτα­κτο Eurogroup χωρίς "πρό­τα­ση" και, όπως ήταν από­λυ­τα λο­γι­κό, βρί­σκε­ται αντι­μέ­τω­πη με ένα νέο, ολι­γο­ή­με­ρο και ακόμη αυ­στη­ρό­τε­ρο, τε­λε­σί­γρα­φο. Την επο­μέ­νη, ο Ευ­κλεί­δης Τσα­κα­λώ­τος εγκα­νιά­ζει τη θη­τεία τους ως ΥΠΟΙΚ (για λό­γους συ­ντο­μί­ας πα­ρα­κάμ­πτου­με το επει­σό­διο "πα­ραί­τη­ση Βα­ρου­φά­κη", ση­μειώ­νο­ντας απλά ότι απο­τε­λού­σε απαί­τη­ση των δα­νει­στών) στέλ­νο­ντας επι­στο­λή στον ESM – τον ορ­γα­νι­σμό που δια­χει­ρί­ζε­ται το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος του ελ­λη­νι­κού χρέ­ους – με την οποία ζη­τά­ει νέο δά­νειο 50 δις, που θα συ­νο­δεύ­ε­ται φυ­σι­κά από τρίτο μνη­μό­νιο. Προ­βλέ­πε­ται μά­λι­στα η Βουλή να αρ­χί­σει να ψη­φί­ζει τα σχε­τι­κά μέτρα, δη­λα­δή τους εφαρ­μο­στι­κούς νό­μους, από τη Δευ­τέ­ρα.



Η επι­στο­λή Τσα­κα­λώ­του συ­νε­χί­ζει ανα­φέ­ρο­ντα­ςμε­τα­ξύ άλλων ότι "η Ελ­λά­δα δε­σμεύ­ε­ται να τη­ρή­σει τις χρη­μα­το­οι­κο­νο­μι­κές της υπο­χρε­ώ­σεις απέ­να­ντι σε όλους τους πι­στω­τές της πλή­ρως και εγκαί­ρως».Είναι προ­φα­νές ότι παρά τις δια­βε­βαιώ­σεις που ακού­στη­καν μετά την προ­κή­ρυ­ξη του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος για «επα­νέ­ναρ­ξη δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων από μη­δε­νι­κή βάση», οι (κα­τ’ό­νο­μα και μόνον) «δια­πραγ­μα­τεύ­σεις» συ­νε­χί­ζο­νται ακρι­βώς εκεί όπου τις εί­χα­με αφή­σει, με έναν πήχη να έχει ήδη κα­τέ­βει για τις ελ­λη­νι­κές θέ­σεις σε ένα πο­λι­τι­κά μη-δια­χει­ρί­σι­μο ση­μείο, όπως σωστά εκτι­μή­θη­κε τότε.



Την ίδια μέρα, και εν ανα­μο­νή των νέων ελ­λη­νι­κών "προ­τά­σε­ων", που οφεί­λουν να είναι "αξιό­πι­στες, λε­πτο­με­ρείς" κλπ, δη­λα­δή μνη­μο­νια­κής κοπής, ο πρω­θυ­πουρ­γός απευ­θύ­νε­ται στο Ευ­ρω­κοι­νο­βού­λιο και δη­λώ­νει ότι «εάν είχα στόχο να βγάλω την Ελ­λά­δα από τον ευρώ, δεν θα πή­γαι­να αμέ­σως μετά το κλεί­σι­μο της κάλ­πης να κάνω τις δη­λώ­σεις που έκανα και να ερ­μη­νεύ­σω το απο­τέ­λε­σμα του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, όχι ως εντο­λή ρήξης με την Ευ­ρώ­πη, αλλά ως εντο­λή ενί­σχυ­σης της δια­πραγ­μα­τευ­τι­κής προ­σπά­θειας για να φθά­σου­με σε μια κα­λύ­τε­ρη συμ­φω­νία ». Πρό­κει­ται για μια σχε­δόν ανοι­χτή πα­ρα­δο­χή ότι το απο­τέ­λε­σμα του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος «ερ­μη­νεύ­τη­κε» με μια συ­γκε­κρι­μέ­νη σκο­πι­μό­τη­τα, αυτήν της πάση θυσία δια­πραγ­μά­τευ­σης και απο­φυ­γής της ρήξης.



Στην ίδια ομι­λία, ο πρω­θυ­πουρ­γός εκ­θέ­τει με αρ­κε­τά σαφή τρόπο την φι­λο­σο­φία που εδώ και αρ­κε­τές εβδο­μά­δες κινεί την όλη στάση της ελ­λη­νι­κής πλευ­ράς και στην οποία η «πα­ρέν­θε­ση» του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος δεν επέ­φε­ρε την πα­ρα­μι­κρή με­τα­βο­λή: «Σε αυτές τις προ­τά­σεις, προ­φα­νώς και έχου­με ανα­λά­βει την ισχυ­ρή μας δέ­σμευ­ση να πιά­σου­με τους δη­μο­σιο­νο­μι­κούς στό­χους που απαι­τού­νται με βάση τους κα­νό­νες, γιατί ανα­γνω­ρί­ζου­με και σε­βό­μα­στε ότι η Ευ­ρω­ζώ­νη έχει κα­νό­νες. Όμως, δια­τη­ρού­με το δι­καί­ω­μα της επι­λο­γής, να επι­λέ­ξου­με εμείς ως κυ­ρί­αρ­χη κυ­βέρ­νη­ση, πού θα εντο­πί­σου­με, πού θα προ­σθέ­σου­με τα φο­ρο­λο­γι­κά βάρη, προ­κει­μέ­νου να πιά­σου­με τους απαι­τού­με­νους δη­μο­σιο­νο­μι­κούς στό­χους». Το πλαί­σιο είναι λοι­πόν δε­δο­μέ­νο, είναι τα πε­ριο­ρι­στι­κά μέτρα που εξα­σφα­λί­ζουν δη­μο­σιο­νο­μι­κά πλε­ο­νά­σμα­τα και στο­χεύ­ουν στην απο­πλη­ρω­μή του χρέ­ους, και είναι ολο­φά­νε­ρα μνη­μο­νια­κό. Η «δια­φω­νία» εντο­πί­ζε­ται στην «κα­τα­νο­μή των βαρών», δη­λα­δή σε μια (υπο­τί­θε­ται) «κοι­νω­νι­κά δι­καιό­τε­ρη» εκ­δο­χή λι­τό­τη­τας, που θα πα­ρου­σια­στεί ως «ανα­δια­νο­μή» τη στιγ­μή που θα διαιω­νί­ζει την ύφεση (κάθε ανα­φο­ρά στη δέ­σμευ­ση για μη-υφε­σια­κά μέτρα έχει απα­λει­φθεί) και την φτω­χο­ποί­η­ση των πολ­λών.



Εν τω με­τα­ξύ, και ενώ λέ­γο­νται αυτές οι «κα­τευ­να­στι­κές» κου­βέ­ντες που κα­τε­δα­φί­ζουν ότι έχει απο­μεί­νει από τις προ­γραμ­μα­τι­κές δε­σμεύ­σεις του Σύ­ρι­ζα, εντεί­νε­ται η «κα­τά­στα­ση πο­λι­τορ­κί­ας» που υφί­στα­ται η χώρα, με την η ΕΚΤ να κρα­τά­ει κλει­στή τη στρό­φιγ­γα της ρευ­στό­τη­τας και να "κου­ρεύ­ει" ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο την αξία των ομο­λό­γων των τρα­πε­ζών, οδη­γώ­ντας τες με μα­θη­μα­τι­κή ακρί­βεια στην κα­τάρ­ρευ­ση. Και όμως! Παρά την σο­βα­ρό­τη­τα της κα­τά­στα­σης, και πα­ρ’ό­λο που με τον έλεγ­χο των κε­φα­λαί­ων ένα μέρος του δρό­μου έχει ήδη δια­νυ­θεί, ου­δείς, εκτός από τον Κώστα Λα­πα­βί­τσα και κά­ποια στε­λέ­χη της Αρι­στε­ρής Πλατ­φόρ­μας, δεν κάνει λόγο για τα αυ­το­νό­η­τα και στοι­χειώ­δη μέτρα αυ­το­προ­στα­σί­ας που επι­βάλ­λουν πα­ρό­μοιες πε­ρι­στά­σεις, αρ­χί­ζο­ντας από τον δη­μό­σιο έλεγ­χο και την εθνι­κο­ποί­η­ση του τρα­πε­ζι­κού συ­στή­μα­τος. Η εξή­γη­ση είναι βέ­βαια πολύ απλή: κάτι τέ­τοιο θα έβαζε την Ελ­λά­δα με το ενά­μι­ση πόδι εκτός ευρώ, που είναι ακρι­βώς το από­λυ­το φετίχ στο οποίο αγκι­στρώ­νε­ται η κυ­βέρ­νη­ση, τη στιγ­μή ακρι­βώς που ένας διό­λου ρι­ζο­σπά­στης οι­κο­νο­μο­λό­γος όπως ο Πολ Κρού­γκ­μαν δια­πι­στώ­νει ότι «το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος του κό­στους του έχει ήδη πλη­ρω­θεί» και ότι είναι και­ρός «να ει­σπρά­ξει η Ελ­λά­δα τα πλε­ο­νε­κτή­μα­τα »



Το συ­μπέ­ρα­σμα όλων αυτών είναι απλού­στα­το: με τις κι­νή­σεις αυτής της εβδο­μά­δας, η κυ­βέρ­νη­ση δεν πέ­τυ­χε παρά την "ολική επα­να­φο­ρά" στον προη­γού­με­νο εγλω­βι­σμό, και τούτο από μια πολύ δυ­σχε­ρέ­στε­ρη θέση, υπό την πίεση ενός ακόμη οξύ­τε­ρου οι­κο­νο­μι­κού στραγ­γα­λι­σμού. Οσο για το πο­λι­τι­κό πλε­ο­νέ­κτη­μα, δη­λα­δή για το τε­ρά­στιο κε­φά­λαιο που απο­κό­μι­σε με το δη­μο­ψή­φι­σμα, έσπευ­σε να το­α­κυ­ρώ­σει σε χρόνο ρεκόρ, ακο­λου­θώ­ντα­ςσε όλα τα ση­μεία τη γραμ­μή όσων αντι­τά­χθη­καν σ'αυ­τό, και που έχουν κάθε λόγο να αι­σθά­νο­νται δι­καιω­μέ­νοι ενώ έχουν κα­τα­πο­ντι­σθεί στις κάλ­πες.



Και όμως δη­μο­ψή­φι­σμα υπήρ­ξε, δεν είναι ένα με­θύ­σι που πέ­ρα­σε, ούτε πα­ραί­σθη­ση. Πα­ραί­σθη­ση είναι αντί­θε­τα η προ­σπά­θεια να υπο­βαθ­μι­στεί σε μια εκτο­νω­τι­κή πα­ρέν­θε­ση στον κα­τή­φο­ρο που οδη­γεί σε ένα τρίτο Μνη­μό­νιο.



Ας το πούμε με την δέ­ου­σα σα­φή­νεια: οποια­δή­πο­τε από­πει­ρα ακύ­ρω­σης της λαϊ­κής θέ­λη­σης για ανα­τρο­πή της λι­τό­τη­τας και των Μνη­μο­νί­ων απο­τε­λεί Υβρι με την αρ­χαιο­ελ­λη­νι­κή ση­μα­σία της λέξης. Οποιος την απο­τολ­μή­σει και οδη­γή­σει την χώρα και την Αρι­στε­ρά στην πα­ρά­δο­ση και την ατί­μω­ση θα πρέ­πει να είναι έτοι­μος να αντι­με­τω­πί­σει και την αντί­στοι­χη Νέ­με­σι. Αν τέ­τοια είναι η κα­τά­λη­ξη του πα­ρα­λο­γι­σμού των ημε­ρών που ζούμε, ας ξέ­ρου­με του­λά­χι­στον πως αυτή η τρα­γω­δία δεν θα έχει ούτε από μη­χα­νής Θεό, ούτε Ευ­με­νί­δες για να κα­τευ­νά­σουν τις Ερι­νύ­ες.