Haig Yazdjian: «Όλοι μουσαφίρηδες είμαστε σ' αυτό τον κόσμο, που δεν ανήκει σε κανέναν»

Ζει στην Ελλάδα 40 χρόνια, ερχόμενος από το Χαλέπι της Συρίας. Έχει συνεργαστεί με την πλειονότητα των πιο σημαντικών Ελλήνων

καλλιτεχνών, αλλά και με πολλούς του εξωτερικού. Είναι ο Αρμένιος Haig Yazdjian και αυτή είναι μια από τις πιο ειλικρινείς συνεντεύξεις του. 

Μεγάλος καλλιτέχνης! Αυτοδίδακτος ουτίστας, συνθέτης, ερμηνευτής, αναγνωρισμένος όχι μόνο στην Ελλάδα που ζει από το 1980, αλλά και σ' ολόκληρο τον κόσμο. Κάποτε, στο Μόναχο της Γερμανίας, προτίμησα να πάω σε δική του συναυλία παρά στη Νάνα Μούσχουρη, που τα εισιτήρια της είχαν ούτως ή άλλως εξαντληθεί από μήνες πριν.

Ο Haig Yazdjian μεταφέρει την προσφυγιά στις ραγισματιές της ζεστής φωνής του, παντοτινός πρεσβευτής ευγενών συναισθημάτων. Η καριέρα του εκτινάχτηκε όταν πολλοί Έλληνες καλλιτέχνες θέλησαν να δώσουν ένα «ethnic» χρώμα στο δικό τους υλικό και ζήτησαν τη συνδρομή του. Οι παραστάσεις του με την Ελένη Βιτάλη στο «Κύτταρο» το 2007 άφησαν εποχή!

Η Loreena McKennitt που αγαπά την ελληνική παράδοση και τη βυζαντινή μουσική τον πήρε επίσης μαζί της σε περιοδεία και τότε, πολλοί άλλοι εκτός Ελλάδας, γνώρισαν το εύρος της τέχνης του. Αν υπήρχε κραταιά δισκογραφία, ο Yazdjian θα έπρεπε να βγάζει ένα δίσκο το χρόνο τουλάχιστον, τόσο εμπνευσμένος και παραγωγικός που είναι!

Αφορμή γι' αυτή τη συνέντευξη, που πάντα την ήθελα, ήταν η σύμπραξη του με τον ταλαντούχο συνάδελφό του, Θοδωρή Κοτονιά, για τα δύο ερχόμενα Σαββατόβραδα του Νοεμβρίου στη μουσική σκηνή «Αστερίσκος» στου Ψυρρή. 

Πριν λίγες ώρες, ξέρετε, ήμουν στην «τσίτα» για δικούς μου λόγους. Με αφορμή τη συνάντηση μας, έβαλα κι άκουσα ένα δίσκο σας που έχω, το «Yeraz», και η φωνή σας με γαλήνεψε. Πως το πετυχαίνετε αυτό, αλήθεια;

Πως να το εξηγήσω αυτό; Είναι κάτι που ούτε κι εγώ το ξέρω, αφού ξεκίνησα σαν μουσικός, οργανοπαίκτης. Η φωνή ήρθε μετά για να συμπληρώσει τις μουσικές που έπαιζα χωρίς να είμαι τραγουδιστής. Ήταν απλά ένας επιπλέον τρόπος έκφρασης κι εκεί μάλλον οι ανάγκες με οδήγησαν. Τα περισσότερα δικά μου τραγούδια είναι σε ελληνικούς στίχους, ενώ αυτά στις άλλες γλώσσες που λέω, στα αρμένικα και στα αραβικά, είναι συνήθως παραδοσιακά που τους έχω πειράξει την ενορχήστρωση ή τη ρυθμική αγωγή. 

Θυμίστε μου, σας έχει ζητηθεί να τραγουδήσετε κομμάτια άλλων;

Ναι, όχι σε πάρα πολλούς, γιατί δεν ξέρω αν θεωρούμαι τραγουδιστής. Είναι ένα πολύ προσωπικό πράγμα το τραγούδι, γι' αυτό και δέχομαι να κάνω μια συμμετοχή όταν αυτό που θα κάνω κι αυτό που θ' ακούσω μετά, θα μου αρέσει σίγουρα. 

Εγώ πάλι λέω πως κάλλιστα θα ήσασταν τραγουδιστής του Μάνου Χατζιδάκι. 

(γελάει)

Γιατί γελάτε;

Γελάω, γιατί δεν είστε ο μοναδικός που μου τό'χει πει. Όταν δούλεψα με την Έλλη Πασπαλά, πολλά χρόνια πίσω, μου έλεγε πως αν ζούσε ο Χατζιδάκις δεν υπήρχε περίπτωση να μη με έπαιρνε για τραγουδιστή του! Μεγάλη μου τιμή! Όταν λέμε Χατζιδάκις, όταν λέμε Θεοδωράκης, Ξαρχάκος, είναι πολύ μεγάλοι όλοι αυτοί, τεράστιοι, έχουνε κάνει ανεκτίμητης αξίας δουλειά. Βέβαια, είναι τι ταιριάζει στον καθένα περισσότερο...Εντάξει, εμένα μου ταιριάζει ο Χατζιδάκις περισσότερο. Δεν μπορώ ν' αφήσω κανέναν απ' έξω: Αν θες να πας Ανατολή, σίγουρα είναι ο Ξαρχάκος από πίσω. Αν θες να πας στο πιο πολιτικό, θα βρεις τον Μίκη, έλα όμως που τα τραγούδια του έχουν μυστικά κόλπα, που τα κάνει να ακούγονται εύκολα, αλλά όταν πας να τα παίξεις, μόνο εύκολα δεν είναι! 

Ο Θεοδωράκης είναι ένας σπουδαγμένος μουσικός, λογικό. Εσείς θα δηλώνατε αυτοδίδακτος;

Εντελώς! Πάρα πολύ!

Είστε γεννημένος το 1959 στη Συρία από Αρμένιους γονείς. Πως αποφασίσατε να έρθετε στην Ελλάδα στα 21 σας, το 1980;

Η Συρία είχε και τότε προβλήματα. Το διάστημα 1979 - 80 είχε ξεκινήσει όλο αυτό το πράγμα με τον πατέρα Άσαντ. Τελικά δεν είχε καμία σχέση με τον Άσαντ και με κανένα ηγέτη. Αυτοί που κυβερνάνε τον κόσμο όλο είναι κάποιες οικογένειες με τα πολλά λεφτά. Όπως μου έλεγε ο συχωρεμένος ο πατέρας μου: «Όλοι αυτοί οι ηγέτες είναι μαριονέτες, τα γκαρσόνια τους»! Πολύ θα ήθελα να πιάσω μια μέρα έναν απ' τους ηγέτες αυτούς και να τον ρωτήσω μέχρι που φτάνουν οι αρμοδιότητες που έχει. Τι καθήκον έχει, να μαζέψει μόνο τα σκουπίδια απ' τη γειτονιά του; Θα μπορέσει να κάνει κάτι καλό για τον τόπο του ή θα κάνει ότι του επιβάλουν οι άλλοι; Έτσι, με όλα αυτά, επειδή ήμουν και είμαι ευαίσθητο παιδί, ο πατέρας μου δεν ήθελε να πάω φαντάρος. Ο στρατός τότε στη Συρία ήταν τρία χρόνια τουλάχιστον. Θέλησα να φύγω. Με την Ελλάδα είχα δεσμούς. Η γιαγιά μου το '22 εκδιώχτηκε από τη Σμύρνη. Ήταν απ' το Αφιόν Καραχισάρ και το '15 βρέθηκε στη Σμύρνη πριν τον διωγμό. Ήταν ήδη παντρεμένη με Αρμένη και είχανε δύο παιδάκια. Στην καταστροφή, τους χώρισαν...Η γιαγιά μου βρέθηκε στη Χίο με την αδερφή της, η οποία εκεί βρήκε έναν Αρμένη και τον παντρεύτηκε. Η γιαγιά μου έχασε τα δυο της παιδιά, που δεν άντεξαν τις κακουχίες...Τα ίδια δε βλέπουμε να συμβαίνουν σήμερα, εκατό χρόνια μετά; Έψαξαν και βρήκαν τον άντρα της που ζούσε πια στη Συρία, στο Χαλέπι. Με τον γαμπρό της μαζί, η γιαγιά μου πήγε εκεί και ενώθηκαν ξανά, αλλά αυτός είχε αρρωστήσει ήδη με καρκίνο και μετά από έξι μήνες πέθανε. Τότε, βρήκε έναν άλλο άντρα, τον παππού μου τον Haig, απ' τον οποίο πήρα και εγώ το όνομα μου. Αυτός ήταν επίσης χήρος πρόσφατα και είχε μείνει με τρία παιδιά. Παντρεύεται τη γιαγιά μου και κάνουν άλλα οχτώ παιδιά! Σύνολο: Η γιαγιά μου μεγάλωσε έντεκα παιδιά! Δεν πήγε ποτέ στην εκκλησία! Έχοντας χάσει τα δυο της παιδιά, σκλήρυνε πάρα πολύ. Είχε δει ανθρώπους κρυμμένους να αφοδεύουν πίσω από το Ιερό των εκκλησιών, σιχάθηκε την Εκκλησία και μονολογούσε: «Που ήταν ο Θεός όταν μας βρήκε όλη αυτή η καταστροφή;» Μεγαλώνοντας εγώ, λοιπόν, μ' αυτές τις ιστορίες πάντα είχα κατά νου αυτό που μας έλεγαν οι γονείς μας: «Να φύγετε από δω και να πάτε στην άλλη μεριά του ωκεανού, την Αμερική»! Εκεί πέρα έχεις μια αγορά 250.000.000 ανθρώπων. Αν πετύχεις, πέτυχες! Η Ευρώπη πάντα ήταν δύσκολη, αλλά εγώ δεν ήθελα να πάω στην Αμερική, προτιμούσα τις αραβικές χώρες. Ένας θείος μου μού είπε: «Γιατί δεν πας στην Ελλάδα;» κι έτσι ήρθα εδώ. Από την πρώτη στιγμή γνώρισα τη γυναίκα μου, Ελληνοαρμένισσα, και είμαστε σχεδόν 40 χρόνια μαζί. Τα παιδιά μας γεννήθηκαν εδώ, είναι η τρίτη γενιά Αρμένηδων ας πούμε. 

Διαβάστε τη ΣΥΝΕΧΕΙΑ της συνέντευξης ΕΔΩ

ΠΗΓΗ: www.koutipandoras.gr